Paraklinik tek usullari-eeg,exo eg, reg,emg, tkdg, rentgenologik

Lyumbal punksiya quyidagi holatlarda tavsiya qilinmaydi:
•
Absolyut qarshi ko’ rsatmalar - kalla suyagi orqa chuqurchasi yoki chakka
bo’ lagi o’ smalari (miya moddasini ensa katta teshigiga
yoki Bish
tirqishiga tiqilib qolish xavfi mavjudligi); ko’ z tubida dimlanish belgilari
bo’ lganda xam lyumbal punksiya extiyotkorlik bilan o’ tkazilishi lozim.
•
Nisbiy qarshi ko’ rsatmalar- terida yiringli toshmalar, kaxeksiya, chuqur
koma xolati, yurak yetishmovchiligi, o’ tkazilgan miokard infarkti va x.k.

---

•
Lyubal punksiya vaqtida orqa miya subaraxnoidal bo’ shlig’ida blok bor
yoki yo’ qligini aniqlash maqsadida quyidagi likvorodinamik sinamalar
o’ tkaziladi.
•
1.Kvekenshtedt usuli:
likvor olinayotgan vaqtda bemor bo’ yinining
ikkala yon tomonidan ikkala v. jugularis
satxiga bosiladi. Agar
subaraxnoidal bo’ shliqda punksiya qilinayotgan satxdan yuqorida blok
bo’ lmasa likvorni ignadan tomishi tezlashadi, blok mavjud bo’ lsa likvor
tomishi tezligi o’ zgarmasligi yoki to’ xtab qolishi mumkin.
•
2. Stukkey usuli:
likvor olinayotgan vaqtda
bemor qornining pastki
qismiga bosiladi. Agar blok bo’ lmasa, suyuqlikning oqimi kuchayadi, blok
mavjud bo’ lsa likvor tomish tezligi o’ zgarmaydi yoki to’ xtab qolishi
mumkin.

---

Likvordagi o’ zgarishlar
•
Yiringli meningitlar
•
kasallikning birinchi kunlaridan likvor bosimini yuqori (400 mm.suv
ustunigacha) bo’ lishi kuzatiladi (subaraxnoidal bo’ shliqni ensa katta
teshigida qisman bloki bundan mustasno);
•
- pleotsitoz: yiringli (diplakokkli, stafilakokkli) meningitda neytrofillar 10-
20*10
9
/l. gacha oshadi, meningokokkli meningitda 2-3*10
9
/l. gacha
limfotsitlar xisobiga oshadi;
•
- bakteriologik
va bakterioskopik tekshiruvlarda qo’ zg’atuvchi
aniqlanadi;
•
- umumiy oqsil 0,45 dan 3-4 g/l gacha oshadi, likvor sanatsiyasida
kamayadi, bunda albumin va globulin (asosan G sinfi) oshadi.
•
- bakterial meningitlarda β lipoproteidlar, erkin aminokislotalar, ALT, AST,
LDG,
fosfotazalar, aldolazalar miqdori oshadi. Bu tekshiruvlar ma’lum
darajada diagnostik va prognostik axamiyatga ega;
•
- kasallikni birinchi kunlarida qand miqdori pasayadi, bu glikolizni
kuchayishi bilan bog’liq, likvordagi laktat aksincha oshadi;

---

•
Sil meningiti.
•
-
ma’lum miqdorda likvor bosimining oshishi kuzatiladi (100-300
mm.suv ustunigacha)
•
- kasallikning oxirgi xaftalarida pleotsitoz 100-300*10
6
/l. bo’ ladi,
asosan T-limfotsitlar, monotsitlar hisobiga;
•
- to pleotsitoz xosil bo’ lguncha umumiy oqsil 1-1,65 g/l gacha
oshadi va pleotsitoz yo’ qolgunga qadar uning miqdori ham
kamayadi, ya’ni nisbiy oqsil-xujayra dissotsiatsiyasi bo’ ladi. Ba’zi
xollarda likvor bloki bo’ lganda uning miqdori 6-10 g/l gacha
chiqishi mumkin. Kasallikning boshlang’ich davrlarida α
1
globulinlar
ko’ payadi, α
2
globulinlar esa kamayadi, bu esa sil meningitiga xos
xisoblanadi. Kechki muddatlarda esa gamma globulinlar miqdori
oshadi, bunda α
1
va α
2
globulinlar fraksiyalari munosabatlari
normallashadi.
Meningitning
surunkali
kechishida
gamma
globulinlar (immunoglobulinlar) miqdori oshadi;

---

•