Parabola va uning kanonik tenglamasi Parabolaning xossalari Parabolaning hayotda namoyon bo'lishi

Parabolaning xossalari

• Parabola OX o’qiga nisbatan simmetrik bo’lgan egri chiziqdir.
• Parabola koordinata boshidan o’tadi.
• x o’zgaruvchining qiymatlari cheksiz oshib borgan sari y o’zgaruvchining qiymatlari ham cheksiz oshib boradi.

Namunaviy misollar echish

• Misol: OX o’qiga simmetrik va (0;0), (1;3) nuqtalardan o’tuvchi parabola tenglamasi tuzilsin.
• Yechish: Ox oqiga nisbattan simmetrik bo’lgan parabola tenglamasi 𝑦 =
• 2𝑝𝑥 ko’rinishda boladi. Natijada
• 0 = 2𝑝 ∙ 0

(−3) = 2𝑝 ∙ 1
{ ko’rinishga ega bo’ladi.
9 9
Bu yerdan 𝑝 = ; 𝑦 = 2 ∙ 𝑥 = 9𝑥
2
Javob: 𝑦2 = 9𝑥

• Ba'zi kosmik jismlar, masalan, kometalar yoki asteroidlar, katta tezlikda katta kosmik jismlar yonidan o'tib ketayotgani parabolik traektoriyaga ega. Kichik kosmik jismlarning bu xususiyati kosmik kemalarning tortishish yordami manevralari uchun ishlatiladi.
• Kelajakdagi kosmonavtlarni tayyorlash uchun parabola traektoriyasi bo'ylab er yuzida tortishish maydonida vaznsizlik ta'siriga erishadigan maxsus samolyotlar parvozlari amalga oshiriladi.
• Kundalik hayotda parabolalarni turli xil yoritish moslamalarida topish mumkin. Bu parabolaning optik xususiyatiga bog'liq. Yorug'lik nurlarini fokuslash va defokatsiya qilish xususiyatlariga asoslanib paraboladan foydalanishning eng so'nggi usullaridan biri Rossiyaning janubiy mintaqalarida energiya ta'minoti sohasiga tobora kirib kelayotgan quyosh panellariga aylandi.

Kundalik hayotda parabolalarni turli xil yoritish moslamalarida topish mumkin. Bu parabolaning optik xususiyatiga bog'liq. Yorug'lik nurlarini fokuslash va defokatsiya qilish xususiyatlariga asoslanib paraboladan foydalanishning eng so'nggi usullaridan biri Rossiyaning janubiy mintaqalarida energiya ta'minoti sohasiga tobora kirib kelayotgan quyosh panellariga aylandi.