Dehqonchilik ilmiy izlanish asoslari bilan fanidan ma’ruza ma'tinlari doc



Download 1,58 Mb.
Pdf ko'rish
bet84/183
Sana31.07.2021
Hajmi1,58 Mb.
#133433
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   183
Bog'liq
dehqonchilik ilmiy izlanish asoslari bilan

Sabzavotlarda sabzining o’suv davrida zellek super 1,0 ga / kg, linuran 0,8- 3,0 ga/l, 
kerasin  300-400 ga/l, piyozda ramrad 4,6- 6,6 ga/l, furare super 0,8- 1,2 ga /kg, totril 2,0- 3,0 
ga/kg, starane 0,75 – 1,0 ga/ kg meyorlarida qo’llaniladi.  
 
Kartoshkada zellek super 1,0 ga /kg, stomp 1,0- 2,0 ga /kg, targa super 2,0 –4,0 ga/kg, 
meyorlarida va pomidor,baqlajan qalampir ekinlarida treflan 3,6 ga /kg, nitran 3,0 –4,5 ga /kg, 
fyuzilad super 2,0 – 4,0 ga/ kg meyorlarida qo’llaniladi. 
 
Gerbisidlar  belgilangan  meyordan  ortiq  ishlatilsa,  madaniy  o’simliklarga  salbiy  tasir 
etadi. Bir dalaga begona o’tlarga qarshi bir xil gerbisidni ikki yildan ortiq ishlatmaslik kerak. 
Aks holda begona o’tlarning zaharga chidamli avlodlari tarkib topadi, natijada ko’zda tutilgan 
samaraga erishib bo’lmaydi. 
 
Tuproqqa to’planayetgan gerbisidlar mikroorganizmlarga, ayniqsa, foydalilariga salbiy 
tasir  etadi,  natijada  mikrobiologik  jarayonlarning  kechishi  murakkablashadi.  Oqibatda 
tuproqdagi foydali va zaharli mikroorganizmlar orasidagi muvozanat buziladi. Shuning uchun 
olimlar begona o’tlarga qarshi gerbisidlarni yaratishda tashqi muhit va boshqa organizmlarga 
zararli  tasir etmaydigan preparatlarni izlab topishlari kerak.  
 
Gerbisidlarning hammasi odam va hayvonlar uchun zaharli bo’lmasa ham, ular bilan 
ishlashda  O’zbekiston Respublikasi qishloq va suv xo’jaligi va Sog’likni saqlash vazirliklari 
tomonidan  zaharli  moddalar  bilan  ishlaydiganlar  uchun  belgilangan  xavfsizlik  qoidalariga 
qat’iy rioya qilish kerak.  
 
Kasal  odamlar,  homilador  va  emizakli  ayellar,  18-  yeshga  to’lmagan  o’spirinlar 
gerbisidlar  bilan  ishlashga  qo’yilmaydi.  Kimyoviy  preparatlar  bilan  ishlaydigan  shaxslar 
instruktajdan o’tishlari va maxsus kiyim (kombinzon, suv o’tkazmaydigan materialdan fartuk, 
etik,  rezinali  qo’lqop,  sinmaydigan  oynali  ko’zoynak  va  raspirator)  ga  ega  bo’lishi  kerak. 
Ishlash  joyida  zaharlanganlarga  vrach  davolashiga  qadar  yordam  berish  uchun  zarur 
medikamentlari  bilan  aptechka  bo’lishi  kerak.  Ishlash  vaqtida  maxsus  himoya  kiyimlarini 
yechish,  chyokish  va  ovqatlanish  qat’iy  man  etiladi.  Ish  tamom  bo’lgandan  keyin  kiyimlar 
yaxshilab tozalanadi  va har bir  ishchiniki  alohida  joyga osib saqlanadi.  Maxsus kiyimlarda 
uyga  ketish  yoki  ularni  olib  ketish  mumkin  emas.  Ish  tugagandan  keyin  qo’l  va  yuzni 
sovunlab, dushda yaxshilab yuvinish kerak. 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com


40 
 
 
Gerbisidlar  maxsus  omborlarda  qulflanib,  preparatning  nomi,  tasir  etuvchi  modda 
miqdori,  foiz  miqdori  va  tayyorlangan  vaqti  yezilgan  etiketka  yopishtirilgan,  yaxshi 
berkitiladigan mustahkam idishlarda saqlanadi. Omborlar zarur qurollar bilan jihozlangan va 
odamlar  yashaydigan  bino,  suv  manbalari  va  fermalardan  kamida  200  m  uzoqda  bo’lishi 
kerak.  Dalada  gerbisidlarni  qarovsiz  qoldirish  mumkin  emas.  Kimyoviy  preparatlar  bilan 
ishlash sutkasiga 6 soatdan oshmasligi kerak.  
 
Qo’yidagilar:  1)tayyorlangan  gerbisid  eritmasini  qarovsiz  qoldirish;  2)gerbisidlardan 
bo’shagan va ishchi eritma tayyorlangan idishlarda mollarga yem-xashak berish, ya’ni boqish; 
3)  gerbisidlardan  bo’shagan  idish  yoki  yashiklarda  ichimlik  suv,  oziq-ovqat  saqlash;  4) 
yuvinmasdan ovqatlanish qat’iy man etiladi.  
 
Gerbisidlardan  bo’shagan  qog’oz  idish,  yashiklarni  yeqib,  kulini  ko’mib  yuborish 
zarur.  Temir  idishlarga  kaustik  sodaning  5%  li  eritmasi  to’ldirilib,  6-12  soat  qoldiriladi, 
so’ngra bir necha marta toza suv bilan chayqaladi.  
 
Gerbisidlar  bilan  ishlash  vaqtida  qoidaga  rioya  qilmaslik  oqibatida  odamlar 
zaharlanishi mumkin. Bunda odamning boshi og’rishi, aylanishi, kuchsizlanishi kungli aynib 
qusishi  mumkin.  Bu  vaqtda  birinchi  yordam  qo’yidagilardan  iborat:  zaharlangan  odamni 
gerbisid  ishlatilayetgan  joydan  chiqarish,  maxsus  kiyimlarini  yechib  olib,  yotqizish  kerak. 
Agar  gerbisid  yutilgan,  ya’ni  oshqozonga  tushgan  bo’lsa,  margansovkaning  kuchsiz  (och 
pushti rangli) eritmasini tayyorlab 0,5-1,0 l ichirib, sun’iy qustirish kerak. Keyin yarim stakan 
suvga  2-3  choy  qoshiq  aktivlashtirilgan  ko’mir  yoki  20  g  tuz  solib  ichirish  kerak.  So’ngra 
zudlik bilan vrachni chaqirtirish yoki eng yaqin davolash punktiga olib borish zarur.  
 
Gerbisid  ko’zga,  og’izga  tushmasligi,  labga,  badanga  tegmasligi  kerak.  U  ko’zga 
tushsa, toza suv bilan, badandagisini esa sovunlab yaxshilab yuvib tashlash kerak.  
 
 
Dehqonchilik  qilinadigan  yerlarni  begona  o’tlardan  toza  bo’lishini  ta’minlashda, 
ularga  qarshi  kurashishda  begona  o’tlarning  tarqalishini  oldini  olish,  qiruvchi  va  maxsus 
tadbirlar  muhim  ahamiyatga  ega.  Begona  o’tlarni  tarqalishini  oldini  olishda  ichki  va  tashqi 
karantinni,  yerga  ekin  ekish  oldidan,  ekin  qator  oralaridagi  begona  o’tlarni  yo’qotish 
tadbirlarini, maxsus kurashish choralari (biologik, olovli, mulchalash) bilan hamda kimyoviy 
kurashish  (har  xil  gerbisidlarni  qo’llash)  choralari  bilan  qo’shib  olib  borilganda  eng  yuqori 
samaradorlikka,  ya’ni  ekinzorlardagi  asosiy  begona  o’tlarni  85-95  foizini  yo’qotishga 
erishiladi.  
 
 
1.Begona o’tlarga qarshi kurashishda qanday chora-tadbirlar   qo’llaniladi? 
 
2.Begona o’tlarning tarqalishini oldini olish choralari  qanday? 
 
3.Ekin qator oralaridagi begona o’tlar qanday yo’qotiladi? 
 
4.Begona o’tlarga qarshi agrotexnik kurashish choralari  nimadan iborat? 
 
5.Begona o’tlarga qarshi maxsus kurashish choralari deganda  nimani tushinasiz? 
 
6.Tuproq yuzasini mulchalash begona o’tlarga qanday ta’sir  etadi? 
 
7.Begona o’tlarga qarshi kimyoviy kurashish choralari nima? 
 
8.Begona  o’tlarga  qarshi  gerbisidlarni  qo’llash  usullari,  muddati  va  me’yorlari 
qanday bo’ladi? 
 
9.Gerbisidlar bilan  ishlashda xavfsizlik qoidalari  nimalardan iborat?  
 

Download 1,58 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   183




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish