Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент кимѐ-технология институти

музорий – зироаткор деҳқон, полизкор 
мулки девон – давлат ерлари 
мулки инжу-хон – ноиблар ва уларнинг авлодлари тасарруфидаги ерлар 
мулки вақф - мачит, мадраса, хонақоҳ ва мақбаралар ихтиѐридаги ерлар. 
мулклар – хусусий ерлар 
нўѐн – бир туман (10 минг) қўшин қўмондони. Қадимги турк ва мўғул 
қўшинларида шаҳзода ва султонлар нўѐн деб аталган. XIV- XVI асрларда энг 
нуфузли амирларгина нўѐн бўлган. 
Олтин Ўрда – тарихий манбаларда Жўчи улуси деб ҳам юритилади. ХШ асрнинг 
40-йилларида Чингизхоннинг набираси Жўчихоннинг ўғли Ботухон (1208-1255 йй.) 
томонидан босиб олинган Шарқий Европа Жўчи улусига қўшилгач, ташкил топган 
давлат Олтин Ўрда деб аталган.
пайза - ѐрлиқ 
суюрғол – олий табақа зодагонларга инъом қилинган ер-мулк 
туман – 1) ўн минг деган маънони англатади. Ўн минг аҳолиси бўлган ѐки ўн минг 
кишилик қўшин етказиб беришга қодир бўлган округ. Шунингдек, ўн минг 
отлиқдан ташкил топган қўшин ҳам туман деб аталган; 2) Октябрь инқилобига 
қадар Ўрта Осиѐда маъмурий-ҳудудий бўлиниш; уезд. 
улус – тор маънода маълум бир уруғ, қабила яшаб турган сарҳадни ифодалаган; 
кенгроқ маънода эса хон ва унинг оила аъзоларига тегишли ерлар ва уларга 
бўйсунувчи ҳамда шу ерда истиқомат қиладиган аҳолини қамраб олган маълум бир 
сарҳад тушунилган. 
хоқон ѐки қоғон - ҳукмдор, подшо 
хоқон – турк, хитой, мўғул ҳукмдорлари унвони. 
хон – туркий халқлар ва мўғул ҳукмдорларининг унвони. Дастлаб қабила бошлиғи, 
кейинчалик олий ҳукмдорни англатган. 
Хўжанд – ҳозирги Тожикистон Республикасидаги давлат. 
чиғатой улуси – Чингизхон томонидан Чиғатой ва унинг авлодларига мерос қилиб 
берилган вилоятларнинг умумий номи (1224 йилдан бошлаб). Ҳудуди 
Мовароуннаҳр, Еттисув ва Қашқардан иборат бўлган. 
чиғатойлар - Чиғатой улусини идора этган сулола (1224-1370 йй.). Чингизхоннинг 
иккинчи ўғли Чиғатой (1242 йил вафот этган) номидан келиб чиққан. 

---

55