Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muxammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

Foydalanuvchi-1 
Foydalanuvchi - 2 
Foydalanuvchi -3 
Foydalanuvchi – N 
Tarmoq 
Kontroller 
(va yuklama 
taqsimlagichi) 
So‘rovlar va 
ma’lumotli 
paketlar 
Serve
r 
- 
1
 
Serve
r 
- 
2
 
Serve
r 
- 
3
 
Serve
r 
- 
М
 
 VM
-1
 
 VM
 -
N
 
VM
 -
1
 
VM
 -
N
 
 VM
 -
1
 
VM
 -
N
 
 VM
 -
N
 
 VM
 -
N
 
Ilovalar 
Ilovalar 
 
D
K
T
 asos
idag
i m
a’
lumo
t 
uzat
ish t
arm
og‘
i va  
bu
lut kon
tro
ll
er
i 
Ji
sm
oni
y se
rve
rl
ar
 
MQ
IM v
ir
tual
 m
ash
in
a
la
ri
, 
il
ov
al
a
ri
  
 
va m
a’
lu
m
ot
 baza
lar
i 
MO -1 
MO -N 
…
…
…
….. 
… 

---

259 
 
Paketlarni  DKT  tarmog‘ida  uzatish  va  qayta  ishlash  jarayonlari  quyidagi 
bosqichlarda amalga oshiriladi: 
1.  Foydalanuvchi  paketi  dastlab  DKT  tarmog‘ining  kirish  tizimostisi 
kommutatoriga kelib  tushadi. Ushbu kommutatorning  tarkibida  kommutatsiyalash 
jadvali  mavjud,  unda  paketning  sarlavhasi  va    chiqish  portining  tartib  raqami 
ko‘rsatiladi.  Kommutator  kelib  tushgan  paketning  sarlavhasini  chaqiradi  (paket 
manbai va uni qabul qiluvchining IP va MAC manzillarini, hamda transport sathi 
portlarining  manzillarini),  so‘ng  kommutatsiyalash  jadvalidan  unga  tegishli 
yozuvni qidiradi. 
Agar  jadvalda  bunday  sarlavha  mavjud  bo‘lsa,  paket  unga  tegishli  bo‘lgan 
kommutatorning chiqish portiga jo‘natiladi. Aks holda, paket himoyalangan kanal 
orqali  DKT  ning  kontrolleriga  jo‘natiladi,  unda  marshrutlash  algoritmi  asosida 
paket uzatilishining yangi marshruti (ya’ni, uzatish yo‘li) aniqlanadi va bu haqidagi 
ma’lumot hamma kommutatorlarga jo‘natiladi. Kommutatorlarda ushbu ma’lumot 
ularning kommutatsiyalash jadvallariga yoziladi. 
2.  Paket  marshrutda  ko‘rsatilgan  DKT  ning  kommutatorlari  orqali  uzatilib, 
uni  qabul  qiluvchisiga  kelib  tushadi.  Agar  qabul  qiluvchi  MQIM  ning  bulut 
kontrolleri bo‘lsa, paketga xizmat ko‘rsatish davom ettiriladi, ya’ni qabul qilingan 
paket, ma’lum bir so‘rov bajarilishi oqibatida shakllangan ma’lumotning bir qismi 
yoki  yangi  so‘rovning  navbatdagi  paketi  bo‘lishi  mumkin,  bunda  u  bulut 
kontrolleri xotirasiga yozib qo‘yiladi.   
3.  So‘rovning  hamma  paketlarini  qabul  qilib  bo‘lgandan  so‘ng,  bulut 
kontrolleri  so‘rovni  bajarish  uchun  qanday  servis  kerakligi  aniqlaydi  (ya’ni, 
foydalanuvchi  qanday  servis  so‘rayotganini  aniqlaydi).  Bulut  kontrolleri  ushbu 
servisni  MQIM  dan  izlab  topadi,  ya’ni  so‘rovni  bajarish  uchun  kerakli  bo‘lgan 
hisoblash resursini topadi va uni ishga tushiradi. 
 4.  So‘rov  topilgan  hisoblash  resursiga  kelib  tushadi.  Hisoblash  resursi 
sifatida  har  xil  “nuqta”larda  dislokatsiya  qilingan,  ya’ni  har  xil  jismoniy 
kompyuterlarda  shakllantirilgan    bir  nechta  virtual  mashinalarning    birlashmasi 
negizida  yaratilgan  yagona  hisoblash  resursi    bo‘lishi  mumkin.  Ushbu  resursda 

---

260 
 
so‘rovda  ko‘rsatilgan  masalani  qayta  ishlash  jarayoni  boshlanadi.  Masalani 
bajarish  paytida  virtual  mashinalar  orasida  ma’lumot  uzatish  jarayonlari  amalga 
oshiriladi. Bu jarayon DKT tarmog‘i vositalari negizida bajariladi. Olingan natija 
bulut kontrolleri orqali foydalanuvchiga yetkaziladi.