O`quv materiallari

Riskni sifatiy baholash jarayoni. COSO ERM

41

 doirasida riskni baholash – bu 

risk  yuz  berish  hodisasini  aniqlashdan  keyingi  va  risk  bilan  bog‘liq  holatga 

munosabat  berishdan  oldingi  jarayon  hisoblanadi.  Uning  maqsadi  –  boshqaruv 

diqqatini  eng  ahamiyatli  tahdidlar  va  imkoniyatlarga  qaratish  uchun  hamda  riskli 

holatga  javob  reaksiyasiga  asos  solish  uchun  risk  kattaligi  (ko‘lami)ni  baholashdan 

iborat.  Riskni  baholash  –  imkoniyatlardan  voz  kechmasdan  yoki  haddan  tashqari 

nazoratni  oldini  olmasdan  belgilangan  riskni  qabul  qilishning  chegaraviy  qiymati 

doirasida  risk  darajasini  boshqarish  uchun  risk  bo‘yicha  hisoblashlar  va  risklarni 

darajalari bo‘yicha ustuvorligini belgilash hisoblanadi.  

Riskni  baholash  mexanizmini  ishga  tushiradigan  tepki  vazifasini  bajaruvchi 

hodisalar  o‘z  ichiga  korxonadagi  riskni  boshqarish  dasturini  joriy  etish,  davriy 

yangilanish,  yangi  loyihani  boshlash,  qo‘shib  olish,  birlashish,  tugatilish  yoki  yirik 

restrukturizatsiya qilishlar kiradi.  

                                                           

40

 Committee  of  Sponsoring  Organizations  of  the  Treadway  Commission  (COSO)  Enterprise  Risk  Management  – 

Integrated Framework, 2004. 

41

 COSO, Enterprise Risk Management – Integrated Framework (2004). 

Korxonaning 

kutilayotgan 

qiymati 

R

ISK DARAJASI

 

S

AMARASIZ         

O

PTIMAL              

O

RTIQCHA 

 

RISK QABUL         RISK QABUL          RISK QABUL

 

QILISH                 QILISH                 QILISH

 

---

188 

 

Ba’zi  risklar  yuqori  dinamikaga  ega hisoblanadi  va  muntazam  nazorat  qilishni 

hamda  baholab  borishni  taqozo  etadi. Boshqalari  esa  aychayin statik sanalib, davriy 

asosda nazorat bilan birga qayta baholab borishni talab qiladi.