Muvozanatli deb tushuniladi. Ammo, har qanday iqtisodiy tizimning bunday holati hayoliydir

40-chizma. Jamg’arma va investitsiyalarning foiz  stavkasiga bog’liqligi 
                                                                                 
Birinchi  bo’lib  milliy  fiskal  siyosatning    o’tkazilishini  ta’sirlarini  ko’rib 
chiqaylik.  Iqtisodiyotni  dastlabki  shakllanishida  tashqi  savdo  (X
n
  =  0) 
balanslashgan va kapital harakati schyoti nolli qoldiqqa ega bo’ladi, deylik. Unda 
foiz stavkasi r ni o’zgartirmasdan turib davlat xarajatlarini oshishi (G) va soliqlarni 
(T) kamayishi milliy jamg’armani (S) S
1 
dan S
2
 gacha pasayishiga olib keladi (AV 
chiziq). Jamg’armaning S
1 
dan S
2 
gacha kamayishi kapital harakati schyotining (I - 
S>0)  musbat  (ijobiy)  qoldiqqa  ega  ekanligini  anglatadi.  Shu  bilan  birga 
mamlakatga chetdan tashqi investitsiyalarning oqib kirishini taqazo etadi. Kapital 
xarakati schyotining ijobiy qoldiqqa ega bo’lishi joriy operatsiyalar schyoti (-X
n
) 
ning manfiy (salbiy) qoldiqqa ega bo’lishi orqali  muvozanatlashadi. 
                                                S 
  
 
                                 
             
            Жорий операциялар счётининг  ижобий     
                               сальдоси    (+Xn)                                   
    C                                          D 
 
 
 
 
 
 
A                                             B 
                                                         I( r)    

---

 
218 
 
Agar  davlatning  dastlabki  balanslashgan  iqtisodiyotida  X
n
  =  0  va  (I-S)  =0 
bo’lsa va rag’batlantiruvchi  fiskal siyosat olib borilsa, bu davlatda kapital xarakati 
schyoti  ijobiy qoldiqqa ega bo’ladi. 
     (
I - S > 0,  X
n
 <0  ) 
Schyotining (I-S>0) (ijobiy) musbat qoldig’iga ega ekanligini anglatadi. Shu bilan 
birga  mamlakatga  chet  el  investitsiyalarini  kirib  kelishini  taqozo  etadi.  Kapital 
harakati schyoti ijobiy qoldiqqa ega bo’lishi joriy operatsiyalar schyoti (-X
n
)ning 
manfiy  (salbiy)  qoldig’i  orqali  muvozanatlashadi.  Agar  davlatning  dastlabki 
balanslashgan  iqtisodiyoti  X
n
  =0  va    I-S=0  bo’lsa  va  rag’batlantiruvchi  fiskal 
siyosat olib borilsa,bu davlatda kapital harakati schyoti ijobiy qoldiqqa ega bo’ladi. 
(I-S>0, X
n
 <0)  
                    r                                                                                                                                                   
                                       S
2                                    
S
1 
joriy operatsiyalar schyotining 
                                                                     defitsiti  (-X
n
) 
 
 
                    r              A                         B                           
                                                                     I (r) 
 
                                                                                      S