Ijtimoiy iqtisodiyot

1.4-rasm. Aholining o’z ixtiyoridagi  daromadlari
 
 
Shunday  qilib,  aholining  jami  va  pul  daromadlari  umumiyga  –  soliqlar  va 
majburiy  to‘lovlarni  to‘lashgacha  bo‘lganlarga  va  tasarrufdagiga
 
–  ko‘rsatilgan 
to‘lovlarni  amalga  oshirishdan keyingi  netto daromadga bo‘linadi.  
Real  daromadlar  –  narx  darajasi  o‘zgarishini  hisobga  olib,  aholining 
ixtiyorida  bo‘lgan  daromadga  sotib  olish  mumkin  bo‘lgan  tovar  va  xizmatlar 
miqdorini  ko‘rsatadi. 
Real  daromadlar  iste‘mol  tovarlari  va  xizmatlari  uchun  narxlar  dinamikasiga 
bog‘liq  bo‘ladi,  ya‘ni  ular  o‘z  ixtiyoridagi  daromadlar  va  narxlarning  o‘sishi 
Ялпи даромад 
Ўз ихтиёридаги 
даромад 
Солиқлар ва бошқа 
мажбурий тўловлар 
Омилли даромадлар 
Трансферт  тўловлар 
Нафақа 
Пенсия 
Рента 
Иш  ҳақи 
Стипендия ва бошқа 
ижтимоий  тўловлар 
Фойда 

---

 
41 
paytida  pasayadi.  Real  va  nominal  daromadlar  o‘rtasidagi  tafovutlar  inflyasiya, 
soliqlar, to‘lovlar hisobiga hosil bo‘ladi. 
Nominal  va  real  daromadlarning  o‘zaro  aloqasi  quyidagi  formula  bilan 
ifodalanadi: 
RRD = (ND – NP)/J,  (1.7); 
Bu yerda:  ND – nominal  daromadlar; 
NP – soliqlar va majburiy  to‘lovlar; 
J – iste‘mol narxlari  indeksi. 
 
Aholining  nominal  va  real  daromadlarini  hisoblash  natijasida  aholining  real 
daromadlari  indeksi  hisoblanadi.  Buni  hisoblash  uslubini  quyidagi  1.2-jadvalda 
ko‘rib chiqamiz.