Energo -mexanika fakulteti ekologiya fanidan


BIOSFERANI ASRASH MUAMMOLARI



Download 483,06 Kb.
Pdf ko'rish
bet4/4
Sana27.06.2021
Hajmi483,06 Kb.
#102766
1   2   3   4
Bog'liq
Ekologiya Mustaqil ish Zarina

BIOSFERANI ASRASH MUAMMOLARI  

Biosferaning  yashash  muhiti  sifatidagi  imkoniyatlari  cheklangan  bo`lib, 

undagi  barcha  tabiiy  resurslar  va  tuzilmalar  o`zaro  bog`liq.  Ulardan  birining 

o`zgarishi,  masalan  kamayib  ketishi,  boshqasiga  ham  ta'sir  ko`rsatadi.  Shuning 

uchun ham hozirgi asosiy ekologik masalalardan biri biosferani biologik tartibga 



solib turish  ya'ni  ekotizimlarning barqarorligini va ulardagi tabiiy  muvozanatni 

ta'minlashdan iborat. 

Ekotizimlar  hozirgi  taraqqiyot  davrida  insoniyat  ta'siriga  bardosh 

beraolmay o`zgarib ketmoqda. Ba'zan bir qarashda nazarga ilinmaydigan ishlar 

ham uning muvozanatini buzib yuborishi mumkin. Misol uchun shakarqamishni 

kalamushdan himoya qilish uchun 1872 yil Yamaykaga mangustlar keltirildi. Ular 

bu  yerda  qulay  sharoit  topib  benihoya  ko`paydi  va  kalamushlar  bilan  birga 

ko`pgina foydali hayvonlarni ham kirib yubordi. Xuddi shunga o`xshash qishloq 

xo`jaligi  zararkunandalariga  qarshi  kimyoviy  zaharlarning  ishlatishidan 

zararkunandalar bilan birga foydali hasharotlar ham yoppasiga qirilib ketadi. 

 Ekotizimlardagi tabiiy muvozanatning buzilishi inson sog`ligi uchun zarar 

keltirishi  muqarrar.  Masalan,  amerika  savannalarida  qoramollarning  ko`payib 

ketishi fermerlarga katta foyda keltirdi. Lekin shu bilan birga bu qon so`ruvchi 

ko`rshapalaklarning ko`payib ketishiga va quturish kasalligining kelib chiqishiga 




sabab bo`ldi. Yuqorida keltirilgan bu misollar ayniqsa hozirgi davrda biosferani 

biologik tartibga solib turish zaruriyati borligini tasdiqlaydi. 

Antropik  omillar  xuruji  davom  etayotgan  hozirgi  davrda  ekologiyaning 

yana bir muhim masalasi biologik indikatsiyadir. Bu masala amaliy ahamiyatga 

ega  bo`lib,  indikatorlar  ustidan  olib  boriladigan  kuzatishlar  u  yoki  bu 

biogeotsenozni  ekologik  baholash  imkonini  beradi.  Masalan,  lishayniklar  sof 

havoda yashovchi organizmlar bo`lib, o`rmondagi daraxtlarda ularning ko`pligi 

bu joyda havoning tozaligidan darak beradi. Qarag`ayning bujurida (shishkasida) 

uran  moddasining  ko`pligi  qarag`ayning  uran  rudasi  yotqiziqlari  ustida 

o`sayotganidan darak beradi va hokazolar.  

Navbatdagi  dolzarb  masala  xalqaro  miqyosida  biosfera  holatini  kuzatib 

borish  ya'ni  ekologik  monitoring  o`rnatishdir.  Ekologik  monitoring  olib  borish 

atrof  muhit  holatining  kelajakda  kutilayotgan  o`zgarishlarni  bashorat  qilib, 

noqulay ekologik holat yuz berishining oldini olish imkonini beradi. 

Aytilganlardan  tashqari  zamonamizning  muhim  ekologik  masalalari 

qatoriga zararkunanda hasharotlarga qarshi biologik yo`l bilan kurashish, tabiiy 

boyliklardan  oqilona  foydalanish,  atrof  muhit  muhofaza  bo`yicha  xalqaro 

hamkorlikni  kuchaytirish,  insoniyatni  yadroviy  hujumlar  va  bakteriologik 

qurollar tazyiqidan asrash kabi masalalar ham kiradi.   

 

 



 

 

 



 

 

 



 


Foydalanilgan adabiyotlar 

 

1.  Baratov P. Tabiatni muhofaza qilish T. O`qituvchi 1991 2.  

2.  To`xtayev T Ekologiya asoslari va tabiatni muhofaza qilish  

3.  T.O`qituvchi 1997 3. To`xtayev T. Ekologiya T.O`qituvchi 1996 



Download 483,06 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish