Палеолит даври

Samarkand So‘g‘dining ilk o‘rta asrlar moddiy madaniyati Buxoraning maydoni 34 ga, shundan 3,5 ga ark bo‘lgan. Panjikent 13,5 ga. So‘g‘dning shaharlari va ko‘pgina kishloklari arkga ega bo‘lgan.SHaharlar atrofida davlatmand kishilarning kurg‘onlari joylashgan. V-VI asr kvadrat shakldagi kurilgan va to‘rt tomonida burjlar bilan kusaytirilgan imorat ko‘shklar ko‘payadi.

Bu davrda shaharlarning kengayishi arablar tomonidan mahalliy aholi shahar tashkarisiga sikarilganda shahar kengayishi biroz to‘xtaydi.VIII asrning ikkinsi yarmida kuvilganlarning kaytishi shaharning yanada o‘sishiga olib keladi. SHaharning tarakkiyoti natijasida Samarkand to‘rt kism: ark, ichki shahar, tashki shahar va rabodlardan tashkil topib, maydoni ansa kengayadi. Varaxsha IV asrdan shahar tusini ola boshlaydi. V asrdan shaharning mahobatli imoratlari va mudofaa devori tamirlanib, kala shahar buxorxudotlarlarning karorgoh shahriga aylantiriladi.

Buxora So‘g‘di savdogarlari shahri bo‘lgan Poykent mil av. III asrdagi o‘rni atrofida gavjumlashib 13 ga maydonda yirik shahristoni mudofaa devori bilan o‘rab olinadi.Kurilish, imoratlarning kengayishi natijasida V asr oxiri-VI asr boshlarida 20 ga maydonda ikkinsi shahriston vujudga keladi.