Ijtimoiy iqtisodiyot

 
1.3-rasm. Aholi daromadlarining tarkibi. 
 
Fuqarolar  daromadlari  darajasi  ular  farovonligining  muhim  ko‘rsatkichidir. 
U  jamiyatning  har  bir  a‘zosining  dam  olish,  bilim  olish,  sog‘liqni  saqlash,  zaruriy 
ehtiyojlarini  qondirish  imkoniyatlarini  belgilaydi.  Undan  tashqari,  oila  daromadlari 
haqidagi  ma‘lumotlarni  umumlashtirish  mamlakat  iqtisodiyotidagi  holat  haqida 
eng  qimmatli  axborot  beradi  va  uning  iqtisodiy-siyosiy  kelajagini  bashorat  qilishga 
yordam  beradi.  Shuning  uchun  iqtisodchilar  aholi  daromadlari  shakllanishini 
doimiy  kuzatib boradi. 
Аҳолининг барча даромадлари 
 
Мулкдан 
келадиган 
даромад 
Пул  шаклидаги 
ижтимоий 
трансфертлар 
 
Иш  ҳақи 
Шахсий ёрдамчи хўжалик 
маҳсулотларини
 
сотишдан даромад
 
Тадбиркорлик 
фаолиятидан 
даромад 
Бепул хизматлар 
қиймати 
Бошқа  тушумлар:  алимент, 
гонорар, хайрия ёрдами 
Шахсий ёрдамчи хўжаликдан 
натурал тушумлар  қиймати 
 

---

 
40 
Nominal    daromadlar  aholi  pul  daromadlarining  soliq  va  to‘lovlar  to‘lashga 
qadar  va  narxlar  o‘zgarishidan  qat‘iy  nazar  darajasini  tavsiflaydi.  Bu  daromad 
turmush darajasini  ifodalamaydi.   
O‘z  ixtiyoridagi  daromadlar  soliqlarni  to‘lash  va  majburiy  to‘lovlardan 
keyingi,  aholi  ixtiyorida  haqiqatdan  ham  qoladigan,  oxirgi  iste‘mol  uchun  sarf 
qilish  mumkin  bo‘lgan  daromad  hisoblanadi.  Aholining  o‘z  ixtiyoridagi 
daromadini  quyidagicha  tasniflash  mumkin  (1.4- rasm).