Ўзбекистон давлат жисмоний тарбия институти

2.5.1. Darsning  tayyorgarlik  qismini  o’tkazish 
 
Gimnastika  mashg’ulotlarining  tayyorgarlik  qismida  qanday  turdagi 
mashqlar  qo’llanilmasin,  ular  bir  biri  bilan  qay  tarzda  almashinmasin, 
o’qituvchi  bu  mashqlarning  aniq,  bir  vaqtda  hamda  mustaqil  bajarilishiga 
erishish  uchun har doim intilish lozim. 
 Saflanish mashqlarini o’tkazish: 
Saflanish  mashqlarini  o’tkazishda  quyidagilar  tavsiya  qilinadi: 
1.  Yuqori  darajadagi  o’quv  va  intizom  borasidagi  talabchanlikni 
namoyon  qilish. Bu talablar quyidagi  majburiyatlardan  kelib chiqadi: 
- mashg’ulotda  tegishli tartibni o’rnatish; 
-  o’qituvchi  va  o’quvchilar  o’rtasidagi  o’zaro  huquqiy  munosabatlarni 
aniqlab  olish; 
-  eng  qimmatli  va  shu  bilan  birga  eng  ko’p  mehnat  talab  qiladigan 
fanga  oid  malakalarni  (saflanish  mashqlari  izometrik  хususiyatga  ega 
bo’lgan  jismoniy  mashqlar  sifatida)  muntazam  shakllantirish  hamda 
takomillashtirish. 
Mana  shuning  uchun  ham  yuqori  darajadagi  talabchanlik  ham 
o’rgatish  davrida  ham  saflanish  mashqlari  mashg’ulotlarda  yordamchi 
ahamiyatga  ega bo’lgan paytlarda  namoyon  qilinishi lozim. 

---

 
39 
 
2.  O’qituvchi  doimiy  ravishda  o’z  qaddi-qomatiga  e’tibor  qilishi zarur 
(yoki  bo’lmasa  u  shug’ullanuvchilarga  nisbatan  yuqori  darajada  talabchan-
lik namoyon  qilish huquqiga  ega bo’lolmaydi). 
3.  Mashqlar  hajmini  bitta  mashg’ulot  atrofida  cheklash.  Saflanish 
mashqlari  olib  boriladigan  yuqori  talabchanlik  shug’ullanuvchilarning 
diqqatini  toliqtiradi,  shuning  uchun  bitta  mashg’ulotda  bunday  mashqlarni 
haddan  ortiq  qo’llash  keyingi  mashqlarni  bajarishga  bo’lgan  ish  qobiliyati-
ni pasaytiradi. 
4. Talabalarga  quyidagi  mashqlarni  olib borishni topshirish: 
- buyruqlar:  ―Tekislan!‖  (ikki qanot bo’ylab),  ―Rostlan!‖,  burilishlar; 
-  ikki  sherengali  qatorga  saf  tortish  va  qaytadan  bir  sherengaga saflan-
ish; 
- aylanib  o’tib harakatlanishlar  va to’хtashlar; 
- harakatlanishlarda  burilish bilan to’rtta bo’lib kolonnaga  saflanish; 
- yurgan  paytda  aylanishlar.