«Мактабгача таълим методикаси ва назарияси» журнали бош муҳаррири «Vunderkind uz» журнали бош муҳаррири

5- 
бола: - Ҳовли ва кўчаларни ҳар куни 
супураман. 
6- 
бола: - Хазонларни ёқмайман. 
7- 
бола: - Сувни бекорга ишлатмайман. 
8- 
бола: 
- 
Дарахтларнинг 
шохларини 
синдирмайман. 
9- 
бола: - Гулларни узиб ташламайман. 
Тарбиячи: - Баракалла, агар ҳар куни она 
сайёрамизни шундай ардоқласак, у ҳам бизни ўз 
чиройи билан хурсанд қилаверади. 

---

90 
Фан ва табиат маркази 
КОИНОТ СИРЛАРИ 
Ўйин машғулотининг мақсади: таълимий: теварак- 
атроф билан таништириш, шу жумладан, уларга осмон 
жисмлари ҳақида энг содда тушунчаларни бериш; 
ривожлантирувчи: болаларнинг осмон жисмлари 
ҳақидаги тушунчаларини бойитиш; 
тарбиявий: тарбияланувчиларни само биз яшаб турган 
оламнинг бир бўлаги эканлигини англашга ундаш. 
Тарбиячи: - Болалар, сиз кечқурун юлдузли осмонни 
кўрганмисиз? Мен ҳам юлдуз тўла осмонни томоша қилишни 
яхши кўраман. Юлдузлар бизга ҳар хил кўринади: кичик, 
катта, ёрқин, хира, аммо жуда чиройли ва сирли. Қадимдан 
ота-боболаримиз юлдузлар илмига қизиқишган. Яъни, 
юлдузларнинг жойлашишига қараб, уларнинг ҳар бирини 
турли ном билан аташган. Булар 
- 
юлдуз туркумлари деб аталади. Масалан, Сомон йўли, 
Катта айиқ, Қутб юлдузи ва бошқалар. Жумладан, буюк 
математик ва астроном Мирзо Улугбек обсерватория 
қурдирган ва шу жойда само жисмларини кузатган. 
(Обсерватория расмлари болаларга кўрсатилади). 
Тарбиячи: - Болалар, сиз ой ҳақида нималарни биласиз? 
Бола: - Ойга ракетада учиб бориш мумкин. Ойга одамлар учиб 
чиқишган. Ой тунда ёруғлик таратади. 
Тарбиячи: - Айтингчи, ерга нисбатан ой яқинми ёки 
юлдузларми? Жуда.тўгри, ерга ой яқин, юлдузлар эса ерга 
нисбатан жуда узоқ масофада жойлашган. Ойга ракетада учиб 
бориш мумкин. 

---

91 
Тарбиячи: - Ракета ўзи нима, у қандай бўлиши керак? Келинг, 
ҳозир сизлар билан ракетада ойга саёҳат қиламиз. Мен парвозга 
бошлиқ бўламан ва сизларни космонавтлар гуруҳига қабул 
қиламан. Қани, кетдик. Юлдузлар жуда узокда жойлашгани учун 
улар бизга кичкинадек, ой ерга яқин масофада жойлашгани учун 
каттадек кўринади. Аслида, ой - қуёш ва юлдузлардан анча кичик. 
Мана, ойга ҳам яқинлашдик, ҳаммангиз экранга диққат билан 
қаранг! 
(Ойнинг коинотдаги рангли тасвири кўрсатилади). 
Бола: - Ой шар шаклида экан. Ой ёруғлик таратади, ўзидан нур 
чиқармайди, уни қуёш нурининг ердан қайтган қисми ёритади. 
Шунинг учун ой ердан турли шаклда кўринади. Биз ердан ойни 
кузатганимизда, унда худди кўз, оғиз, бурун бордай кўринарди. 
Ойда сув, ҳаво йўқ, ёмгир ва қорлар ёғмайди.