O‟rganish usullari reja: Anatomiyani tekshirish usullari

 

 

 

 

 

 

 

 

---

2-мавзу: BOLANING  О„SISHI  VA  RIVOJLANISHINING  QONUNIYATLARI 

Reja: 

1.Tо‗qimaning tuzilishi 

2.Epiteliy  tо‗qima 

3.Biriktiruvchi  tо‗qima 

 

4.Muskul  tо‗qima 

5.Nerv tо‗qima 

6.Bola о‗sishi va rivojlanishining qonuniyatlari. 

7.Jismoniy rivojlanishning kо‗rsatkichlari. 

8.Akseleratsiya  

Tо‗qimalar. 

Tayanch chsо„zlar:   Akseleratsiya, Epiteliy, Muskul,  Biriktiruvchi,  Nerv, Tо‗qimalar 

Tuzilishi,      kelib  chiqishi  va  funksiyasi  bir-biriga  о‗xshash  bо‗lgan    xujayralar  tо‗plami 

tо‗qima  deb  ataladi.  Organizmdagi  hamma  tо‗qimalar  4  ta  gruppaga:  epiteliy  (qoplovchi), 

biriktiruvchi/tayanch  trofik  muskul  (mushtak)  va  nerv  tо‗qimalariga  bо‗linadi.  Epiteliy 

tо‗qimasi. 

Epiteliy  tо‗qimasi  bir  qavatli  va  kо‗p  qavatli  epiteliyga  bо‗lnadi.  Bir  qavatli  epiteliy 

tо‗qimasi bir qavatdan tuzilgan yupqa plastinka shaklidagi hujayradan tashkil topgan. 

2

Hujayra  nafaqat  insoniyat  balki  о„simlik  va  hayvonlarning  asosiy  tuzilish  qismi 

hisoblanadi.  Bu  kichik  organism  mustaqil  yashash  hususiyatiga  ega.  Kо„p  hujayrali 

organizlarda hujayralar bir butun organizmni hosil qiladi va keng qamrovli funksiyalarni 

bajaradi. Kо„p hujayrali organizmlar: о„simliklar, hayvonlar va insonlarning fundamental 

asosini  hujayra  tashkil  qiladi.  Lekin  har  bir  guruh  hujayralari  organizmda  maxsus 

ishbajarishiga  kо„ra  bir-biridan  farq  qiladi.  Masalan  qizil  qon  tanachalari    (eritrositlar) 

kislorod  tashiyotgan  paytidan  erf  hujayralari  qon  tomirlar  faoliyatiga  tasir    qiladi  yoki 

ayrim  hujayralar  bir  vaqtning  о„zida  bо„linish  davrida  bо„ladi.  Organizmdagi  har  bir 

alohida  hujayraning  funksiya  bajarishi  uning  genetiс  tuzilishiga  bog„liq.  Hujayraning 

genetic tuzilmasiuning DNKsi tarkibidagi genlarga bog„liq bо„ladi. Undagi dastur oqsillar