Ўзбекистон республикаси давлат солиќ ЌЎмитаси

Семинар машғулотлари мавзулари: 
 
1-мавзу. Ўзбекистон Республикаси бюджет тизимининг ўзига хос 
хусусиятлари
Давлат бюджети - иқтисодий категория сифатида. Давлат бюджети 
орқали ялпи ички маҳсулот ва миллий даромаднинг тақсимланиши ва қайта 
тақсимланиши. Бюджетнинг мамлакат молия тизимининг бошқа бўғинлари 
билан ўзаро муносабатлари. 
Ўзбекистон Республикаси бюджет қурилиши асослари. Бюджет 
тизимининг асосий тамойиллари. Бюджет қурилиши ва бюджет тизими амал 
қилишининг қонуний-ҳуқуқий асослари.
Бюджет қонунчилиги. Бюджет сиѐсати. Бюджет сиѐсатининг тактикаси ва 
стратегияси.
Бюджет 
тизимини 
бошқариш 
тўғрисида 
тушунча. 
Бошқариш 
субъектлари, уларнинг гуруҳланиши, асосий вазифалари. Марказий ва 
маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг бюджет тизимини бошқариш 
соҳасидаги ваколатлари. Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги, унинг 
бюджет тизимини бошқаришдаги ваколатлари. Ўзбекистон Республикаси 
Ғазначилиги, унинг бюджет тизимини бошқаришдаги аҳамияти. 
Бюджетлараро муносабатларнинг жаҳон тажрибалари. Бюджетлараро 
муносабатларнинг ҳуқуқий асослари.
 
2-мавзу: Давлат бюджети даромадлари ва харажатлари тизими 
Бюджет даромадларининг иқтисодий мазмуни ва манбалари. Бюджетга 
даромадларни жалб қилишнинг ички ва ташқи манбалари. Давлат бюджети 
даромадлари таркиби, тузилиши ва динамикаси. Бюджет даромадларининг 
шаклланишида 
солиқларнинг 
аҳамияти. 
Бюджет 
даромадларининг 
шаклланишида хўжалик юритувчи субъектлардан ва аҳолидан ундириладиган 
даромадларнинг тутган ўрни. Даромадларни бюджет тизими бўғинлари 
ўртасида тақсимлаш асослари. Давлат бюджетининг даромад базаларини 
мустаҳкамлашнинг бугунги кундаги муаммолари. 
Маҳаллий бюджетларнинг ўз даромадлари. Маҳаллий бюджетларнинг 
тартибга солувчи (балансловчи) даромадлари. Бюджетлараро трансферт 
шакллари. Маҳаллий бюджетларнинг даромадлар базасини кенгайтириш, 
қўшимча захираларни аниқлаш чора-тадбирлари. Маҳаллий бюджет 
даромадлари кўрсаткичларини бажарилишида давлат солиқ хизмати 
органларининг вазифалари. Прогноз кўрсаткичлари бажарилишида молия 
ҳамда солиқ органларининг масъулияти. Молия ва солиқ органлари раҳбарлари, 
мансабдор шахслари фаолиятини баҳолаш мезонлари: маҳаллий бюджет 
даромадларининг тасдиқланган прогнозининг ижро этилиши; бюджетга 
тўловлар бўйича солиқ қарздорлиги қисқартирилиши; маҳаллий бюджет 
даромадларини ошириш резервларини аниқлаш бўйича ҳисоб-китоб 
кўрсаткичлари бажарилиши.
Давлат бюджети харажатларининг давлатнинг функциялари билан 
боғлиқлиги. Бюджет харажатларининг таркиби ва тузилиши. Бюджетнинг 

---

8 
иқтисодий мақсадлардаги харажатлари. Бюджетнинг ижтимоий харажатлари. 
Бюджетнинг давлат ҳокимияти ва бошқаруви органларини сақлаш 
харажатлари, уларни қисқартириш масалалари. Давлат бюджетининг мамлакат 
мудофаа тизимини сақлаш ва ривожлантириш билан боғлиқ харажатлари, бу 
соҳадаги ислоҳотлар ва бюджет.