ƏLƏKBƏr MƏMMƏdov ceyhun yusifov iLqAr Seyfullayev vergİ

2.2. Rifahın dövlət tənzimlənməsi
Əhalinin rifahının formalaşması şərtlərinin dövlət tənzim -
ləməsi müasir  iqtisadiyyatın ən əhəmiyyətli altsistemlərindən
biridir.  Rifahın  tənzimlənməsinin    bazar  mexanizmi  kortəbii
xarakter daşıdığı halda, dövlət tənzimlənməsi insanın rifahını
məqsədyönlü şəkildə formalaşdırır və onun həyat fəaliyyətinin
müxtəlif amillərinə birbaşa təsir edir. Rifahın dövlət tənzimlən -
məsi ictimai və fərdi tələblərin, o cümlədən bu tələblərə təsir
göstərən amillərin dəyişməsi ilə yeni forma ala bilər.
İqtisad elmində dövlətin rifaha nail olmada rolu məsələsi üzrə
yekdil fikir olmadığına görə bu istiqamətdə dövlət tənzimlən -
məsinin müxtəlif modelləri işlənmişdir. 
Cədvəldə təqdim olunmuş modellər dövlətin rifahın təkrar
istehsalına müdaxiləsinin səviyyəsinə görə fərqləndirilmişdir –
“minimum dövlət”dən “ümummilli rifah dövləti”nədək. 
Dövlətin rifahın formalaşma mexanizmlərinə təsiri modelləri -
nin hər biri özünəməxsus obyektlərin, tənzimlənmənin forma və
metodlarının məcmusuna malikdir.   
Rifahın dövlət tənzimlənməsinin əsas obyekti insanın fiziki
qüvvəsinin təkrar istehsalı (bioloji varlıq olaraq qorunması) və
onun  sosiallaşması  şəraitidir.  Dövlət  tənzimlənməsi,  adətən
rifahın formalaşmasının çoxsaylı xarici amillərinə istiqamətlənir.  
Tənzimlənmə  obyektlərinin  dəqiq  müəyyən  edilməsi  bir
tərəfdən insanların öz tələbatlarını ödəmək imkanlarına kom-
pleks şəkildə təsir göstərməyə, digər tərəfdən isə zəruri nemət -
82