O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi tosnkent moliya instituti

CRM-tizimlar ustunligi 

CRM-tizimlarni asosiy joriy qilinishi mijozlar bilan o‘zaro aloqalarni tashkil 

etish  va  boshqarish  bilan  bog‘liq.  SHuning  uchun,  birinchi  navbatda,  CRM-

tizimlarni  ustunligi  savdo  ko‘rsatkichlarini  o‘sishida  namayon  bo‘ladi,  xususan, 

savdo  hajmi  oshadi,  samaradorligi  ko‘tariladi,  mijozlarni  jalb  etish  xarajatlari 

kamayadi. Undan tashqari, CRM-tizimlar tashkilot faoliyatini boshqariluvchanligi 

va madaniyatiga tabiiy holda ta’sir etadi. 

CRM-tizimlarni asosiy ustunliklari sifatida quyidagilarni keltirish mumkin: 

–  qaror  qabul  qilish  jarayoning  tezligi  ortishi.  Mijozg‘lar  to‘g‘risidagi 

tarqoa  holdagi  ma’lumotlarni  birlashtirish  (integratsiya)  hisobiga  ma’lumotlarga 

ishlov  berish  va  tahlil  jarayonlari  tezlashadi,  natijada,  mijozlar  bilan  o‘zaro 

hamkorlikka  mas’ul  xodim  barcha  aloqalar  tarixini  ko‘rishi  mumkin,  so‘rovlarga 

javob berishi va ular bo‘yicha echim qabul qilish tezkorligi ortadi.  

–  ish  vaqtidan  foydalanish  samaradorligi  ortadi.  CRM-tizimlar  mijozlar 

bilan  bog‘liq  muhim  hodisalarni  avtomat  tarzda  kuzatish  va  habardor  qilishga 

imkon  beradi.  Xodimga  bu  axborotlarni  tarqoq  manbalardan  izlash  zaruriyati 

---

272 

 

bo‘lmaydi; 

–  marketing  tadbirlaridan  keladigan  natijalar  samaradorligini  oshiradi. 

YA’ni,  CRM-tizimlar  mijoz  va  o‘zaro  aloqalar  tarixi  to‘g‘risidagi  barcha 

axborotlarni  o‘zida  saqlaydi,  u  holda  marketing  tadbirlari  yanada  mijozga 

yo‘naltirilgan bo‘ladi. Kompaniyajda har bir aniq mijozga yo‘naltirilgan marketing 

tadbirlarini tashkillashtirishga imkon beradi.  

–  hisobotlar ishonchliligini oshiradi. Axborotlarni tizimlashtirish hisobotlar 

ishonchliligi va savdolar bo‘yicha bashoratlar aniqligini oshiradi; 

–  qog‘ozli hujjat aylanishi  hajmini kamayishi. Mijozlar bilan o‘zaro aloqa 

jarayonlarini  avtomatlashtirilishi  hisobiga  barcha  hujjatlar  elektron  ko‘rinishga 

o‘tkazilishi mumkin;    

–  mijozlar  ketib  qolishi  sonini  kamayishi.  Xodimda  mijolar  bilan  o‘zaro 

aloqalar  to‘g‘risidagi  axborotlar  barcha  detallariga  kirishiga  imkon  yaratiladi.  Bu 

esa iste’molchilar so‘rovlariga xizmat ko‘rsatish sifati va tezkorligini yaxshilaydi;  

–  boshqaruv madaniyatini o‘sishi. Jarayonni avtomatlashtirish echilayotgan 

masalani har bir xodim sub’ektiv harakatlariga bog‘liqligini kamaytiradi; 

–  ma’lumotlarni  himoyalanganligi  va  butligi.  CRM-tizimlarni  qo‘llash 

hisobiga mijozlar to‘g‘risidagi ma’lumotlarga kirishni markazlashgan boshqaruvini 

tashkil etish va ular butligini ta’minlashni tashkil etish mumkin.