Ўзбекистон республикаси халқ таълими вазирлиги а.ҚОдирий номли жиззах давлат педагогика

Физиканинг кимё билан боғланишида бу икки предмет учун умумий 
бўлган кўпгина тушунчалар мавжуд. Атом тузилиши ҳақидаги ўқув материалида 
электрон қобиқнинг хоссалари ва тузилиши, атом ядросининг тузилиши ва хоссалари, 
токнинг кимёвий манбалари, ток манбаларидаги электролитлар ҳақида гапирганда ва 
кўп ҳодисаларнинг механизмини фақат икки фан билимларини қўллаш билангина 
тушунтириб бериш мумкин. 
Электролитик диссоциация, электролиз ёки токнинг химиявий манбаларини 
ўрганишда химиядан олган билимлар тузлар, кислоталар ва ишқорларнинг 
диссоциацияланиш жараёнини қўллаш лозим. Бунда ўқитувчи химия дарсларидаги 
мос масалаларнинг баён этилиши билан танишиб чиқиши мақсадга мувофиқ бўлади. 
Физика ва астрономия курсларининг боғлиқлиги. Астрономия 
элементларини физика курсида ўрганишга имкон берадиган физика ва астрономия 
фанларининг чамбарчас боғлиқлигига қарамасдан астрономия мустақил фан сифатида 

---

мавжуд. Физика ўқитишнинг биринчи босқичида астрономия билан боғланишнинг 
муҳим аспекти бўлиб, физик ҳодиса ва тушунчаларни кўрсатмали қилиш учун ундан 
айрим маълумотларни келтириш ҳисобланади. Ўқувчиларни кузатиш методлари 
билан таништириб, узоқ муддатли кузатишларга мисоллар келтириш мумкин. 
Юлдузларнинг суткалик ҳаракатлари, Ойнинг фазалари, ҳаракатнинг нисбийлигини 
планеталарнинг юлдузларга нисбатан ҳаракати билан, зичлик ҳақида гапирганда 
планеталар зичлиги, газсимон туманликлар ҳақида гапириш мумкин.
Тезликлар тўрисида сўз кетганда Ер Қуёш атрофида 30 000 м/с, бизнинг қуёш 
системамиз эса Галактика маркази атрофида 250 000 м/с тезлик билан айланади. Бу 
маълумотлардан, 
шунингдек 
юлдузларгача 
бўлган 
масофалар 
ҳақидаги 
маълумотлардан масалалар ечишда фойдаланиш мумкин. 
Иссиқлик ҳодисаларини ўрганишда юқори ва паст температураларга 
мисоллар келтирилади (Қуёш сиртининг т-тураси 6000
о
С га яқин, унинг ички 
қисмларида 15 000 000
о
С га яқин). Бундай мисоллар сонини бир қанча орттириш 
мумкин, уларнинг айримлари физика дарслигида берилган, айримларини эса ўқитувчи 
астрономия китобларидан олиши мумкин.