P. S. Su L t o n o V ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish asoslari

Sut emuzuvchilar. 
B ularning k o ‘p tu rlari m a ’lum tabiiy 
sharoitlar m ajmuasiga moslashgan b o ‘ladi. Shuning uchun har 
biri o'ziga xos m a ’lum areol (hududlarda) tarqalish xususiyatiga

---

ega. Bularning xonakilashtirilganlari, yarim yovvoyi va yovvoyi 
turlari mavjud. Yer yuzidagi ko'plab yirik hayvonlar shu guruhga 
m ansubdir. Bu guruh hayvonlarning k o ‘pchilik turlaridan oziq- 
ovqat m ahsulotlari, sanoat xomashyosi, dori-darm onlar olish 
m aqsadlarida foydalaniladi.
Qushlar. 
Bujonivorlarning k o ‘pchiligi yuqori harakatchanligi 
va energiya almashinuvining tezligi bilan biosferada muhim o ‘rin 
tutadilar. Ba’zi kemiruvchi hayvonlar ham da qushlar o'sim lik 
p opulyatsiyasini tabiiy bo sh q arish d a faol ish tiro k etadilar. 
M ittigina m uxolovka-pestruxa 15 kun m obaynida uyasiga 1 kg. 
ga yaqin hasharotlarni tashib keltiradi. Bitta boyo‘g ‘li bir yilda 
1000 tagacha kemiruvchini yeb, 500 kg. donni saqlab qoladi. 
K o ‘p la b tu r la r i in so n to m o n id a n tu rli m a q s a d la r d a
fo y d a la n ila d i. U la r o ‘s im lik la rn in g ta r q a lis h id a va 
ch an glanish id a ham sezilarni rol o 'y n a y d ila r. Q ushlarning 
k o 'p la b tu rlarid an g o ‘sht, tuxum , p at olishda va dekorativ 
m aqsadlarda foydalaniladi.
Sudralib yuruvchilar. 
Ekotizimlarda o'ziga xos o'rinni egallab, 
m a ’lum guruhdagi organik m oddalarni parchalashda ishtirok 
e ta d ila r . T u rli h a s h a r o tla r , m ay d a h a y v o n la r , ilo n la r, 
to sh b a q a lar kabi su d ralib yuruvchilar b a ’zi x alq lar uchun 
qimm atli ozuqa m ahsuloti hisoblanadi.
Baliqlar. 
Suv ekotizim ining m uhim tarkibiy qismi sifatida 
m o d d a a lm a sh in ish ja r a y o n ia r id a fao l is h tiro k e ta d ila r. 
Insoniyatning oziq-ovqatga bo'lgan ehtiyojini qondirishda katta 
aham iyatga egadirlar. D unyo bo'yicha oziq-ovqat va boshqa 
m aqsadlarda yiliga 80-100 m ln.tonna baliq ovlanadi.