O`quv materiallari

Bozor samaradorligi haqida gipoteza 

Bozordagi  holat  haqida  doimiy  axborotga  ega  boʻlish  va  ularni  tahlil  qilish 

doimiy  ravishda  e’tibor  talab  qiladigan  masala  hisoblanadi.  Chunki  bozordagi 

holatdan kelib chiqqan holda samarali moliviy qarorlar qabul qilish bevosita korxona 

moliyaviy barqarorligi oʻsishiga xizmat qiladi. 

Portfel nazariyasi va moliyaviy aktivklar daromadliligini baholash modeli 

Investitsion  portfel  nazariyasining  mohiyati  mashhur  kundalik  prinsipda 

yetarlicha aniq aks ettirilgan: “Barcha tuxumni bitta savatga solma!” Bu prinsipning 

biznes sohasida yuzaga kelishi mablagʻlarni turli xil aktivlar, korxonalar va faoliyat 

turlari  boʻyicha  taqsimlash  lozimligi  bilan  ifodalanadi,  ya’ni  investitsion  portfelni 

ulardan  shakllantirish  qoidaga  koʻra  qandaydir  bitta  yoʻnalishdagi  risklarni 

taqqoslaganda  jamlangan  risklarning  pastligi  bilan  bogʻliq.  Masalan,  pul 

mablagʻlarini  bir  vaqtning oʻzida  bir nechta  sohaga  joylashtirish  natijasidagi  risklar 

pul mablagʻlarini faqat bitta sohaga joylashtirishdagi risklarga qaraganda kamroq. 

Oʻz  navbatida  aktivlar  narx  shakllanishining  turli  modellari  (CAPM,  APT  va 

boshq.)  investitsion  portfel  risklarining  asosiy  omillarini  aniqlash  va  ularning 

daromadlilik darajasiga va biznes qiymatiga ta’sirini baholash imkonini beradi.