2 маъруза: доришунослик режа

Фармакалогик таъсирига қараб қуйидаги дозалари фарқланади: 

Терапевтик доза; 

Зарбали доза; 

Токсик доза; 

Летал доза. 
 Терапевтик доза (даволовчи доза) қуйидагиларга бўлинади: 
А) Энг кичик (минимал) даволовчи доза; 
Б) Ўртача даволовчи доза; 
В) Юқори (максимал) даволовчи доза. 
Ўртача терапевтик доза беморларга даво қилишда энг кўп қўлланилади. 
Зарбали (ударная) доза 2 - 3 та бир марталик ўртача терапевтик дозага тенг бўлиб, 
одатда уни дорини бир марта қабул қилиш учун юборилади. Бундан мақсад тез ва кучли 
таъсир олишдир, ундан сўнг даволаш терапевтик дозада давом эттирилади. 
Токсик доза терапевтик (даволовчи) дозадан ортиқ доза бўлиб, организмда 
доридан заҳарланиш белгиларини келтириб чиқаради. 
Летал (ўлдирувчи) доза - ўлим содир бўладиган дозадир. 
Минимал терапевтик доза билан минимал токсик доза ўртасида оралиқ дорининг 
терапевтик таъсир кенглиги дейилади. 
III. Организмнинг ўзига хос хусусиятлари: ёши, жинси, тана оғирлиги, 
функционал ҳолати, овқат таркиби ва овқатланиш тартиби, дорига сезгирлиги, бир кеча - 
кундузлик давр мобайнида организмда кечадиган ўзгаришлар юборилаётган дориларнинг 
организмга таъсирини маълум даражада ўзгартириши мумкин. Болалар дори таъсирига 
катта одамларга нисбатан кўпроқ сезувчан бўлади. Бу бола организмининг анатома - 
физиологик хусусиятига боғлиқдир. Ёши катта (60 дан ошган) кишиларда дори 
моддаларга нисбатан сезувчанлик ошади. Қатор ҳолларда дори моддаларнинг таъсири 
жинсга боғлиқ бўлади, аёллар организми баъзи дориларга эркакларга нисбатан сезувчан 
бўлади. Юқоридаги ҳолларда дори дозаси камайтирилади. 
Овқат моддалари дори моддасининг сўрилишига, таъсир тезлигига, келтириб 
чиқарадиган самара даражасига, таъсир давомийлигига кўпгина ҳолларда маълум 
даражада фойдали бўлиши ёки аксинча халақит бериши мумкин. Шуларни назарда тутиб 
беморга дори модда тайинланаётганда қандай ва қайси вақтда овқатланиш ҳам айтиб 
ўтилади. 
Куннинг бир кеча - кундузлик даврий - ритмик айланишига қараб организмнинг 
сезгирлиги ҳам ўзгаради. Шунинг учун дорининг таъсири ҳам турлича намоён бўлади.