Parmanov h 2020y 1-variant

                                    6- variant

1.  Jinsiy ko‘payish usullari o'rtasidagi muvofiqlikni aniqlang.

a) konyugatsiya; b) kopulatsiya

 

1) jinsiy hujayralar hosil bo‘lmaydi; 2) bir hujayrali organizmlarda

kuzatiladi; 3) gametalar qo‘shilib zigotani hosil qiladi; 4) genetik

axborot rekombinatsiya sodir bo‘ladi; 5) gametalar ona hujayraning

ko‘p marta bo‘linishi natijasida hosil bo‘ladi; 6) gametalarning

qo‘shilishidan hosil bo‘lgan zigotadan tinim davri o‘tgach, yangi

yosh organizmlar hosil bo‘ladi; 7) yangi hosil bo‘lgan individlar

genotipi dastlabki individlar genotipidan farq qiladi.

 

A) a - 1, 4, 7; b - 2, 5, 6 B) a - 2, 4, 5; b - 2, 6, 7

 

C) a - 2, 3, 5; b - 1, 4, 6 D) a - 1, 2, 6; b - 2, 5, 7

2.  Jinsiy ko‘payishning qaysi shaklida erkak va urg‘ochi gametalar

harakatchan, lekin urg‘ochi gametalar erkak gametalarga nisbatan

yirik bo‘lishi bilan xarakterlanadi?

  A) 

Oogamiya

B) Izogamiya

  C) 

Partenogez

D) Geterogamiya

3.  Qaysi javobda trutenlarga xos ma'lumotlar to'g'ri ko'rsatilagn?

 

1) mo‘ylovlari va ko‘zi yaxshi rivojlangan; 2) qorin bo‘limining

uchida nishtari bo‘ladi; 3) og‘iz organlari yaxshi rivojlanmagan; 4)

urug‘langan tuxum hujayradan rivojlanadi; 5) orqa oyoqlaridagi

maxsus savatcha va tukchalar yordamida gul changini yig‘ib oladi;

6) mustaqil oziqlanolmaydi; 7) qizil rangni sezmaydi.

 

A) 2, 4, 5   B) 1, 3, 5   C) 3, 6, 7    D) 2, 3, 7

4.  Postembrional rivojlanishdavrlari ketma-ketligi to'g'ri ko'rsatilgan

javobni aniqlang.

A) yuvenil davr

Ò yetuklik davri Ò pubertat davr Ò keksaygan

davr.

B) yetuklik davri

Ò pubertat davr Ò yuvenil davr Ò keksaygan

davr.

C) pubertat davr

Ò yetuklik davri Ò yuvenil davr Ò  keksaygan

davr.

D) yuvenil davr

Ò pubertat davr Ò yetuklik davri Ò keksaygan

davr.

5.  O‘simliklarning ontogenezining qaysi davri zigotadan boshlanib,

urug‘ hosil bo‘lishi va uning pishib yetilishi bilan yakunlanadi?

  A) yuvenil davr

B) embrional davr

  C) ko‘payish davr

D) qarilik davr

6.  Quyida keltirilgan bioritmlar o'rtasidagi muvofiqlikni aniqlang.

a) mavsumiy bioritm; b) kecha-kunduz bioritm.

 

1) qon shaklli elementlarining miqdori; 2) daraxtlarning gullashi; 3)

hayvonlarning tullashi; 4) hujayralarning mitoz bo‘linishining

tezligi; 5) odamning tana harorati; 6) xazonrezgilik; 7)

hayvonlarning qishki uyquga ketishi; 8) odamning arterial bosimi.

 

A) a - 2, 3, 7; b - 1, 4, 8 B) a - 4, 5, 8; b - 3, 6, 7

 

C) a - 3, 5, 7; b - 2, 4, 8 D) a - 2, 3, 6; b - 1, 7, 8

7.  Yerbag'ir tugmachagul ontogenezining qaysi davrlari bir marta (a)

ko'p marta (b) sodir bo'ladi?

 

1) embrional davr; 2) yuvenil davr; 3) ko‘payish davr;

  4) qarilik davri.

 

A) a - 1, 4; b - 2, 3

B) a - 1, 2; b - 3

 

C) a - 2, 3; b - 1

D) a - 2; b - 1, 3

8.  Suv shillig‘i embrional davrining mezoderma (a) va endoderma (b)

qavatidan hosil bo'luvchi qismlarni aniqlang.

 

1) tasmasimon buyrak; 2) jabra; 3) ikki kamerali yurak;

 

4) jinsiy bez; 5) bir juft paypaslagich; 6) xaltasimon o'pka

epiteliysi; 7) germafrodit jinsiy sistema; 8) ichak epiteliysi

 

A) a-1, 3; b - 5, 8

B) a-3, 4; b - 6, 8

 

C) a-4, 7; b - 2, 8

D) a-1, 3; b - 2, 8

9.  Postembrional rivojlanish qaysi organizmlarda homilaning tuxum

qobiqlaridan chiqishidan to o'limigacha davom etadi?

 

A) katta shomshapalak, o'rdakburun  B) koala, tipratikan

 

C) qizilishton, dasht agamasi   D) kenguru, jayra

10. Metamorfoz natijasida yo'qolib ketadigan organlarni belgilang?

 

1) sterlyad xordasi; 2) assidiya ko'zi; 3) zorka qurtining soxta

oyoqlari; 4) ninachi lichinkasining og'iz organlari; 5) amfibiya

lichinkasining yon chiziq organi

 

A) 2, 3, 5         B) 1, 2, 3       C) 2, 3, 4, 5 D) 3, 4, 5

11. Qaysi turkumlarga mansub organizmlarda bilvosita rivojlanish

kuzatiladi?

 

1) kitsimonlar; 2) ikkiqanotlilar; 3) g'ozsimonlar;

 

4)termitlar 5) toshbaqalar; 6) suvsarsimonlar; 7) ko‘p tukli halqali

chuvalchanglar; 8) tangachaqanotlilar

 

A) 3, 5, 6   B) 1, 3, 5     C) 4, 7, 8   D) 2, 4, 8

12. Biokimyoviy nuqtai nazardan qaraganda differensiatsiyalanishqanday

xususiyatlar bilan xarakterlanadi?

 

1) murtak devori bir qavat hujayralardan tashkil topgan sharcha

holiga keladi; 2) barcha hujayralarda sariqlik moddasi bir xil bo'ladi;

3) shakli o'zaro farq qiluvchi teri, o'pka, ichak hujayralari hosil

bo'ladi; 4) muskul va nerv hujayralari hosil bo'ladi; 5) murtak ekto-

va endoderma qavatlarga ajraladi; 6) embrion hujayralari muntazam

bo'linadi, o'sadi; 7) oshqozon osti bezi hujayralarida

insulinsintezlanadi; 8) teri hujayralarida melanin sintezlanadi.

 

A) 1, 2, 4, 6    B) 2, 5, 6   C) 3, 4   D) 7, 8

13. Kunjutmegasporotsit hujayralaridagi xromosomalar sonini

aniqlang.(3n=39)

  A) 

26    B) 13    C) 104    D) 39

14. Quyida keltirilgan organizmlarda jinsiy ko‘payishning qaysi

shakllari kuzatiladi?

 

a) suv qirqqulog'i; b) ulotriks; c) xlamidomonada

 

1) geterogamiya; 2) oogamiya; 3) izogamiya

 

A) a - 2; b - 3; c - 3

B) a - 3; b - 2; c - 1

 

C) a - 3; b - 1; c - 2

D) a - 2; b - 3; c - 3

15. Oq xantal o'simlining kariotipida 24 ta xromasoma bo'lsa, uning

barg og'izchalarida (a), tuxum hujayrasida (b), megasporotsit (c),

mikrosporotsit (d) va

 

endosperimida (e)necha xromasoma bor?

 

A) a-24, b-12, c-12, d-12, e-36

 

B) a-12, b-12, c-24, d-12, e-24

 

C) a-24, b-12, c-24, d-24, e-36

 

D) a-24, b-12, c-12, d-24, e-36

16. G'o'za tunlamining postembrional taraqqiyot davrlarini ko'rsating.

 

A) tuxum-qurt-g'umbak-voyaga yetgan davr

 

B) tuxum-lichinka-voyaga yetgan davr

 

C) lichinka-g'umbak-voyaga yetgan davr

 

D) qurt-voyaga yetgan davr

17. Assidiyaning lichinkasiga xos belgilarni aniqlang.

 

1) xorda, ko‘z rivojlangan bo‘ladi; 2) lichinkaxordalilar kenja tipi

vakili; 3) erkin suzib yuradi; 4) suv tubida harakatsiz yashaydi; 5)

xordasi umurtqa bilan almashinadi

 

A) 1, 2, 3   B) 1, 2, 4   C) 1, 3, 5   D) 2, 4, 5

18. Baqaning embrional davriga xos bo'lgan ma'lumotlarni aniqlang.

 

1) maydalanish blastulaning hosil bo‘lishi bilan tugallanadi;2)

organogenez bosqichida dastlab o‘zak organlar majmuyi hosil

bo‘ladi; 3) rivojlanishi davomida dastlab orqa oyoq paydo bo'ladi;

4) tashqi jabra ichki jabra bilan almashinadi; 5) ektoderma

qavatidan teri epiteliysi va sezgi organlari hosil bo'ladi;  6) dumi

---

Parmanov H       __2020y

yo'qolishi bilan itbaliq yosh baqaga aylanadi; 7) bitta qon aylanish

doirasi hosil bo'ladi.

 

A) 1, 2, 5

B) 2, 6, 7      С) 1, 4, 7

D) 3, 4, 5

19. Gastrulyatsiya jarayoni uchun mos keluvchi javoblarni toping.

 

1) o'zak organlar majmui hosil bo'ladi; 2) g‘ovak tanlilar va

kovakichlilardagina mezoderma hosil bo‘lmaydi;

 

3) blastula hosil bo'lishi bilan tugallanadi;

 

4) mezoderma qavati paydo bo'ladi; 5) ektodermadan nerv sistemasi,

sezgi organlari, terining epidermis qismi va jun, pat, tirnoq

rivojlanadi; 6) birlamchi tana bo'shlig'i hosil bo'ladi; 7) uchta homila

qavati hosil bo‘ladi; 8) hujayralarning ixtisoslashuvi kuzatiladi.

 

A) 2, 5, 6, 7   В) 1, 4, 5, 7   C) 2, 4, 7, 8    D) 1, 3, 5, 8

20. Voyaga yetgan davrda o‘troq yashovchi umurtqasizlarni aniqlang.

 

1) bulutlar; 2) aktiniyalar; 3) assidiya; 4) korall poliplari; 5) aureliya;

6) ko‘p tukli halqali chuvalchanglar

 

A) 1, 2, 4, 5      B) 2, 3, 4, 6     C) 1, 3, 4, 6    D) 1, 2, 4, 6

21. Shimpanze tuxumdonidagi ikkilamchi tartib ovotsitlardagi

xromosomalar sonini aniqlang.

 

A) 48   B) 96    C) 23    D) 24

22. O'simliklar murtak xaltachasining hosil bo'lish davrida necha

marotaba interkinez kuzatiladi?

  A) 

1     B) 2      C) 3     D) 4

23. Organizmlardagi qaysi jarayonlarni ta’minlashda immunitetni

ta’minlovchi tizimlar, regeneratsiya muhim ahamiyatga ega?

  A) 

Gomeostaz  B) Bioritmlar  C) Anabioz  D) Fotoperiodizm

24. O‘simliklar ontogenezining yuvenil davriga xos xususiyatni

aniqlang.

A) Gul, meva, urug‘ning hosil bo‘lishi kuzatiladi.

B) Urug‘ning unib chiqishi, vegetativ organlarning shakllanishi

kuzatilib, generativ organ – gul kurtaklarining paydo bo‘lishi

bilan tugaydi.

C) Zigotadan boshlanib, urug‘ hosil bo‘lishi va uning pishib

yetilishi bilan yakunlanadi.

D) Ontogenez yakunlanadi, o‘simlik quriydi.

25. Mavsumiy bioritmlarga misol bo‘la oladigan jarayonni aniqlang.

  A) 

fotoperiodizm

B) odamning tana harorati.

 

C) qon shaklli elementlarining miqdori

 

D) hujayralarning mitoz bo‘linishining tezligi

26. Organogenez (a) va gametagenez (b) jarayoniga xos xususiyatlarni

ko'rsating.

 

1) gastrulatsiyadan keyingi jarayon; 2) gaploid to'plamli hujayralarni

hosil bo'lishi; 3) bastasel bo'shlig'idan hosil bo'lgan murtak

varag'idan sezgi organlarni hosil bo'lishi; 4) yetilish bosqichida

hujayralarni mitoz bo'linishi kuzatiladi; 5) nerv nayi, xorda va ichak

nayini hosil bo'lishi; 6) tuxum hujayrani hosil bo'lishi.

 

A) a-3, 6; b-1, 2

B) a-1, 5; b-2, 6

 

C) a-4, 5; b-3, 6

D) a-1, 6; b-2, 4

27. Echki urug'donidagi spermatogoniylardagi xromosomalar sonini

aniqlang.(n=27)

 

A) 27   B) 108    

C) 54    D) 52

28. Xromatidalar tetradasi gametogenezning qaysi bosqichida

kuzatiladi?

 

A) ko'payish   B) o'sish   C) yetilish

D) shakllanish

29. Bedananing embrional davriga xos bo'lmagan

  ma'lumotlarni 

aniqlang.

A) Ektodermadan nerv sistemasi, sezgi organlari, terining epidermis

qismi va pat, tirnoq rivojlanadi.

B) Entodermadanme’da, ichak, nafas yo‘llari epiteliysi, jigar, o‘rta

ichak epiteliysi, hazm bezlari,jabralar va o‘pkalar epiteliysi

rivojlanadi.

C) Nerv naychasining ostidagi mezodermadan xorda paydo bo'ladi,

tuxumdan chiqqan jo'jalarining ko'zi yumuq, quloq teshigi yopiq

bo'ladi

D) Gastrulyatsiya jarayoni blastomerlarning qat-qat bo'lib joylashuvi

yo'li bilan sodir bo'ladi, nerv naychasining ostidagi endodermadan

xorda paydo bo'ladi, mezoderma qavatidan muskul to'qimasi paydo

bo'ladi

30. Tamaki o'simligining megasporotsit (a), mikrosporotsit (b) va

endospermasidagi (c) xromosomalar to'plamini aniqlang.

 

A) a - gaploid; b - gaploid; c - triploid

 

B) a - diploid; b - gaploid; c - diploid

 

C) a - diploid; b - diploid; c - triploid

 

D) a - gaploid; b - diploid; c - triploid

---

Parmanov H       __2020y