Пайвандлаш ишлари



Download 7,91 Mb.
Pdf ko'rish
bet13/133
Sana13.07.2022
Hajmi7,91 Mb.
#792729
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   133
б)
16-расм. К д р р ал а р н и п ай ван д л аш га та й ёр л а ш н и т е к ш и р и ш :
а) тулик, туфиликни текшириш; о) кестириш бурчагини текшириш: 
I -  рейка, 2— улчаш ч и з т ч и ; 3— андоза; 4—к,ирра.
35


хозлари ва аппаратлари билан танишишларини айтиш лозим. Шун­
дан кейин талаб&тарга уйда узгармас ва узгарувчан токда пайванд­
лаш пикобининг чизмасини хамда махсус технологик дарсларда урга- 
нилган электродни тебранма харакатлантиришнинг турли траекто- 
рияларини чизиб, пайвандлаш режимини танлаш кетма-кетлигита 
дойр материални такрорлаб келишни топшириш мумкин.
НАЗОРАТ УЧУН САВОЛЛАР
1. Пайвандлашда эговлашнинг а\амияти ва ундан к,андай лолларда 
фойдаяанилиши \а^ила гапириб беринг.
2. Учма-уч пайвандлашга мулжалланган пластиналар четларининг кия 
жойлари кандай эговланади?
3. Эговлаш учун иш урнини ташкил килиш ва хавфсиз ишлаш крида- 
ларини айтиб беринг.
3. ЁЙ ЁРДАМИДА ПАЙВАНДЛАШ Ж Щ ОЗЛАРИДАН 
ФОЙДАЛАНИШ
Мавзудан максад — талабаларни пайвандлаш пости, яъни пай­
вандлаш амалга ошириладиган жой жшрзлари ва аппаратлари билан 
таништиришдан, пайвандлаш ёйини таъминлаш манбаларини улаш 
ва узишга, пайвандлаш ёйини ёкцшга, пайвандлаш токининг кув- 
ватини ростлашга ургатишдан ва шу билан уларни валиклар хосил 
килиш хамда пластиналарни пайвандлашга оид машкдарни бажа- 
ришга тайёрлашдан иборат.
Мавзуни урганиш учун олдин электр ёрдамида пайвандлаш амалга 
ошириладиган жойларни тайёрлаб куйиш, уларнинг иш холатини ва 
ерга ишончли кдниб улангандигини текшириш лозим. Бир неча укув- 
пайвандлаш трансформаторлари, ток узгартиргичлар, тугрилагичлар 
керак булади. Кириш йул-йуригани утказиш пайтида уларни к,исм- 
ларга ажратиб ва йотиб курсатиш мумкин.Улар учун пайвандлаш 
симлари ва учликлар пайвандланган туташтиргичлар, турли хилдаги 
электрод тутк,ичлар хамда буюмларга ток келтириш к.иск.ич-струб- 
циналари тайёрлаб куйилиши даркор.
Материаллар жумласида кам углеродли пулатдан ясалган 
250x150x10 мм улчамли пластиналар ва 3—5 мм диаметрли Э —42 
ёки Э—46 типидаги электродлар керак булади.
А сбоб ва мосламалардан зубилолар, болга, пулат чутка, туе и к— 
шчитлар ва никоблар тайёрланган булиши лозим.
Керакли микдорда жомакорлар — брезент курткалар, шимлар, 
бош кийимлари ва оддий ойналар гамлаб куйилиши талаб кдчинади.
36


17-расм. Э л ек тр п а й в а н д ч и н и н г х о н а си .
Кириш йул-йуриги ни куйидаги режа асосида утказиш тавсия 
этилади: иш урнини ташкил к,илиш ва электр утказиш аппаратлари 
хамда жихрзлари билан хавфсиз ишлаш кридалари; пайвандлаш гране - 
форматори, ток узгартиргич ва тугрилагични улаш, ростлаш хамда 
узиш; пайвандчини керакли асбоб-анжомлар билан ёки ёк,иш ва элек­
тродни суюкдантириш, пайвандлаш режими курсаткичлари билан 
таништириш.
Бутун гурух учун утказиладиган йул-йурик, бошида талабаларга 
электр пайвандчининг иш урнини (17-расм) тугри ташкил к,илиш 
тугрисида гапириб бериш ва электр ёрдамида пайвандлаш ишларида 
риоя к^линадиган ме,\нат хавфсизлигининг асосий кридаларини эс- 
латиш, бунда электр хавфсизлигига хамда электр ёйининг куз ну- 
рини олиши мумкинлигига алохида эътибор бериш зарур. Талабалар­
га электр ёйига туе и к, — шчитларсиз ва химоя ойнали никрбларсиз 
карашни цатьий так^кдаш шарт.
Шундан кейин талабаларни пайвандлаш ёки таъмирлаш манба- 
лари — пайвандлаш трансформатори, ток узгартиргич ва тугрилагич 
билан ташштириш мумкин.Татаб&тар иштирокида жихозларни маъ-
37


лум даражада кисмлар га ажратиш ва йш-иш, уларнинг номларини 
айтиб, вазифасини тушунтириш, ишта тушириш курилмаларини 
курсатиш ва пайвандлаш кучини ростлаш усуллари х.ак.ида муфассал 
тапириб бериш максад га мувофикдир. Купгина таъминлаш манбала- 
ридати ток кучини ростлашнинг икки усули — боскичли ва равон 
усуллари мавжудлигини укдириш зарур.
Сунгра пайвандлаш токининг барча манбаларини улаш, ростлаш 
ва узиш тартиби бир неча марта курсатилади.
Талабалар улаш тартиби куйидагича булиши кераклигини яхши 
эслаб кол ишлари лозим: ишга тушириш узиб-улагичи учириб куйил- 
маганлигита ишонч хосил килиш; ток манбаини куздан кечириш ва 
барча симлар тугри уланганлигини хамда ерга уланган химоя сими- 
ни, пайвандлаш занжиридаги симларнинг уланиш жойларида барча 
уланишлар ишончли эканлигини текшириш; пайвандлаш токининг 
тахминий кучини аникдаш; электрод туткдчни куздан кечириш хамда 
дастанинг ток келтирувчи кабелдан ишончли изоляцияланганлиги- 
ни текшириш; ишга тушириш узиб-улагичини улаш.
Талабаларни пайвандчига керакли асбоб-анжомлар билан таниш- 
тираёттанда уларга тусик ва никобларнинг вазифасини, химоя ойнаси 
(ёруглик фильтри) кандай алмаштирилишини, пулат чуткалар, зуби­
ло ва болгалар нимата ишлатилишини тушунтириш, электрод тущич- 
ларнинг мавжуд гурлари билан таништириш зарур. Пайвандчилар жо- 
макорининг тулик, тупламини курсатиш ва уни тугри кийиш коида- 
ларини бир талабага кийдириб курсатиб, тушунтириш лозим.
Ёйнинг ёкдлишини курсатишдан олдин талабаларга пайвандлаш 
токининг пластинага келтирилишини, электр тущичга элекгроднинг 
Кисиб куйилишини, куйиндининг олиб ташланишини, электрод 
туткимиинг кулда кандай ушланишини, шунингдек, пайвандлаш хо- 
насида талабанинг тугри иш холатини курсатиш даркор.
Ёйни ёкиш пайвандчи билиб олиши керак булган биринчи амал- 
дир.Талабалар бу ишга киришишдан олдин кузни хдмоя килиш керак- 
лиги ха кпд а огохлантирилади. Ёйни ёкиш жараёнини курсатаётганда, 
аввал юзни тусик ёки никоб билан беркитиш кераклигини, шундан 
кейингина пайвандчи электрод учини буюм юзасига теккизиб, 
пайвандлаш занжирини туташтиришини айтиб бериш лозим. Элек­
трод ни кичик масофага шундай хисоб билан тезда четлатиш керак- 
ки, ёйнинг узунлиги электрод диаметридан зиёд булмасин, чунки 
ёй узун булса, у узилиши мумкин. Бунда ёйни ёкишнинг икки усу­
ли мавжудлиги тушунтириб, улар бажариб курсатилади. Иккала усулда 
Хам элсктродни деталга киска вакд теккизиш кераклигини, акс холда
38



Download 7,91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   133




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish