O’rta osiyoda matematika rivoji tarixidan 5-mashG’ulot. Al-xorazmiy va uning matematik merosi

 

5. Al-Xorazmiy asarlarining ro’yxati: 

1."Algoritmi  hind    hisobi  haqida".  Arabcha  nusxalari  saqlanmagan.  XIV 

asrda ko’chirilgan va Kembrij universitetida saqlanadigan lotincha nusxasi mavxud. 

Bunga asos bo’lgan lotincha tarjimani  XII asrda Kremonalik Gerardo yoki Adelard 

Bat bajargan. Uni B.Bonkompani  va K.Fogel tomonidan nashr etilgan.O’zbek tilida 

Xorazmiy tanlangan asarlarida 1983 yilda e’lon qilingan. 

2." Al-kitob al-muxtasar fi hisob al-jabr val muqobala"  Arabcha nusxasi 

Oksford universiteting Bodleyan kutubxonasida saqlanadi.(№ Hunt 214,p.1-34). Bu 

qo’lyozma 1342 yili  ko’chirilgan. Uning arabcha nusxasi inglizcha tarjimasi bilan 

F.Rozen tomonidan 1831 yili nashr etilgan. Risolaning yana ikkita arabcha nusxasi 

mavjud. Ikkita lotincha tarjimasining nusxalari mavjud.  

3."Ziji  al-Xorazmiy"  arabcha  nusxada    saqlanmagan.  Asarning  1007  yili 

arab astronomi Maslama al-Majritiy qayta ishlangan nusxasidan XII asrda Adelard 

Bat  Bat  bajargan  lotincha  tarjimaning  nusxalari  mavjud  Bu  nusxalar  Oksford 

universiteti Bodleyan kutubxonasida saqlanadi. 

4."Asturlob yordamida azimutni aniqlash"  Yagona rabchav qo’lyozmasi 

Istanbulda  Ayo  So’fiyo  kutuxonasida  4830/13  raqamli  inventar  bo’lib 

saqlanadi.Ruscha tarjiasmi bor. 

---

5."Marmar  soat  haqida  kitob"  (Kitob  ar  -ruhama"  Ayo  Sufiyo 

kutubxonasida  4830  (231-235  varaqlar)  xijriy  620  yili  ko’chirilgan)  raqam  bilan 

saqlanadi. Ruscha tarjimasi bor. 

6."Kitob  at-tarix"("  Tarix  kitobi")  Bu  asrdan  parchalarni  Ibn  an-Nadim, 

al-Ma’sudiy, at-Tabariy va Hamza al-Isfaxoniy keliradilar. 

7."Yahudiylar eralari va bayramlari haqida risola"(Risola fiistixroj ta’rix 

al-yahud va a’yodihim) taqvimga taaluqli. 

8."Surati-l-arz  kitobi.  (Kitob  surati-l-ard)-Xorazmiy  "Geografiyasi" 

hisoblanadi. 

10."Asturloblar  bilan  amal  tutish  haqida".  Bu  risolaninng  matni 

Berlindagi sobiq Pruss kutubxonasida 5093 raqam bilan saqlanadigan anonim risola 

qo’lyozmasiga tarkibiga kirgan. I.Frank uning nemischa tarjiasini nashr etgan. 

11."Quyosh soatlari haqida kitob". 

12."Astronomik san’atga kirishlar kitobi". 

  

13."Qo’shish va  ayirishlar haqida kitob".