Toshkent davlat yuridik universiteti mamasiddiqov muzaffarjon musajonovich esanova zamira normurotovna

da’voning predmeti
da’voning asosi

---

 
 
66 
FUQAROLIK PROTSESSUAL HUQUQI  
 
 
 
 
 
 
 
Da’vo elementlari deganda, da’vo tuzilmasini aks ettiruvchi ichki 
qismlari tushuniladi. 
 
Da’voning  birinchi  elementi  –  bu  da’vo  predmeti  hisoblanib, 
da’vogarning javobgarga nisbatan bildirilgan talabi tushuniladi. 
Masalan,  mualliflik  huquqini  tan  olish,  ishga  tiklash,  yetkazilgan 
zararni qoplash haqidagi da’volar.  
FPKning  189-moddasi  birinchi  qismi  4-bandida  belgilanganidek, 
da’vogar  da’vo  arizasida  javobgarga  nisbatan  bildirilayotgan  o‘z  talabini 
ko‘rsatishi  lozim.  Da’vo  predmetini  aniqlash  huquqi  faqat  da’vogarga 
tegishlidir. 
Da’vogarning  moddiy  huquqiy  talabi  o‘z-o‘zidan  kelib  chiqmaydi. 
Darhaqiqat,  da’vo  qanday  turda  bo‘lmasin,  unda  da’vogar  tomonidan 
ko‘rsatilgan  moddiy  huquqiy  talablar  yuridik  faktlarga  asoslangan  holda 
vujudga keladi. 
Da’voning  tarkibiy  qismi  uning  predmetini  tashkil  qiladigan 
da’vogarning  javobgarga  bo‘ladigan  moddiy-huquqiy  talab  bilan  bunday 
talabni  keltirib  chiqaradigan  yuridik  faktlar  (da’voning  asosi)  birgalikda 
ish  bo‘yicha  muhim  ahamiyatga  ega  bo‘lgan  holatlarni  sud  majlisida 
ko‘rib chiqish ko‘lamini va yo‘nalishini ma’lum ma’noda aniqlab beradi.