M. F. Ziyayeva xirurgik kasalliKlar bilan og‘rigan va intensiv terapiyani o‘tayotgan beMorlarda HaMsHiraliK parvarisHi

Siydik ajralishi
Bunday  bemorlarda  tabiiy  siydik  ajratish  imkoniyati  bo‘l-
maydi. Shu sababli, ayniqsa, doimiy kateter qo‘yilgan bemorlarda 
siydik  oqishi  va  uning  xususiyatini  kuzatib  turish,  infeksiya 
rivojlanishi  va  siydik  chiqarish  kanali  shikastlanishining  oldini 
olish  hamda  bemorning  ahvoli  yaxshilanishi  bilan  kateterni  iloji 
boricha vaqtliroq olish uchun harakat qilish lozim.
defekatsiya
Bemor  og‘izdan  ovqat  iste’mol  qilishga  holi  bo‘lmaganda 
ham ichak ichidagi qoldiqlar va peristaltika hisobiga defekatsiya 
ro‘y beradi. Biroq odatda harakatlanish faolligi to‘satdan to‘xtab 
qolishi,  yurak-tomir  yetishmovchiligi  va  dori  qabul  qilish 

---

205
natijasida ichak ishlashi buzilishi oqibatida ich qotishi kuzatiladi. 
Va,  aksincha,  hazm  qilish  va  so‘rilishning  yomonlashuvi  hamda 
ichak  ishlashining  patologik  kuchayishi  diareyaga  olib  kelishi 
mumkin.  Diareyada  suyuqlik  yo‘qotilishi  va  elektrolit  balans 
buzilishini  nazorat  qilish  lozim.  Ich  qotganda  esa  diafragma 
ko‘tarilishi  nafas  olish  va  qon  aylanishiga  salbiy  ta’sir  qilishi 
(AB  ko‘tarilishi,  puls  tezlashishi,  aritmiya  va  nafas  olishning 
qiyinlashishi)ni  hisobga  olgan  holda  zarur  yordam  ko‘rsatish 
lozim.  Shuningdek,  chot  va  orqa  chiqaruv  teshigi  sohasining 
tozaligini nazorat qilish (yuvish va quritish) kerak.