Namangan muhandislik-pedagogika instituti


Atom  yadrosining  tarkibi.  Izotoplar



Download 1,09 Mb.
Pdf ko'rish
bet24/89
Sana05.08.2021
Hajmi1,09 Mb.
#138832
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   89
Bog'liq
umumiy va noorganik kimyo (1)

Atom  yadrosining  tarkibi.  Izotoplar.  Atomdagi  musbat  zaryadning  hammasi  va  atom  massasining  asosiy 

qismi yadroga joylanadi. 

 

Atom yadrosi proton va neytronlardan tuzilgan. Proton (R)ning massasi taxminan 1 uglerod birligiga va zaryadi 



+1 ga teng. 

 

Neytron  (n)  —  elektroneytral  zarracha  bo’lib,  uning massasi taxminan proton massasiga teng. Proton va ney-



tronlar birgalikda nuklonlar degan nom bilan ataladi va atomning massa soni deb yuritiladi. Atomning massa soni tax-

minan elementning atom massasi soni bilan ifodalanadi: 

 

N = A – Z   



A = N + Z 

 

bu yerda: N-neytronlar; A-atom massa; Z-tartib nomeri.  



Yadroning proton va neytronlardan hosil bo’lishidan ajralib chiqadigan energiya qiymati yadroning bog’lanish 

energiyasi deb ataladi va yadroning barqarorligini xarakterlaydi, ya’ni ajralib chiqadigan energiya miqdori qancha ko’p 

bo’lsa, yadro shunchalik barqaror bo’ladi. Har bir elementning hamma atomlari yadrolari bir xil zaryadga ega bo’ladi, 

ya’ni yadro teng sondagi protonlarni saqlaydi. Lekin bu atomlar yadrolaridagi neytronlar soni har xil bo’lishi mumkin. 

 

Bir  xil  yadro  zaryadiga  ega  bo’lgan,  lekin  har  xil  sondagi  neytronlarni  tutuvchi  atomlar  izotoplar  (grekcha 



«izos» — bir xil, «topos» — joy) deb ataladi. Masalan, tabiiy xlor massasi sonlari 35 va 37 ga teng bo’lgan izotoplardan 

iborat, magniyning massa sonlari 24, 25 va 26 ga teng bo’lgan tabiiy izotoplari bor. 

 

Izotoplar deyarli hamma elementlarda uchraydi. Ayni elementning barcha izotoplari o’zlarining kimyoviy xos-



salari jihatidan bir-biriga juda yaqin bo’lgani uchun o’sha element izotoplarini bir-biridan ajratish juda qiyin: izotoplar 

bir-birlaridan kimyoviy usullar yordamida ajratiladi. 

 

Izotoplarning kashf etilishi bilan kimyoviy element tushunchasiga quyidagi tarif berildi:  




Download 1,09 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   89




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish