Muvozanatli deb tushuniladi. Ammo, har qanday iqtisodiy tizimning bunday holati hayoliydir

 
19.2. Valyuta kurslarining o’zgarishiga ta’sir etuvchi omillar 
Valyuta  kurslarining  o’zgarishiga  bir  qator  omillar  ta’sir  ko’rsatadi.  Ularni 
qisqacha qarab chiqamiz: 
1. Iste’molchi dididagi o’zgarishlar. Iste’molchilar didining boshqa mamlakat 
buyumlariga  nisbatan  o’zgarishi  bu  mamlakat  valyutasiga  talab  yoki  taklifni 
hamda uning valyuta kursini o’zgartiradi. 
2. Daromadlardagi  nisbiy  o’zgarishlar.  Agar  bir  mamlakatda  milliy 
daromadning o’sishi, boshqa mamlakatdagi bu ko’rsatkichning o’sishidan ustun 
bo’lsa,  bunda  uning  valyuta  kursi  pasayadi.    Mamlakatning  importi  uning 
daromadi darajasiga to’g’ri bog’liqlikka ega. 

---

 
203 
 
3. Narxdagi  nisbiy  o’zgarishlar.  Agar  bir  mamlakat,  masalan,  AQSh  ichki 
narx darajasi tez o’ssa, boshqa mamlakat, masalan, Buyuk Britaniyada bu daraja 
o’zgarishsiz  qolsa,  bunda  amerikalik  iste’molchi  nisbatan  arzon  Britaniya 
tovarini izlaydi va shu bilan funtga talabni oshiradi. Aksincha, britaniyaliklar 
Amerika  tovarlarini  sotib  olishga  kam  moyil  bo’ladi  va  bu  funt  taklifini 
pasaytiradi.  Funtga  talab  o’sishi  va  taklif  pasayishining  bu  uyg’unlashuvi 
dollarlarning qadirsizlanishini keltirib chiqaradi. 
4. Nisbiy  real  foiz  stavkalari.  Faraz  qilamiz,  AQSh  inflyatsiyani  quvib 
o’tish  maqsadida  «qimmat  pul»  siyosatini  amalga  oshira  boshlaydi.  Natijada, 
real  foiz  stavkalari  (inflyatsiya  sur’atini  hisobga  olib  o’zgartirilgan  
(korrektirovka  qilingan) foiz stavkalari AQShda boshqa mamlakatlar, masalan, 
Buyuk  Britaniyaga  qaraganda  ko’tariladi.  Britaniyalik  jismoniy  shaxs  va 
firmalar  ishonch  hosil  qiladiki,  AQSh  moliyaviy  vositalarni  qo’yish  uchun 
juda  jozibador  va  qulay  joyga  aylanadi.  Amerika  moliyaviy  aktivlariga 
talabning bu ko’payishi   Angliya funti taklifining kengayganligi va shu sababli 
dollar qiymati o’sganligini bildiradi. 
5. Spekulyatsiya. Faraz qilamiz, AQSh iktisodiyotida quyidagilar kutiladi: 
a)  Britaniyanikiga qaraganda tez o’sa boshlaydi; 
b)  Britaniyanikiga qaraganda ancha kuchli inflyatsiyaga duch keladi; 
v)  Britaniyaga qaraganda ancha past real foiz stavkalariga ega bo’ladi. 
Bu  tahmin  (prognoz)lar  kelajakda  dollar  kursi  pasayishi,  funt  kursi  esa, 
aksincha  ko’tarilishidan  darak  beradi.  Demak,  dollarni  ushlab  turuvchilar  ularni 
funtga aylantirishga harakat qiladi va shu bilan funtga bo’lgan talabni oshiradi. 
Bu  almashish,  dollar  kursining  pasayishini  va  funt  kursining  oshishini  keltirib 
chiqaradi.