Toshkent moliya instituti zulxumor toirovna abdalova zulxumor nazarovna tojiyeva



Download 6,69 Mb.
Pdf ko'rish
bet73/114
Sana03.08.2021
Hajmi6,69 Mb.
#137685
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   114
Bog'liq
Iqtisodiy geografiya

Yengil  sanoat.  0 ‘zbekiston  yengil  sanoati  ko‘p  tarm oqli 
b o ‘lib,  u nd a  paxta  tozalash,  to 'q im ach ilik ,  trikotaj,  shoyi 
to ‘qish.  tikuvchilik,  k o ‘n-poyabzal,  gilam chilik,  chinni-fayans 
buyum lari  va  attorlik  m ollari  ishlab  chiqariladi.  0 ‘zbekiston 
yengil  sanoat  tarm o g ‘ining  o ‘sish  su r'a ti  1990-2010  yillarda
3,8  m a rtan i  tashkil  etdi.  R espublikada  1990-yilga  nisbatan 
2010-yilda  pax tad an  ip  gazlam a  ishlab  chiqarish  2,2  m artaga 
oshdi.  G ilam   va  gilam   m ahsulotlari  2010-yilda  21  m ln   m .  kvni 
tashkil  etd i  yoki  2000-yilga  nisbatan  13,6  m arta  k o ‘p  ishlab 
chiqarildi.  Jum lad an.  ip-gazlam a  T oshkent,  F arg‘o n a  to ‘q im a- 
chilik  va  Buxoro  ip  gazlam a  kom binatlarida  ishlab  chiqarilar 
edi.  H ozirda  bu  korxonalarining  ayrim lari  o ‘z  ish  faoliyatini 
to ‘xtatgan.  Buxoro  shahrida  « D E U   tekstil»  to ‘qim achilik 
kom pleksi,  T oshkent  viloyatida  «Xaytek  kabel»  q o ‘shm a 
korxonasi.  «Spen  tex  T oytepa  tekstil»  q o ‘sh m a  korxonasi, 
O lm aliq  shahrida  gilam   fabrikasi,  « D E U   tekstil  intem eyshl» 
Q K ,  «Osiyoteks»  va  «Xumo»,  Buxorodagi  «Buxoro  brilliant 
shilk»;  «Q ‘zkarpet»  gilam   korxonasi,  «Ram star»,  «Q orako‘l- 
teks»  q o ‘shm a  korxonalari;  F arg‘onadagi  «Quva  tekstil», 
«R ishton  teks», 
«R us-O 'zbekteks»  to ‘qim achilik  q o ‘shm a 
korxonalari, 
«Vodiy 
T oshloq 
tekstil», 
«Alesta-Glass» 
«O R S H A H   EV  T E K S T IL I»  mchj  (paypog  m ahsulotlari)  va 
X itoy  texnologiyasi  yordam ida  X orazm da  «X orazm   ipagi» 
t o ‘qim achilik  korxonasi.  Buyuk  B ritaniya  asbob-uskunalari 
b ilan  jih ozlangan  Bog‘otdagi  tibbiy  paxta  (m om iq)  ishlab 
chiqaruvchi  fabrika,  Rossiyaning  K am ishin  fabrikasi  bilan 
ham korlikda  X onqada  ip  kalava  va  ip  gazlam a  ishlab 
chiqaruvchi  korxona,  «G urlantekstil»,  Xiva  gilam   kom binati 
m ashhur. 
Yengil 
sanoat 
korxonalaridan 
A ndijondagi 
«Investeks»  q o ‘shm a  korxonasi  trikotaj  bu yu m lar  va  trikotaj 
m ato ,  T oshkent  shahridagi  «TO SH K A Y A TE K STIL  QK» 
kalava,  trikotaj  polotnosi,  paxta-chit  m atosi,  « M U R U W A T - 
T E K S  
M C H J», 
« S IR K E C H I 
T A S H T E K S T IL  
QK»,
131


«T R E N D Y -L A N D   XK»,  « K O N T E K S -T A S H K E N T   XK»  lari 
trikotaj  m ahsulotlari,  kalava,  trikotaj  polotnosi  ishlab  ch iq a­
rishga 
ixtisoslashgan. 
Shuningdek, 
T osh kent 
viloyatida 
joylashgan  «Billur  tekst»  korxonasi  trikotaj  m ahsulotlari  yiliga
-  550  m ing  dona,  «Yangiyo‘l  paxta  tozalash»  zavodi  paxta 
tolasi-  10800  tn ,  «E lnur  an d   Ruslan»  q o ‘shm a  korxonasi  yiliga
-  5000  d o n a  tikuvchilik  m ahsulotlarini  yaratm oqda.
Ip   gazlam adan  tashqari  ipak  gazlam a  h am   b ir  vaqtlar 
respublikaning  m ash h u r  m ahsulotlaridan  biri  b o ig a n .  H ozirda 
F arg ‘onadagi  pillakashlik  fabrikalarida  m ahsulot  chiqarish 
qisqarib  ketganligi  m u nosabati  bilan,  asosiy  ipak  gazlam a 
m ahsulotlari  S am arqand  viloyatida  tayyorlanm oqda.  M ayjud 
pillakashlik  fabrikalari  h am   to ‘liq  q u w a t  bilan  ishlayotgani 
y o ‘q.
Toshkentdagi  chin ni-fayans  b uyum lar  ishlab  chiqaradigan 
«M ikond»  zavodi 
(O niks  birlashm asi)  yengil  sanoatning 
yetakchi  korxonasidir.  B u  zavodda  b ir  yilda  10500  dona 
m aishiy  qandillar,  qand il  idishlar  tayyorlash  y o ‘lga  q o ‘yilgan. 
Yengil  sano atda  ko‘nchilikning  alohida  o ‘m i  bor.  K o ‘nchilik 
sanoati 
T oshkent, 
S am arqand, 
Q o ‘qon 
va 
F arg ‘o n a 
viloyatlarida  rivojlangan.  Bu  korxonalar  asosan  m ahalliy 
xom ashyoni  qayta  ishlash  va  ishlov  berishga  tayanadi.
0 ‘zbekistonda  oziq-ovqat  sanoati  k o ‘p  tarm oqlarga  ega 
b o ‘lib  geografiyasi  kengdir.  U ndagi  m ayjud  yirik  korxonalar 
respublikaning  barcha  viloyatlarida  uchraydi. 
1990-2010- 
yillarda  oziq-ov qat  sanoatida  m ah sulot  ishlab  chiqarish  hajm i 
5,7  m artaga  o ‘sdi.  O ziq-ovqat  sanoati  korxonalari  orasida 
Buxorodagi  K ogon  yog‘  -  ekstraksiya  zavodi,  Shuningdek, 
Buxoro  yog‘  -  ekstraksiya  zavodi,  «Evrosnar»  q o ‘sh m a  korxo­
nalari, 
«Andijon 
yog-m oy» 
zavodi 
m u h im  
hisoblanadi. 
Shuningdek,  respublikada  u n -k ru p a   va  kom bikorm   «G ‘alla 
Altek»  va  «Toshkent  d o n   m ahsulot»,  «N avoidonm ahsulotlari» 
aksionerlik  jam iy atlarid a  tayyorlanadi.  O ziq-ovqat  sanoatida 
B ektem ir  spirt  zavodi,  yog‘-m oy,  vino  va  sh am p an   ishlab 
chiqaruvchi  korxonalarining  h am   roli  yuqori.  Ayni  vaqtda, 
tarm o q d a  «X orazm   shakar»  q o ‘shm a  korxonasi  va  Sam arqand 
choy  fabrikasi,  G u liston  yog1-ekstraksiya  zavodi  alo hid a  o ‘rin 
egallaydi.  A ynan  shakar  ishlab  chiqarish  respublikada  2000-
132


yilda  10169  to n n a  b o ig a n   b o is a ,  2010-yilda  286055  tonnaga 
etdi.
A ndijon,  T oshkent,  F a rg 'o n a   viloyatlaridagi  yog‘-m oy 
kom binatlari.  K attaq o ‘rg‘on ,  Q o 'q o n   shaharlarida  va  U c h - 
q o ‘rg‘on  tum anidagi  yog‘-ekstraksiya  zavodlari  respublika 
aholisining  yog‘-m oy,  sovun  m ahsulotlariga  b o ig a n   ehtiyojini 
ta'm in lay d i.  Birgina,  T oshkent  yog‘-m oy  k om binatida  qadoq- 
langan  yog4,  o ‘sim lik  y o g i,  m ayonez,  m argarin  m ahsulotlari 
tayyorlanadi.  Shuningdek,  T oshkent  viloyatidagi  «Y angiyoi 
yog‘-m oy»  zavodi  respublikada  yog4,  sheluxa,  kom bikorm a, 
sovun  ishlab  chiqarish  b o ‘yicha  m ash hu r  korxonalardan 
biridir.
S am arqand,  T oshkent,  F arg ‘o n a  va  A ndijon  viloyatlarida 
konserva  zavodlari  ishlab  turibdi.  B inobarin,  tegirm on,  g o ‘sh t- 
sut  m ahsulotlari,  alkogolsiz  ichim liklar,  n o n   m ahsulotlari, 
qan dolat  m ollari  va  boshqa  kunlik  oziq-ovqat  m ahsulotlari 
respublikaning  b arch a  viloyat,  tu m an larida  tayyorlash  y o ‘lga 
q o 4yilgan.
0 ‘zbekistonda  qurilish  m ateriallari  sanoati  u c h u n   zarur 
b o 4lgan  barcha  xom ashyo  yetarli,  desak  m ub olag 'a  b o ‘lmaydi. 
Sababi.  respublikaning  geografik  joylashgan  o 4rni,  relyef 
tuzilishi  qurilish  u ch u n   kerakli  tosh,  ohak.  loy,  asbest,  qum , 
gran it,  shag4al,  m a rm ar  bilan  t o i iq   ta ’m inlaydi.  A m m o 
shunga  qaram asdan,  qurilish  m ateriallari  sanoati  1990-2010- 
yillarda  atiga,  1,3  barobarga  o ‘shdi.  Bu  san o atd a  m arm ar 
ishlab  chiqarish,  G ‘azalkent,  T oshkent,  S am arqand,  O lm aliq, 
N u ku s  shaharlarida  y o 4lga  q o ‘yilgan  b o ‘lib,  u lar  G 4ozg‘on 
m arm ari  negizida  ishlaydi.  «B ekobodsem ent»,  «Q izilqum se- 
m ent»,  «N avoiy  sem ent»,  «Q uvasoysem ent»,  «O hangaron- 
sem ent»  va  «A ngren  sem en t»  korxonalarida  sem ent  ishlab 
chiqariladi. 
A ngren 
sem ent 
kom binati 
1947-yildan, 
O hangaron  esa  1962-yil,  N avoiy  1977-yildan,  Bekobod  1913 
yildan  beri  faoliyat  yuritadi.  Bu  sem ent  korxonalarida  shifer, 
asbosem ent  quvurlar,  m ineral  paxta  va  u n d an   tayyorlangan 
buyum lar, 
sem en t-q u m  
cherepitsalari 
ishlab 
chiqariladi. 
Bekobod  va  O hangaron  shifer  ishlab  chiqaruvchi  zavodlari, 
B o‘stonliq 
tum anidagi 
energiya 
qurilish 
industriyasi 
korxonalari,  «Quvasoyshisha»  birlashm asi,  G ‘azalkent  shisha- 
oyna 
zavodlari 
faol 
ishlab 
turibdi. 
O 'zb ek isto n   kim yo
133


sanoatida  xilm a-xil  kim yoviy  b o ‘yoqlar,  plastm assa  m ah su ­
lotlari,  m ineral  o ‘g ‘itlar,  kim yoviy  to lalar  va  boshga  k o ‘plab 
m ahsulotlar  tayyorlanadi. 
0 ‘zbekiston  rivojlangan  kim yo 
sanoatiga  ega  b o ‘lib,  ushbu  tarm o q d a  1990-2010  yillarda  2,9 
m artaga  m ahsulot  ishlab  chiqarish  hajm i  ortdi.  T arm o qn ing  
«F arg‘o n a  A zot», 
«N avoiy  Azot», 
«Elektrokim yosanoat» 
(C h irchiq),  «Ammofos»  (O lm aliq),  S am arqand  kim yo  zavodi, 
Q o ‘n g ‘irot  soda  zavodi  va  q ato r  korxonalari  m ayjud.
K im yo  sanoatida  2006-yildan  boshlab  Q o‘ng‘irod  soda 
zavodida  kalsiy  sodasi  ishlab  chiqarilm oqda. 
2010-yilda 
m azku r  zavodda  90,4  m ing  to n n a   kalsiy  sodasi  ishlab 
chiqarildi.  U shbu  zavod  m ahsuloti  hozirgi  k u n d a  xorijiy 
m am lakatlarga  h a m   eksport  qilinm oqda.  Zavod  qurilishi 
kim yogarlar  shaharchasi  E lobodning  barpo  etilishiga  asos 
boTdi.  Ayni  vaqtda,  Jizzaxdagi  «Jizzaxplastm assa»  zavodida 
plyonka  va  tru balar  ishlab  chiqariladi.  Shuningdek,  kim yoning 
asosiy  korxonalariga  «N avoiyazot»,  «Elektroxim sanoat»  h am  
kiradi,  u lar  m am lakatim iz  eksportida  h a m   faol  qatnashishadi. 
A yniqsa,  iqtisodiyot  u c h u n   n ih oy atda  zarur boT gan  superfasfot 
zavodi  xom ashyosi  -  fosforitlar  h a m   N avoiy  viloyati  h ud udid a 
ishlab  chiqariladi.  Birgina  «N avoiyazot»  aksionerlik jam iyatida 
am m iak  selitrasi,  sirka  kislotasi,  n itro n   tolasi,  sianis  natriy, 
sintetik   am m ik,  suyultirilgan  xlor,  kaustik  sodasi  kabi  tu rli- 
tu m an   m ah sulotlar  olinadi.  K im yo  sanoti  tarkibidagi  F arg ‘ona 
azot,  Farg‘o n a   kim yoviy  tola  zavodlari,  Q o ‘q o n   superfosfat 
zavodi,  F arg ‘ona  furen  birikm alari  zavodi,  kim yo  va  neft 
kim yosi  sanoatida  T oshkent  lo k -b o ‘yoq  va  «Olplast»  q o ‘shm a 
korxonasining  aham iyati  katta.  2010-yildan  ish  boshlagan 
D ehq onoboddagi 
kaliy  o ‘g ‘itlar  ishlab 
chiqarish  zavodi 
m intaqadagi  yagona  zavod  hisoblanadi.  Bu  zavod  Q ashqa- 
daryodagi  Tubakat  kaliy  tuzlari  koni  negizida  Ь а ф о   etildi. 
M azk ur  zavod  kaliy  tuzini  qayta  ishlash  asosida  nafaqat  o ‘g‘it, 
balki  brom li  tem ir,  m agnezit,  gips  va  boshqa  m ateriallarini 
olish 
im konini 
beradi. 
Ayni 
vaqtda, 
Sam arqanddagi 
nitrokalsiyfosfat  o ‘g‘itlar  chiqaradigan  xim zavod  h a m   kim yo 
sanoatiga  m unosib  hissa  q o ‘shm oqda.
K im yo  sanoatida  sun ’iy  tolalar  ishlab  chiqarish  m uhim  
o ‘rin   tutad i.  Ju m ladan ,  C hirchiqdagi  «Elektrokim yosanoat» 
birlashm asida 
kaprolaktam , 
F arg‘ona 
kim yoviy 
to lalar
134


zavodida  atsetat  iplar,  «N avoiyazot»  birlashm asida  n itro n , 
akril  tolalari  va  hokazo.  K elgusida  respublika  sanoat  ta rm o q - 
laridan  to ‘g‘rid a n -to ‘g‘ri  xorijiy  investitsiyalar  hisobidan  Ь а ф о  
etiladigan  N avoiy  viloyatida  am m iak   va  karbam id  ishlab 
chiqarish  kom pleksini  Ь а ф о   etish,  Q oraqalpo g‘iston   R espub- 
likasida  sem ent  zavodi  qurish,  T osh kent  viloyatida  turli  m ato 
va  tikuvchilik  m ahsulotlari,  tayyor  dori  p rep aratlari  ishlab 
chiqarishni  tashkil  etish  b o ‘yicha  loyihalar  tayyorlangan.

Download 6,69 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   114




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish