Page 12 мева ва сабзавотларни қуритиш усуллари ва

SCIENTIFIC PROGRESS
 
VOLUME 2 ǀ ISSUE 2 ǀ 2021 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
  
Page 14
Узумни қуритиш технологияси.
 
Қуритилган узум (майиз) организм 
томонидан тез ўзлаштириладиган глюкозага жуда бой (65 - 80 %) бўлганлиги 
сабабли, юқори калорияли бўлиб ҳисобланади. Майиз таркибида 1,5 - 2 % азотли 
моддалар ва 1,9 - 2,2% кул бўлиб, инсон организми учун зарур бўлган 
витаминларга бойдир. Бир килограмм майиз 2400 - 3250 калорияли бўлиб, 
кўпгина қуритилган меваларга нисбатан устун туради. Майизнинг, айниқса 
камқонлик, қон алмашиниш жараёнларини яхшилаш ҳамда бошқа бир қанча 
шифобахш хусусиятлари бор. Майиз асосан Ўрта Осиё республикаларида 
тайёрланиб, шундан 80 % дан кўпроғи республикамизда етиштирилади.
НАТИЖА 
Майизнинг сифати фақатгина қуритиш усуллари ёки технологик 
жараёнларнинг қанчалик тўғри ўтказилишига боғлиқ бўлибгина қолмасдан, балки 
қуритишдан олдинги узум қандлилигига ҳам боғлиқдир.
Майиз тайёрлаш учун йиғиштириладиган узум қанддорлиги кондиция 
бўйича кишмиш навлари учун 23 - 25 % дан, уруғли узум навлари учун эса 22 - 23 
% дан кам бўлмаслиги лозим. Узум қандлилиги кондициядан қанчалик кам бўлса, 
фақатгина қуруқ маҳсулот (майиз) миқдорини камайишига эмас, балки унинг 
сифат кўрсаткичларининг пасайишига ҳам таъсир этади. Масалан, агар узумнинг 
қандлилиги кондицияда кўрсатилганидан 1% кам бўлса, ҳар гектар токзордан 1,5 - 
2,0 центнер кам майиз олинар экан. 
Қуритиладиган узумлар албатта тоза навли бўлишидан ташқари бир текисда 
пишган бўлиши зарур. Шу билан бирга касалланган, эзилган узум шингил ва 
бошларидан ҳамда аралашмалардан тозаланиши лозим.
Узумдан икки хил қуруқ махсулот, яъни кишмиш ва майиз олинади. 
Кишмиш уруғсиз узумдан, майиз уруғли узумдан тайёрланади. Уруғсиз узум 
навларидан асосан қуйидагилар қуритишга тавсия этилади: Оқ кишмиш, Қора 
кишмиш, Лунда кишмиш, Хишров, Кишмиш: уруғли навларидан - Каттақўрғон, 
Қора жанжал, Султони, Қора Калбак, Ризамат, Штурангур, Александр мускати ва 
бошқа навлар.
Узумнинг нави ва қуритиш усулига қараб қуруқ маҳсулотнинг қуйидаги 
хиллари ишлаб чиқарилади:
Бедони