Сифат менежменти маърузалар матни

Меъѐрий хужжат тоифалари: 

Халқаро стандартлар. ХС ISO/MЕК 

Минтақавий стандартлар. ЕС 

Ўзбекистон Республикаси стандартлари.(ГОСТ)УзРСТ. 

Тармоқ стандарти. ОСТ. 

Техник шартлар. ТУ. 

Корхона стандарти. 

Бошқа меъѐрий хужжатлар. 
Меъѐрий хужжат турлари: 

Умумийлашган стандарт. 

Ташкилий услубият. 

Умумий техникавий маҳсулот учун стандартлар. 

Назорати усуллари учун стандартлар. 

Жараѐн, иш ва хизматлар учун стандартлар. 
 
3. Маҳсулот сифатини метрологик таъминоти 
Маҳсулот сифати метрологик таъминотига хос масалалар 
сонига: 

ўлчаш, синаш, назорат қилиш пайтида баҳоланиши керак бўлган 
тавсифларни танлаш; 

ўлчаш, синаш ва назорат қилиш жараѐнларини режалаш, ўлчаш, 
синаш ва назорат қилиш усулларини ишлаб чиқиш ва метрологик 
аттестациялаш; 

ўлчаш, синаш ва назорат қилиш жараѐнларини тегиши ўлчаш 
воситалари билан таъминлаш; 

ўлчаш воситаларини метрологик тўғри ҳолатда ушлаб туриш; 

ўлчаш, синаш ва назорат қилиш жараѐнларини бажариш ва 
натижаларини ишлаш; 

ўлчаш, синаш ва назорат натижаларини олиш ва фойдаланиш 

---

54 
билан боғлиқ мутахассисларни тайѐрлаш ва улар малакасини ошириш; 

корхонадаги метрологик таъминот замонавий техник даражали 
ва юқори сифатли маҳсулотни ишлаб чиқаришга мослигини аниқлаш 
мақсадида лойиҳа, конструкторлик ва технологик хужжатларни 
метрологик экспертизасидан ўтказишлар киради. 
Метрологик экспертиза пайтида қуйидаги асосий 
масалалар кўрилади: 

назорат пайтида ўлчанадиган тавсифлар номенклатурасини 
аниқлаш; 

танланган тавсифларнинг оптимал (зарурий) аниқлигини жорий 
қилиш; 

ўлчаш воситалари танланиши тўғрилигини баҳолаш ва ўлчаш 
услубиятларига бўлган талаблар тўғрилигини аниқлаш; 

унификация қилинган ва автоматлаштирилган ўлчаш воситалари 
қўлланганда ўлчашнинг берилган аниқлигини таъминлаш; 

ўлчаш натижаларини ишлаш усулларини аниқлаш, ўлчам 
бирликлари тўғри қўлланганлигини аниқлаш; 

маҳсулотни назорат қилишга яроқлиги нуқтаи назаридан таҳлил
қилиш, яъни тавсифларини ўлчаш имкони борлигини таҳлилдан 
ўтказиш. 
Метрологик экспертиза конструкторлик хужжатларни ишлаб 
чиқиш ва технологик жараѐнни тайѐрлаш босқичларида метрологик 
хатоларни бартараф қилишга имкон беради. Агар бу хатолар ўтиб 
кетса ва айтиб ўтилган хужжатларга кириб қолса, ўлчаш ва назорат 
қилишдаги хатоликлардан иқтисодий талафотлар ва йўқотишлар 
пайдо бўлиши эхтимоли ошади.