2 маъруза: доришунослик режа

 
5-расм. Дори аллергияси 
 
Тахифилаксия - дори моддаларнинг қисқа муддат ичида организмга такрор - 
такрор юборилганда таъсирини камайишидир. 

---

Толерантлик - узоқ муддат мобайнида такрор юборилган дори моддаларининг 
шифобахш таъсири сусайиши - толерантлик деб аталади. 
Дорига қарамлик - баъзи бир дори моддалар (морфин, этил спирти, 
барбитуратлар, кофеин ва бошқалар) такрор қабул қилингандан кейин одамда жисмоний 
ва руҳий хуш келадиган тинчланиш ёки енгил қўзғалиш ҳолатини келтириб чиқаради. 
Шунинг натижасида беморда тиббий кўрсатмалар бўлмаган ҳолда бу дориларни қайта-
қайта қабул қилишга зўр интилиш пайдо бўлади. Натижада шу моддаларнинг организмга 
таъсири пасая боргандек бўлиб қолади ҳамда наркомания, алкоголизм, токсикомания каби 
ҳолатлар келиб чиқади. Дорига қарамлик-оғир ижтимойи офатдир. Одамнинг жисмоний 
соғлиги йўқолади, унинг психикаси бузилади. Бундай одамларга ёпиқ даволаш 
муассасаларида даво қилинади. 
Абстиненция - «хуморилик». Наркотик ёки бошқа баъзи бир дори моддаларини 
истеъмол қилишга одатланган кишига ёки беморга тўсатдан ўша дорини бериш 
тўхтатилганда пайдо бўладиган ҳолат. Бу айрим ҳолларда жуда оғир кечади. Ҳуморилик - 
кишида бетоқатлик, салбий, ёмон ҳис-туйғуларни келтириб чиқарувчи организмнинг оғир 
ҳолати ҳисобланади. Шундай пайтда ўша дори моддасидан яна қабул қилса хуморилик 
тарқалади. 
Резистентлик - организм ҳужайра ва тўқималарининг айрим заҳарли моддаларга 
ёки патоген микроорганизмларга нисбатан табиий чидамлилигидир. 
Кумуляция - организмдан секин чиқариладиган дори моддалар такрор 
юборилганда улар организмда йиғилиши ва таъсир кучи ҳамда таъсир муддати ошиб 
боради, бу ҳолат кумуляция деб аталади. Кумуляция икки хил бўлади: 
1) моддий кумуляция - дори моддаларни соф ҳолда йиғилиши; 
2) функционал кумуляция - дори моддаларни таъсирини жамланиши.