Davlatiy moliya


 Uy xo’jaliklari daromadlari



Download 10,62 Mb.
Pdf ko'rish
bet251/540
Sana27.06.2021
Hajmi10,62 Mb.
#102874
1   ...   247   248   249   250   251   252   253   254   ...   540
Bog'liq
moliya umk sirtqi

3. Uy xo’jaliklari daromadlari 

Ma’lum  bir  davrda  uy  xo’jaliklarining  ixtiyoriga  kelib  tushuvchi  pul 

mablag’lari  summalari ularning daro-madlari deyiladi.  Bunday daromadlar turli 

shakllarda  namoyon  bo’ladi,  miqdoriy  va  sifat  ko’rsatkichlari  tizimi  bilan 

o’lchanadi, iqtisodiy mazmuniga ko’ra turli manba-lardan tashkil topadi. 

Eng  umumiy  ko’rinishda,  uy  xo’jaliklarining  jami  daro-madlarini  ikki 

guruhga ajratish mumkin: 

  uy xo’jaliklarining natural shakldagi daromadlari; 

  uy xo’jaliklarining pul shaklidagi daromadlari. 

Natural daromadlar tovar shakliga ega emas va ular o’z-o’zini ta’minlashga 

mo’ljallangan  uy  xo’jaligi  a’zolari  mehnatining  natijasidan  iborat  bo’ladi. 

Ularning tarki-biga quyidagilar kirishi mumkin: 

   tomorqadan olingan mahsulotlar; 

  uy xo’jaliklarida iste’mol qilinadigan va qishloq xo’jaligi korxonalaridan 

olingan natural to’lovlar. 

Rasmiy  (shakliy)  belgisiga  ko’ra  (mablag’lar  tushumining  natural  shakli 

bo’yicha) uy xo’jaliklari daromadlarining bu guruhiga natural shakldagi sotsial 

transfertlarni  va  ish  beruvchi  tomonidan  taqdim  etilgan  (berilgan)  natural 

ko’rinishdagi  imtiyozlarni  ham  kiritish  mumkin.  Biroq  moliyaviy  nuqtai-

nazardan, bu mablag’lar uy xo’jalik-larining o’z-o’zini ta’minlash  funksiyasini 

ifodalovchi  natural  daromadlar  bo’la  olmaydi  va  ular  pul  mablag’-larining 

defitsitligi sharoitida kompensatsion instru-mentlar sifatida xizmat qiladi. 

Umuman  olganda,  uy  xo’jaliklarining  jami  daromad-larida  natural 

daromadlarning salmog’i uncha katta bo’lmagan qismni tashkil etadi.  Shunday 

bo’lishiga  qaramas-dan,    uning  salmog’i  alohida  olingan  uy  xo’jaliklarining 

an’analari, ustuvorliklari, afzal-liklari, demografik va ijtimoiy tavsifnomalariga 

muvofiq ravishda o’zgarib turishi mumkin. Shu munosabat bilan qayd etish joizki, 

aholining  kambag’al  qatlamlari  va  qishloq  aholisida  natural  daromadlarning 

salmog’i an’anaviy ravishda nisbatan yuqoriroq bo’ladi. Bir vaqtning o’zida uy 

xo’jaligining  naturallashganligi  tashqi  muhitning  (masalan,  urushlar  davrida, 

tizimli  transformatsiyalanish  jarayonlarida  va  h.k.)  noqulay  shart-sharoitlariga 

o’ziga xos tarzda moslashish mexanizmi ham bo’lib hisoblanadi. 

Turli manbalar hisobidan uy xo’jaliklarining ixti-yoriga kelib tushuvchi pul 

mablag’larining barcha summasi pul daromadlari deyiladi. Bozor munosabatlari 

taraqqiy etgan  sharoitda aynan pul daromadlari uy xo’jaliklarining hayotiyligini 

ta’minlash  va  ular  rivojlanishining  asosi  hisoblanadi.  Uy  xo’jaliklari  pul 




491 

daromadlarini  tahlil  qilishning  asosi  aholining  shaxsiy  daromadlari  hisob-

lanadiki, ular quyidagi ko’rsatkichlar yordamida hisob-lanadi: 

  nominal daromadlar; 

  ega bo’lingan daromadlar;   

  real daromadlar. 

Uy xo’jaligi a’zolarining ma’lum davrdagi shaxsiy  daromadlari majmuining 

puldagi  ifodasi  nominal  daromadlar  deyiladi.  Bu  ko’rsatkich  soliqqa  tortish 

darajasi  va  baholar  dinamikasiga  bog’liq  bo’lmagan  holda  daromadlarni 

tavsiflaydi. Uy xo’jaliklari nominal daromadlarining YaIMdagi salmog’i  har bir 

mamlakat  iqti-sodiyotining  rivojlanish  darajasi  va  ichki  xususiyatlariga  bog’liq 

bo’lib, taraqqiy etgan mamlakatlarda uning darajasi 65-75% atrofida tebranadi.  

Bir  vaqtning  o’zida,  hisoblangan  nominal  daromadlar  va  haqiqatda  olingan 

nominal daromadlar o’rtasidagi farqni anglamoq  ham lozim.  Ular bir-birlaridan 

shu  davrda  hisoblangan,  lekin  to’lanmagan  daromadlar,  shuningdek,  o’tgan  

davrlar uchun qarzlarning qaytarilishi natijasida olingan daromadlar  summasiga 

farq qiladi. Ish haqi bo’yicha  to’lash muddati o’tib ketgan qarzdorlikning mavjud 

bo’lishi  bozor  iqtisodiyotiga  yaqinda  o’tgan  mamlakatlar  uchun  dolzarb 

muammolardan biridir. 

Soliqlar va boshqa majburiy to’lovlar to’langanidan so’ng uy xo’jaligining 

ixtiyorida  qoladigan  daromadlarning  puldagi  ifodasi  uy  xo’jaligining  ega 

bo’lingan daromadi deyiladi. Bu daromad yakuniy iste’mol va jamg’arish uchun 

mo’ljallangan.  Yoppasiga  hisoblanganda  ega  bo’lingan  daromad  aholining 

ixtiyoriga borib tushuvchi YaIMning  tegishli qismiga mos  keladi. Uy xo’jaliklari 

ega  bo’lingan  daromadlarining  o’sishi  aholining  moliyaviy  imkoniyat-larini 

salohiyatli  ravishda  kengaytiradi,  ishlab  chiqarishni  rag’batlantirishning  bozor 

mexanizmlarini  faollashtiradi.  Rivojlangan  mamlakatlarda  uy  xo’jaliklari  ega 

bo’lingan daromadlarining YaIMdagi salmog’i 70%ni tashkil etayapti. 

Baholar  darajasiga  nisbatan  o’zgartirilgan  (korrekti-rovka  qilingan)  ega 

bo’lingan daromad uy xo’jaliklarining real ega bo’lingan daromadi deyiladi. Bu 

ko’rsatkich  nominal  daromadlarning  real  sotib  olish  qobiliyatini  o’zida  aks 

ettiradi.  Uning  o’zgarishi  esa,    ma’lum  davrdagi  ega  bo’lingan  daromadlar  va 

iste’mol baholari indeksi (yoki  baholar indeksiga teskari bo’lgan pulning sotib 

olish  qobiliyati  indeksi)  o’sish  sur’atlarining  nisbatiga  bog’liq  bo’ladi.  Agar 

baholarning  o’sish  sur’ati  nominal  ega  bo’lingan  daro-madlarning  o’sish 

tezligidan past bo’lsa, uy xo’jaliklarining real ega bo’lingan daromadlari o’sadi. 

Baholarning yuqori sur’atlarda o’sishi sharoitida real daromadlar qisqaradi. Bu 

holat, o’z navbatida, aholi iste’mol talabi va  sotib olish qobiliyatining pasayishiga 

olib keladi. Bu jarayon iqtisodiyotning barcha sektorlaridagi ishbilarmonlik faol-

ligiga salbiy ta’sir ko’rsatadi. 




492 

Uy xo’jaliklarining pul daromadlari turli manbalar hisobidan shakllanadi va 

ularning  byudjetlariga  kelib  tushadi.  Ularning  eng  asosiylari  qatoriga 

quyidagilarni kiritish mumkin: 

  mehnat haqi; 

  ijtimoiy to’lanmalar; 

  tadbirkorlik faoliyatidan keluvchi daromadlar; 

  mol-mulkdan keluvchi daromadlar. 

Mehnat (ish) haqining tarkibiga quyidagilar kiradi: 

  bajarilgan ishlar bahosi, tarif stavkalari va mansab ish haqlari bo’yicha ish 

haqining hisoblangan summalari; 

  rag’batlantiruvchi ustama va qo’shimchalar; 

  ish  rejimi  va  mehnat  sharoitlari  bilan  bog’liq  bo’lgan  kompensatsion 

to’lanmalar; 

  mukofotlar va bir martalik rag’batlantiruvchi to’lan-malar; 

  har  yillik va qo’shimcha  mehnat ta’tillariga haq to’lash-lar; 

  safar xarajatlari; 

  berilgan maxsus kiyim-bosh va maxsus ovqatlanishning qiymati; 

  va boshqalar. 

Uy  xo’jaliklari  daromadlarining  tarkibiy  tuzilmasida  mehnat  haqi  asosiy 

o’rinni  egallaydi.  Shunday  bo’lishiga  qaramasdan,  bozor  munosabatlariga 

o’tilishi  bilan  uy  xo’jaliklari  daromadlarining  tarkibida  uning  salmog’i  biroz 

pasaydi.  Bu  mehnat    munosabatlari  va  moliyaviy  munosabatlar  tizimida  sodir 

bo’lgan sifat o’zgarishlari bilan bog’liqdir. Bir tomondan, qisman ish haqining 

o’rnini  bosuvchi  va  undan  hayot  kechirishning  yagona  manbai  sifatidagi 

yuklamani  olib  tashlovchi  yangi  imkoniyatlar  (masalan,  moliya  sohasida)  va 

daromadlarning yangi manbalari (masalan, tadbirkorlik faoliyatining kengayishi) 

paydo bo’ldi. 

Boshqa bir tomondan esa,  ishsizlik, ish haqining past darajasi, uni tartibga 

solishning etarli darajada samarali bo’lmagan davlat siyosati, xufyona iqtisodiyot 

hajmining  o’sishi  mehnatga  haq  to’lashning  yashirin,  rasmiy  ravishda  hisobga 

olinmagan  shakllarining  paydo  bo’lishiga  olib  keldi

108

.  Iqtisodiyot  tarmoqlari 



(masalan, neft-gaz sanoatida ish haqining darajasi maorif va qishloq xo’ja-ligidagi 

uning  darajasidan  bir  necha  barobar  yuqori)  va  turli  mulkchilik  shakllaridagi 

korxonalar  (xususan,  boshqa  mulkchilik  sohalari  korxonalaridagi  ish  haqiga 

                                                           

108

  Ish  haqining  yashirin  shakllariga  quyidagilar  kirishi  mumkin:    a)  to’lov  hujjatlarini  rasmiylashtirmasdan  turib  pul 



tushumlaridan to’lanmalar; b) sug’urta tizimi va banklarning depozit hisobvaraqlaridan beriladigan pul yordamlari, kreditlar 

va to’lanmalar; c)  xodimlarga ko’chmas mulk, uzoq muddatlarda foydalanilishi mumkin bo’lgan predmetlarni sotib olish yo’li 

bilan  natural  shaklda  beriladigan  to’lanmalar;  d)  va  boshqalar.  Rasmiy  statistikada  mehnatga  haq  to’lashning  xufyona 

shakllarining  miqdori bilvosita, balans  metodi  yordamida  aholining  pul  xarajatlari  va  jamg’armalari  hamda  rasmiy  hisobga 

olingan daromadlar o’rtasidagi farq sifatida aniqlanishi mumkin. 



493 

nisbatan  byudjet  sohasining  korxonalarida  ish  haqi  ancha    past)  bo’yicha  ish 

haqining tabaqalanishi

109


 o’tkir muammoga aylan-gan. 

Mehnatga haq to’lashning quyi chegarasi davlat tomonidan o’rnatiladi va uni 

davlat mehnatga haq to’lashning minimal miqdori  (MHTMM) deb qayd etadi. 

MHTMMning  tarkibiga  ustamalar,  mukofotlar  va  boshqa  rag’batlantiruvchi 

to’lan-malar  kiritilmaydi.  Byudjet  manbalari  hisobidan  moliya-lashtiriladigan 

tashkilotlar  uchun  MHTMM  tegishli  byudjet-lar  hisobidan,  boshqa  subyektlar 

uchun esa ularning o’z manbalari hisobidan ta’minlanadi. 

Byudjet  sohasi  xodimlarining  mehnatiga  haq  to’lash  hozirgi  paytda  isloh 

qilinmoqda. Bu narsa ushbu sohada yig’ilib qolgan muammolar bilan (mehnatga 

haq  to’lashning  xodimlar  malakasi  va  ular  ishlarining  haqiqiy  natijalari  bilan 

kuchsiz bog’langanligi, markazdan turib byudjet sohasi xodimlari mehnatiga haq 

to’lash  jarayoni  ustidan  to’liq  nazoratni  amalga  oshirishning  iloji  yo’qligi  va 

boshqalar) bog’liqdir. 

Ijtimoiy  to’lanmalar  (sotsial  transfertlar)    o’zining  ahamiyatiga  ko’ra    uy 

xo’jaliklari pul daromadlarining tarkibiy tuzilmasida ikkinchi o’rinni egallaydi. 

Ularni  turli  belgilar  va  asoslar  bo’yicha  tasniflash  (klassi-fikatsiya  qilish) 

mumkin.  Xususan,  tasniflash  me’zonlari  sifatida quyidagilarni qayd  etib o’tish 

maqsadga muvofiqdir: 

  iqtisodiy mazmuniga ko’ra; 

  ijtimoiy to’lanmalarning shakli bo’yicha; 

  moliyalashtirish manbalariga ko’ra. 

Iqtisodiy mazmuniga ko’ra ijtimoiy to’lanmalarning quyidagi ko’rinishlari 

mavjud: 

  mehnat pensiyalari bilan bog’liq bo’lgan to’lanmalar - mehnat, sotsial va 

harbiy pensiyalar; 

  ijtimoiy  xarakterdagi    to’lanmalar  –  kam  ta’minlangan  oilalarga,  bola 

parvarishi bo’yicha, homiladorlik va tug’ish bo’yicha); 

  individual  foydalanish  xizmatlari  bilan  bog’liq  bo’lgan  to’lanmalar  – 

sog’liqni saqlash, maorif, boshqa notijorat tashkilotlar xizmatlarini to’lash; 

  cheklangan  harakatga  ega  bo’lgan  to’lanmalar  –  ishsizlik  bo’yicha 

nafaqalar, stipendiyalar. 

O‘zlarining shakli bo’yicha ijtimoiy to’lanmalar quyidagi ko’rinishlarga ega 

bo’lishi mumkin: 

  pensiyalar – mehnat, sotsial va harbiy pensiyalar; 

                                                           

109


 Buning aynan shunday ekanligiga ishonch hosil qilish uchun quyidagi holatga e’tibor berishning o’zi etarli: mamlakatimizda 

ayni  davrda  moliya-bank  sohasidagi  o’rtacha  oylik  ish  haqi  boshqa  sohalardagi  o’rtacha  ish  haqiga  nisbatan    yuqoriroq. 

Shunday bo’lishiga qaramasdan, hatto shu sohaning o’zida mehnatga haq to’lash bo’yicha keskin tebranish bo’layotganligini 

aniqlashimiz  mumkin.  Xususan,  davlat  mulkiga  tegishli  bo’lgan  moliyaviy  muassasalarda  ish  haqining  darajasi  aralash  va 

hamkorlikdagi mulkchilik shaklida bo’lgan xuddi shunday muassasalardagi ish haqidan  ancha pastdir. 



494 

  nafaqalar  –  kam  ta’minlangan  fuqarolarga  nafaqalar,  onalik  nafaqasi, 

ishsizlik bo’yicha nafaqa va boshqalar; 

  stipendiyalar – oliy, o’rta-maxsus va kasbiy ta’lim, kurslar o’quvchilariga, 

tayanch doktorant va doktorantlarga stipendiyalar; 

  imtiyozli to’lanmalar, kompensatsiyalar, subsidiyalar – uy-joy-kommunal 

xizmatlariga,  transport  xizmatlari,  sanatoriy-kurort  davolashlari  va  davolash 

vositalari bilan ta’minlash xizmatlarini to’lash, uy-joy sotib olishga subsidiya va 

boshqalar; 

  sug’urta  qoplamalari  –  ko’zda  tutilmagan  sabablar  bo’yicha  sug’urta 

hodisasi ro’y bergandagi to’lanmalar; 

  moddiy yordam – ishsizlar, qochoqlar va majburiy ko’chib o’tganlarga bir 

martalik to’lanmalar va boshqalar. 

Moliyalashtirish  manbalariga  ko’ra  ijtimoiy  to’lanma-larning  quyidagi 

ko’rinishlari bor: 

  barcha  darajadagi  byudjetlardan  moliyalashtiriladigan  ijtimoiy 

to’lanmalar:  respublika  byudjetidan  –  urush  ishtirokchilari  va  nogironlarini, 

jangovor  harakatlar faxriylarini ijtimoiy jihatdan qo’llab-quvvatlash chora-lari; 

mintaqaviy  va  mahalliy  byudjetlardan  –  mehnat  faxriylari,  front  orti 

mehnatkashlarini  ijtimoiy  jihatdan  qo’llab-quvvatlash  choralari,  turli  xildagi 

ustama va qo’shimchalar; 

  byudjetdan  tashqari  davlat  maxsus  fondlarining  byud-jetlaridan 

moliyalashtiriladigan ijtimoiy to’lanma-lar: Pensiya fondining byudjeti hisobidan 

–  mehnat,  ijtimoiy  pensiyalar,  harbiy  xizmatchilar  va  ularning  oilalariga 

pensiyalar; Ijtimoiy sug’urta fondi mablag’lari hisobidan – vaqtinchalik mehnat 

qobiliyatini yuqotganligi uchun nafaqalar, oilaviy va onalik nafaqalari va h.k. 

  korxonalarning  mablag’lari  hisobidan  moliyalashtiri-ladigan  ijtimoiy 

to’lanmalar  –  pensiyalarga  ustamalar,  pensiyaga  chiqadiganlarga  bir  martalik 

nafaqalar va bosh-qalar; 

  kasaba uyushmalari mablag’lari hisobidan moliyalash-tiriladigan ijtimoiy 

to’lanmalar – oilaviy holatlarga ko’ra turli bir martalik nafaqalar va boshqalar.  

Yaxlit  olinganda  uy  xo’jaliklari  daromadlarining  sotsial  to’lanmalar 

ko’rsatkichi  pensiyalar,  nafaqalar,  sti-pendiyalar,  boshqa  sotsial  va  sug’urta 

tushilmalarini  o’zida  birlashtiradi.  Sotsial  to’lanmalarni  moddiy-buyumlashgan 

tarkibiga ko’ra uch ko’rinishga ajratish mumkin: 

  pul mablag’lari bilan yordamlashuv; 

  imtiyozlar; 

  natural ko’rinishdagi yordam. 




495 

Bu  sohadagi  barcha  imtiyozlarni  qonuniy  tarzda  tartibga  keltirish  eng 

kamida quyidagi uch vazifaning echilishini ko’zda tutadi: 

  imtiyozlarning taqdim etilish shakllarini o’zgartirish (natural imtiyozlarni 

pul 

kompensatsiyalari 



bilan 

almashtirish) 

va 

byudjet 


resurslarining 

cheklanganligi uchun moliyalashtirilishining iloji bo’lmagan ko’plab imtiyozlarni 

bekor qilish; 

  obyektiv  ravishda  muhtoj  bo’lgan,  kasbiy  me’zonlari  va  alohida 

xizmatlari belgilari bo’yicha manzilli qo’llab-quvvatlashga o’tish; 

  sotsial  qo’llab-quvvatlash  choralarining  moliyalashtirish  manbalarini 

qat’iy chegaralash. 

Yuqorida  keltirilgan  vazifalarning  bajarilishi  sotsial  transfertlarni 

(to’lanmalarni)  taqdim  qilishning  yangi  modellariga  o’tishning  samarali 

adaptatsion (moslashuvchan) shakllaridan foydalanishni talab qiladi. 

Tadbirkorlik  faoliyatidan  olinadigan  daromadlar  uy  xo’jaliklari 

daromadlarining  tarkibiy  tuzilishida  navbat-dagi  muhim  manba  bo’lib  xizmat 

qiladi. Bunday daromadlarning tarkibiga  xususiy biznesni yuritish va uy xo’jali-

gida to’plangan mulkning (boylikning) kamayishi bilan bog’liq bo’lmagan holda 

vujudga  keluvchi  daromadlarning  har  qanday  shakllari  kiradi.  Bu  daromadlar 

biznesning tashkil qilingan (qayd etilgan korxona) va tashkil qilinmagan  shakllari 

doirasida vujudga keladi. 

Keyingi  yillarda  uy  xo’jaliklarining  daromadlari  tarkibida  mulkdan 

olinadigan  daromadlarning  salmog’i  oshib  borayotir.  Bunday  daromadlar  uy 

xo’jaliklarining  mulkida  bo’lgan  moliyaviy  va  nomoliyaviy  noishlab  chiqarish 

aktivlaridan foydalanish natijasida vujudga keladigan pul daromadlaridan iborat. 

Bunda  moliyaviy  aktivlardan  olinadigan  daromadlar  pul  mablag’larini  bank 

omonat-lariga,  qimmatli  qog’ozlarga,  xorijiy  valyutalar  bilan  operatsiyalarga 

joylashtirish  natijasida  vujudga  keladi.  Nomoliyaviy  noishlab  chiqarish 

aktivlardan olinadigan daromadlar uy xo’jaliklariga tegishli bo’lgan uy-joy bino-

lari va er uchastkalarini sotish yoki ijaraga berish natijasida paydo bo’ladi.  

Shunday  qilib,  ko’rinib  turibdiki,  uy  xo’jaliklarining  mulkdan  olinadigan 

daromadlari  quyidagi ko’rinishlarda amal qiladi: 

  foizlar; 

  dividendlar; 

  rentalar. 

Moliyaviy  vositachilik,  fond  bozori,  patent  huquqi  bozori,  xususiy 

mulkchilik, shu jumladan, erga bo’lgan xusu-siy mulkchilikning rivojlanishi uy 

xo’jaliklari daromad-larining umumiy summasida mulkdan olinadigan daromad-

larning yanada o’sishiga olib kelishga o’z ta’sirini ko’rsatadi. 



496 

Uy xo’jaliklari turli guruhlari daromadlarining tarkibi, tarkibiy tuzilmasi va 

dinamikasi bir-biridan keskin farq qilishi mumkin. Bunda daromadlarning tabaqa-

lanishi  juda  ko’p  obyektiv  va  subyektiv  omillar  ta’siri  ostida  sodir  bo’ladi. 

Ularning eng asosiylari quyidagi-lardir: 

  mulkchilik omili (uning noteng taqsimlanganligi); 

  oilaviy  sotsioiqtisodiy  ahvol  (oilaning  kelib  chiqishi,    a’zolar  soni, 

ijtimoiy maqomi, to’plangan boyligi; 

  inson  kapitaliga  qo’yilmalar  (ma’lumoti,  malakasi,  kasbiy  mahorati, 

ularning o’sish salohiyati). 

Farovonlikning 

umumiy 


darajasiga 

bog’liq 


bo’lmagan 

holda 


daromadlarning tabaqalanganligi barcha mamlakatlar uchun xos.  Jamiyatda jami 

daromadlarning taqsimlanishi-dagi notenglikni Jini koeffitsienti (daromadlarning 

kontsentratsiyalashuvi  indeksi)  yaqqol  ko’rsatadi.  Uning  umumiy  ko’tarilishi 

(yuqoriligi)  jamiyatning  chuqur  ijtimoiy  qatlamlarga  bo’linganligidan  darak 

beradi.  Ijtimoiy  takror  ishlab  chiqarishning  o’sishi,  ijtimoiy-iqtisodiy 

rivojlanishda  barqaror  ijobiy  tendentsiyalarning  shakl-lanishi,    daromadlarni 

davlat  tomonidan  tartibga  solish-ning  samarali  instrumentlari,  kambag’allikni 

ogohlantirish  mexanizmlari  uy  xo’jaliklarida  ega  bo’lingan  real  pul 

daromadlarining 

o’sishiga, 

daromadlarning 

notengligi 

muammosini 

yumshatishga o’z ta’sirini ko’rsatadi.  




Download 10,62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   247   248   249   250   251   252   253   254   ...   540




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish