И+тисодиётга оид атамалар

 
ПУЛ - (фр.protectionnisme, лат.protection-ҳимоя) ҳамма 
товарлар ва хизматлар айирбошланадиган, умумий эквивалент 
бўлган махсус товар, бозор иқтисодиётининг асосий воситаси. 
 
ПУЛ ТИЗИМИ - товар муомиласининг ривожланишининг 
натижаси бўлиб, давлатлар томонидан қонунчилик асосида 
мамлакатда пул муомаласини ташкил этиш. 
 
ПУЛ МУОМАЛАСИ - нақд пул бўлиб, товарлар айланиши
ва нотоварлар ҳаракати, тўлов ва ҳисоблар учун хизмат қилади. 
Айнан бир жараёнинг доимо бир хилда такрорланишидир. 
 
ПЕНСИЯ - фуқаролар кексалик ёшига етганда ёки меҳнат 
қилиш қобилиятини йўқотган тақдирда, оладиган пул таъминоти. 
 
ПРИВАТИЗАЦИЯ - қ. хусусийлаштириш. 
 
ПРОТЕКЦИОНИЗМ - миллий иқтисодиётни бошқа 
давлатлар билан бўладиган рақобатдан божхона тўсиқларини жорий 
қилиш, мамлакатга чет эл товарлари, хизмат турлари ва 
капиталларини кириб келишини чеклаш йўли билан ҳимоя қилиш ва 
сақлашга йўналтирилган.
Р 
РАҚОБАТ - 1) басма-басликка беллашув 2) бирор-бир соҳада 
энг юқори натижага эришиш борасида олиб борилган кураш., 3) 
юқори фойда олиш мақсадида маҳсулотни ишлаб чиқариш ва сотиш 
учун ишлаб чиқарувчилар ўртасидаги кураш; хўжалик юритувчи 
шахсларнинг бозорда ўз маҳсулотини айнан шундай маҳсулотлар 
сотиш шартларига таъсир қилиш мақсадидаги беллашуви. Рақобат 
икки кўринишда: а) тармоқлараро; б) тармоқ ичида кўринишларда 
бўлади. Тармоқлараро Р.- турли йўналишларда маҳсулот ишлаб 
чиқарувчиларнинг капиталини энг қулай жойлаштириш, кўп фойда 
олиш учун олиб борган кураши. Тармоқ ичидаги Р.- бир хил 

---

кўринишда маҳсулот ишлаб чиқарувчиларнинг бозор учун, 
маҳсулотни фойдали, қулай сотиш учун олиб борган кураши. Ҳалол 
Р- бозордаги курашда қабул қилинган қонун-қоида,, ҳаммага 
маъқул усулларга асосланади. /ирром Р ўз ичига қуйидаги 
характерли белгиларни олади: 1) рақиб ҳақида нотўғри ва ноаниқ 
маълумотлар тарқатиш; 2) маҳсулотнинг сифати, ишлаб чиқарилган 
жойи хусусида истеъмолчини алдаш, уни адаштириш; 3) рақибнинг 
маҳсулот белгисидан, номидан нотўғри фойдаланиш; 4) паст 
сифатли маҳсулотларни реклама қилиш; 5) рақиб маҳсулотининг 
сифати тўғрисида асоссиз маълумот тарқатиш ва ҳ.к.