Microsoft Word kasbiy psixologiya \355.\355.\355

Nazorat uchun savollar. 
1. O’smirlik davrining asosiy psixik xususiyatlari. 
2. O’smirlik davridagi yetakchi faoliyat turi. 
3. O’quv faoliyatining qayta tuzilishi hamda o’smirdagi bilish jarayonlarining rivojlanishi. 
4. O’smirlik davri krizisi, sabablari va namoyon bo’lishi. 
5."Tarbiyasi qiyin" o’smir xulq-atvoridagi salbiy xususiyatlar va ularga psixologik yondoshuv. 
6. O’smirlik yoshida individual yondoshuvning psixologik jihatlari. 
 
Test topshiriqlari: 
1. O’smirlik davri necha yoshlarda ro’y beradi. 
A) 10-11 yoshdan 14-15 yoshgacha; 
B) 17 yoshdan 19yoshgacha; 

---

297 
 
V) 7-10 yoshdan 16-17 yoshgacha. 
2. O’smirlik yoshiga o’tishda yuzaga keladigan asosiy qayta shakllanish nimalardan iborat. 
A)  Bolaning  tasavvurlari  o’z  bolaligi  xakida  emas,  balki  o’zining  katta  bo’lganligini  his 
etishidan; 
B) Negativizm, janjallik holatlari, o’zini bola deb hisoblashni istamasligida; 
V) Mustakillikka intilish, tevarak-atrofdagilarga nisbatan tanqidiy munosabatlarda bo’lishida. 
3. O’smirlar bilan kattalar o’rtasidagi nizolarning kelib chiqish sabablari nimalarda aks etadi. 
A) Ota - onalarning o’smirlarni "kattalashish" darajasini og’ir kechirishlarida; 
B)  Kattalarda  o’smirlarga  nisbatan  bo’ladigan  munosabatlar  kichkina  bolaga  bo’llgan 
munosabatdek saqlanib qolishida; 
V) O’smirlarning moddiy tomondan kattalarga butunlay bog’liqdir bo’lib turishida. 
4. O’smirlik yoshida o’zaro munosabatlarning xususiyatlari va "tanglik" davrining kechishi nima 
bilan aniqlanadi. 
A) O’smirning ijtimoiy mavqei kattalar olamiga o’tishi bilan; 
B) O’smir organizmida anatom - fiziologik o’zgarishlarning xarakteri bilan; 
V) O’smirda o’qish motivlarining asta - sekin tarkib topishi bilan. 
5. O’smirlik davrida aqliy rivojlanish nimalarda aks etadi. 
A) Nutqning faollashuvi, dunyoqarashning o’sishida; 
B) Bilish jarayonlari rivojlanishining jadallashishida; 
V) Barcha javoblar to’g’ri. 
6."Tarbiyasi qiyin" o’smirlarni keltirib chiqaruvchi sabablarni aniqlang. 
A) Shaxsning psixik o’sishidagi kamchiliklar, irodaning bo’shligi; 
B)  Shaxsning  biologik  nuqsonlari,  shaxs  tarbiyasidagi  nuqsonlar,  psixik  kamolotidagi,  maktab 
ta'limi va tarbiyasidagi kamchiliklar, maktabdan tashqari muhitdagi nuqsonlar; 
V) Oilaviy nizolar, oilada pedagogik - psixologik bilimlarning  yetishmasligi va tengqurlarining 
ta'siri.  
7.Qaysi  olim  tomonidan  o’smirlik  davrida  do’stlik  tuyg’ularini  tadqiq  qilib,  uni  nechta  shaklga 
bo’ladi?  
 A) I.V.Straxov; birodarlik, do’stlik, urishqoqlik. 
 B) D.B.Elkonin; tengdoshlik, mardonaviylik, boshqaruvchilik.  
 V) V.A.Kruniskiy; mardonavor o’rtoqlik va talabchan do’stlikdir.  
G) I.V.Straxov; ulfatchilik, o’rtoqlik va do’stlikka.  
 D) N.S.Lukin; mardonavor, ulfatchilik va do’stlik. 
8. Ijtimoiy akselerasiya nazariyasining asoschisi kim va uning mohiyati? 
 A) jamiyat rivojlanishida shaharlarning rolini ortishi. L.S.Vigotskiy. 
B)  hozirgi  kishilarning  bilim  hajmini  oldingilar  bilan  taqqoslash  orqali  bolalarni  o’sishda 
tezlashishi. A.A.Markosyan. 
 V)  jamiyatda  axborotlar  oqimini  ko’payishi,  shaxsning  psixik  rivojlanishiga  ta’sir  qiladi. 
A.A.Markosyan. 
 G) quyosh nurining bevosita ta’siri. Chet el olimlari. 
 D)  ijtimoiy  hayotda  turmushda  keskin  o’zgarishlar  sodir  bo’lgani  insonlarni  turli  millatlar 
aralash nikohga kirishishi natijasida. Chet el olimlari. 
9. O’smirlik davri psixik o’sishni harakatga keltiruvchi kuchlar.  
A)  uning  faoliyatini  vujudga  keltirgan  yangi  ehtiyojlar  bilan  ularni  qondirish  imkoniyatlari 
o’rtasidagi qarama-qarshiliklar tizimining namoyon bo’lishidir. 
 B) jamoat tashkilotlari maktab jamoasi ta’lim jarayonini qo’yadigan talablar darajasining oshishi 
bilan u erishgan psixik kamolot o’rtasidagi ziddiyatdan iborat. 
 V)  ijtimoiy  hayotda  maktab  jamoasida  tengqurlari  bilan  munosabatlarda  egallagan  mutlaqo 
yangicha mavqyei ta’sirida. 
 G) turli qarama-qarshiliklar ziddiyatlar shuningdek ahloqiy aqliy nafosat jihatdan tez o’sishi.  
 D) barcha javoblar to’g’ri. 

---

298 
 
10. N.D.Levitov tomonidan ishlab chiqilgan o’zlashtirish komponentlari to’g’ri berilgan qatorni 
aniqlang. 
 A) tafakkur tanqidiyligi, bilish faolligi, o’qishga nisbatan ijobiy munosabat. 
 B) bilish motivlarini rivojlanishi qiziquvchanlik, o’quv materialini anglash tushunish. 
V) o’qishga ijobiy munosabat – hissiy tanishish, materialni faol qayta ishlash. 
 G) diqqatning barqarorligi, ko’zatuvchanlik qiziqishning chuqurligi. 
 D) shaxsning motevasion doirasi bilishga nisbatan qiziquvchanlik aqliy faolik.