Mexanik hodisalar jismlarning muvozanati oddiy mexanizmlar

Jismlarning vaziyati tufayli ega bo‘lgan energiyasi  potensial ener-
giya deb ataladi.
Berilgan misolda bolg‘aning bajargan ishi A = F
og‘ir
  
kuch
 · h ga teng. Bunda, 
F
og‘ir
  
kuch
  –  bolg‘aning  og‘irlik  kuchi;  h  –  bolg‘aning  mix  qalpog‘iga  nisbatan 
balandligi. Bu ish bolg‘aning energiyasi hisobiga bajarilganligi uchun unung 
potensial energiyasi E
p
 =  F
og‘ir   kuch
 · h yoki
E
p
 = mgh.
Buraladigan soatlarda prujinasini siqib, unda potensial energiya hosil 
qilinadi. So‘ngra prujina asta-sekin yoyilib soat mexanizmini, ya’ni 
strelkalarni harakatga keltirib, mexanik ish bajaradi. Daryolarni to‘sib, 
to‘g‘onlar quriladi. Bunda suvning balandligi ko‘tariladi. So‘ngra bu 
suv maxsus quvurlar orqali tushirilib, suv yo‘liga o‘rnatilgan parraklarni 
aylantiradi. Jismlar potensial energiyadan tashqari kinetik energiyaga ham 
ega bo‘lishi mumkin. Kinetik energiya jismlarning tezligi tufayli mavjud 
bo‘ladi.
.

---

75