Namangan muhandislik-pedagogika instituti



Download 1,09 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/89
Sana05.08.2021
Hajmi1,09 Mb.
#138832
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   89
Bog'liq
umumiy va noorganik kimyo (1)

«Umumiy va noorganik kimyo» fanidan  ma’ruzalar matnlari. 

   6    


birinchi bo’lib fanga kiritdi. Boyl kimyoviy tajribalarga, ya’ni tahlil va sintez masalalariga katta ahamiyat berdi hamda 

kimyoviy jarayonlarni kuzatish orqali kimyoviy qonuniyatlarni topish mumkin, degan fikrni ilgari surdi.  

 

XVIII  asrning  boshlarida  nemis  olimi  G.Shtal  yonish,  oksidlanish,  qaytarilish  jarayonlarini  izohlash  uchun 



flogiston nazariyasini yaratdi (flogiston so’zi  yunoncha bo’lib, uning ma’nosi yonuvchanlik demakdir). Bu nazariyaga 

muvofiq,  metall  yondirilganda  yoki  qizdirilganda  undan  flogiston  ajralib  chiqadi,  metallning  o’zi  zangga  aylanadi. 

Flogiston  yengillik  beradi,  chunki  u  ―manfiy  massa‖  qiymatiga  ega,  shu  sababli  metaldan  flogiston  ajralib  chiqqanda 

metall  zangi  og’irlashadi,  deb  tushuntiriladi.  Bu  nazariya  oksidlanish-qaytarilish  jarayonlarini  tushuntirishga  imkon 

beradi. Hozirgi zamon kimyo tili bilan uni quyidagicha talqin qilish mumkin:      

Fe

2



O

3

 + 3C = 3CO + 2Fe 



4Fe + 3O

2

 = 2Fe



2

O



C + O

2

 = CO



2

 



Bu nazariyaga muvofiq, yonuvchi moddalar (vodorod, oltingugurt, ko’mir, shuningdek metallar) o’z tarkibida 

flogiston tutadi. Ko’mir asosan flogistondan iborat. Ko’mir yonganda flogiston uchib ketadi, ikkinchi qism kuyindi holi-

da qoladi. Rudalarga (yoki zanglarga) ko’mir qo’shib qizdirilganda ko’mirdagi flogiston zangga o’tib, zangni metallga 

aylantiradi. Bu nazariya ko’pgina jarayonlarni tartibga solish va guruhlash uchun hizmat qildi hamda yangi gaz holatdagi 

moddalar kashf etilishiga asos bo’ldi. Ammo bu nazariyaning mohiyati noto’g’ri bo’lganidan, ma’lum bir davr o’tgach, 

fanning rivojlanishiga to’skinlik qila boshladi va o’z mohiyatini yo’qotdi.  

Flogiston nazariyasi mohiyatining noto’g’riligini Lomonosov tomonidan yaratilgan modda massasining saqlan-

ish qonuni orqali izohlash mumkin. 

 

 


Download 1,09 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   89




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish