Samarqand davlat universiteti fakultet: Pedagogika fakulteti Yo’nalish

Qon 

guruhlari 

Boshqa qon guruh 

egalariga qon bera oladi 

Boshqa qon guruh egalaridan 

qon olishi mumkin 

I-guruh 

I,II,III,IV 

I 

II-guruh 

II,IV 

I,II 

III-guruh 

III,IV 

I,III 

IV-guruh 

IV 

I,II,III,IV 

---

 

 

1940 yili K. Landshteyner va Viner qonning eritrotsitlarida 

agglyutinogen A va B dan tashqari, yana bir modda borligini aniqlab, 

uni rezus omil (Rh-omil) deb atadilar. Bu omil 85% odamlar qonida 

bo‘ladi va ular rezus musbat qonli odam deb ataladi, 15% odamlarning 

qonida bu omil bo‘lmaydi. Ular rezus manfiy qonli odam deb ataladi. 

Rezus musbat qon rezus manfiy qonli odamga quyilsa, birinchi 

martasida hech qanday noxush reaksiya ro‘y bermaydi. 

Lekin rezus manfiy qonli odam qonida quyilgan rezus musbat qoniga 

qarshi antitelalar (organizmga yot moddaga qarshi hosil bo‘lgan, 

maxsus himoya xossasiga ega bo‘lgan oqsil zarrachalari) hosil bo‘ladi. 

Shu odamga ikkinchi marta rezus musbat qon quyilsa, uning qonida 

agglyutinatsiya hodisasi ro‘y beradi. 

Qon guruhlari va rezus omil nasldan-naslga o‘tadi. Agar erkakning qoni 

rezus musbat bo‘lib, ayolning qoni rezus manfiy bo‘lsa, bino bo‘lgan 

homilaga (bolaga) qon onadan o‘tsa, uning qoni rezus manfiy bo‘ladi. 

 

---

 

 

 

Qon kasalliklari

, qon sis temasi kasalliklari — periferik qon 

va qon yaratuvchi aʼzolarning shikastlanishi bilan kechadigan 

kasalliklar guruhi. Qon kasalliklarining kelib chiqish sabablari va 

belgilari xilma-xil, lekin ularning hammasida ham qon hujayralarining 

ishlanib chiqishi, funksiyalari, organizmda taqsimlanishi va boshqa 

koʻrsatkichlari buziladi.Qizil qon sistemasi kasalliklari. Bunga qizil qon 

shaklli elementlari — eritrotsitlar kamayishi bilan kechadigan turli xil 

anemiyalar, ularning ortiqcha ishlanib chiqishi bilan ifodalanadigan 

eritremiyalar, oq qon sistemasi kasalliklariga turli xil leykozlar, koʻp 

sonli miyeloma kasalligi, Xojkin kasalligi (limfogranulema-toz), 

limfosarkoma, retikulosarkoma va boshqa kiradi.Trombotsitlar 

kasalliklari koʻmikda megakariotsit hujayralar yoki trombotsitlar 

faoliyatining susayishi bilan bogʻliq ravishda paydo boʻladi. Bularga 

idiopatik trombotsitopenik purpura, Glansman xastaligi kiradi. Qon 

kasalliklari birbiridan farq qilsa ham, lekin maʼlum bir qonuniyat bilan 

avj olib borib, organizmdagi talaygina aʼzolar faoliyatining izdan 

chiqishiga sabab boʻladi.Qon kasalliklari turi, xususiyatlari va avj olish 

darajasiga qarab davo qilinadi.

 

---