Н а т и ж а д а яиги Д е к а р т к о о р д и н а т а л а р с ис т е ма с и
X ' O ' Y ' хосил
б у л а д и .
М н у к т а н и н г к о о р д и н а т а л а р и (
х , у ) ни я нг и к о о р д и н а т а л а р
(
х ', у ' ) о р к а л и и ф о д а л о в ч и ф о р м у л а н и ке л т и р и б ч и к а р а м и з .
Бун инг
учун
Ох у к и г а
М М Х, 0 ' 0 ' х, Оу у к и г а э с а
М М У, О' О' у перпендику-
л я р л а р т у ш и р а м и з ( 5 0 - ч и з м а ) .
М М Х ва
М М У ч и з и к л а р н и н г мос
р а в и ш д а
О' х ' , О ' у ' у к л а р б и л а н к е с и ш и ш н у к т а л а р и н и
М х, в а
М : о р к а л и б е л г и л а й ли к . У х о л д а
х =
О М х— 0 0 ' х+
0 ' ХМ Х= 0 0 ' х-\- 0 ' М х. = х 0+ * ' ,
у = О М = 0 0 ' у+ 0 \ / Л = 0 0 % +
0 ' М у, = у о
+ у '
б у ла д и .
Ш у н д а й к и л и б ,
(х ,
у ) ва
(х', у ' ) н у к т а к о о р д и н а т а л а р и о р а с и д а
к у й и д а г и м у н о с а б а т хосил б у лд и:
х = х 0- \ -х' , у = У о - \ - у ' ёки
х ' = х —
—
х 0, у ' = у —
уо■
О д а т д а бу ф о р м у л а л а р
координ ата у ц л а р и н и
п а р а л л е л к у ч и р и ш ф о р м у л а л а р и д е й и л а д и .
2. К о о р д и н а т а у к л а р и н и б у р и ш .
О х у Д е к а р т к о о р д и н а т а л а р с ис т е м ас и н и к а р а й л и к . К о о р д и н а т а
у к л а р и н и с о а т с т р е л к а с и г а к а р ш и й у н а л и ш д а а б у р ч а к к а б у р а м и з
(51* ч и з м а ) .
Н а т и ж а д а я нги О х ' у ' Д е к а р т с и с т е мас и хосил б у л а ди .
О х у с и с т е м а д а
М н у к т а н и н г к о о р д и н а т а л а р и
(
х , у ) , б у р и ш
н а т и ж а с и д а х ос ил б у л г а н
О х ' у ' с и с т е м а д а э с а
(х', у ' ) булсин,
М н у к т а н и н г к у т б к о о р д и н а т а л а р и н и (р, 0) о р к а л и б ел г и л а й л и к .
Б у н д а
к у т б уки с и ф а т и д а Ох у ки н и н г м у с ба т я р и м у ки олйнган.
(р, 0 ' )
с и ф а т и д а э с а я на
М н у к т а н и н г к у т б к о о р д и н а т а л а р и
б е л г и л а н г а н б ули б, б у х о л д а к у т б у ки с и ф а т и д а
Ох ' нинг м у с б а т я р и м
у ки олинг ан. Р а в ш а н к и х а р и к к а л а х о л д а х а м р = |
О М\ були б, 0 эса
0 ' + а га тенг, я ън и 0 = 0' + а .
Р а в ш а н к и , ( 5 1 - ч и з м а г а к а р а н г ) ,
х = р cos 0 ,
у = р sin 0 ,
х ' = р c os 0 ',
у ' = р sin 0', 0 = 0 / + а .
Б у т е н г л и к л а р н и э ъ т и б о р г а о л г а н х о л д а т о па м и з :
х = р c os 0 = р c o s ( 0' + a ) = р ( с os 0' c o s a — sin 0' s i n a ) =
= p c o s 0' c o s a — p sin 0' s i n а = х ' с о 5 a — г/ s i n a ,
y = p sin 0 = p sin ( 0' + a ) = p ( s i n O'cos a + cos 0' s i n a ) =
= p sin 0' c o s a + p cos 0' s i n a = x ' s i n a + t/'cos a .
Д е м а к ,
{
.x = x ' cos a — i/'sin a ,
y = x ' sin
a +
y ' c os a .
Б у с и с т е м а д а н т о па м и з :
( x ' = x cos a +
y sin a ,
^ .
\ y ' = — x sin a + y c o s a .
О д а т д а
(*)
ф о р м у л а
к оордината у ц л а р и н и б у р и ш ф о р м у л а с и
д е й и л а д и .
150