Сифат менежменти маърузалар матни

Кс=Ксиф/Ксифбаза 
Бу ерда: 
Кс – сифатнинг нисбий коэффициенти 
Ксиф – сифати баҳоланаѐтган маҳсулотнинг бирлик сифат 
кўрсаткич 
Ксифбаза – сифати баҳоланаѐтган маҳсулотнинг асос қилиб 
олингина даврдаги бирлик сифат кўрсаткич 
Мажмуавий сифат кўрсаткичлари маҳсулотнинг бир қанча 
хусусиятларини 
жамини 
характерлайди 
(ишончлилик, 
узоқ 
муддатлилик, таъмирбоблиги, бузилмаслик, чидамлилик ва шу каби 
лар). Мажмуавий сифат кўрсаткичини баҳолаш учун функцияли 
усулдан фойдаланиш мақсадга мувофиқдир. 
К = f(n, bi, ki), i = 1,2,3,……..,ni 
Бу ерда:
К – сифатнинг мажмуавий кўрсаткичи; 
n - ҳисобга олинаѐтган кўрсаткичлар сони; 
bi – сифатнинг i-кўрсаткичи коэффициентининг қиймати; 
ki – сифатнинг i-кўрсаткичи. 
Интеграл сифат кўрсаткичлари – бир-бирига мос келувчи 
иқтисодий ва техник кўрсаткичлар йиғиндиси орқали акс этади 
(маҳсулотни экспулатация қилишдан олинадиган умумий унумли 
самара, буюмларни ишлаб чиқиш ва ишлатишдаги умумий харажатлар 
ва шу кабилар). 
Бу ҳолда маҳсулотни интеграл сифати тушунчаси қўлланилади. 
Маҳсулотниг интеграл сифати деб маҳсулотдан фойдаланиш 
самараси йиғиндисининг маҳсулотни ишлаб чиқиш ва фойдаланишга 
сарфланадиган харажатлар йиғиндисига бўлинади.
Кн=Э/(Зс+Зэ) 
Э-маҳсулотдан фойдаланиш самараси йиғиндиси
З
с
- маҳсулотни ишлаб чиқиш учун қилинган ҳаражатлар. 

---

46 
З
э
- маҳсулотдан фойдаланишдаги ҳаражатлар. 
Сифатнинг интеграл кўрсаткичи фойдали хусусиятлар ўсишига 
ҳам, фойдали хусусиятлар ўсишига сарфланадиган ҳаражатлар 
ўзгаришига ҳам сезгирлик билан жавоб беради. 
Одатда интеграл кўрсаткич вақт ўтиши билан катталашади, чунки 
хусисиятлар 
маҳсулотни 
техникавий 
такомиллаштириш 
ва 
замонавийлаш туфайли яхшиланади харажатлар эса маҳсулотни 
ишлаб чиқариш ва ундан фойдаланиш пайтида иш унумдорлиги ўсиши 
ҳисобига камаяди. 
Маҳсулот хоссаларини характерловчи сифат кўрсаткичларининг 
ўлчов бирлиги бирлик, комплекс, аниқловчи ва интеграл турларга 
бўлинади.
Сифат кўрсаткичлари турли хил бўлганлиги учун маҳсулот 
сифатини иложи борича янда яхшироқ кўрсатиб туриши учун ҳар бир 
маҳсулот тури бўйича мос келувчи кўрсаткичлар номенклатурасини 
танлаш лозим.
Сифатнинг мажмуавий кўрсаткичларидан бирига тайѐрлик 
коэффициенти мисол бўла олади. У бир пайтнинг ўзида буюмнинг 
бузилмаслик ва таъмирбоблигини кўрсатиб беради. У қуйидаги 
формула билан топилади: 
Т 
Кг = -----------, 
Т + Тв 
Бу ерда:
Т – бузилгингача маҳсулотни ишлаш вақти 
Тв – тиклашнинг ўртача вақти 
Мисол: Буюмларни ишлаш цикли вақт тақсимоти бўйича қуйидаги 
кўринишга эга бўлсин. 
Т1 Тв1 Т2 Тв2 Т3 Тв3