P. I. Ivanov m. E. Zufarova umumiy psixologiya


Щ kuchliroq jaranglashiga  va  '



Download 25,74 Mb.
Pdf ko'rish
bet86/542
Sana03.09.2021
Hajmi25,74 Mb.
#163650
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   542
Bog'liq
hjacki 342 Umumiy psixologiya (Ivanov P.I.)

Щ

kuchliroq jaranglashiga  va 



'  



.

 



i  i 




18-rasm. 

Korte  organmmg ко  ndalang kesigi:

bu  obertonlarnmg  baland- 

p,_kortiy dugalari;  c-tukli  hujayralar yoki

ligiga  bo g   liq d ir. 

eshitish  hujayralari;  t—asosiy  parda  yoki

membrana.




Eshitish  sezgisi jarayoni

Eshitib  sezishlar chog‘ida eshitish  organida  ro‘y beradigan  spetsifik 

jarayonlar sababini  anglatishda eng ko'p qabul  qilingan  nazariya Gelm- 

gols  ishlab  chiqqan  rezonans  nazariyasidir.  Bu  nazariyaga  ko‘ra  havo- 

ning  to'lqinsimon  harakatlari  tashqi  va  o‘rta  quloq  orqali  ichki  quloq- 

dagi  endolimfaga  o‘tadi.  Bu  yerda  endolimfaga  botib  turuvchi  qillar 

orqali asosiy membrana tolalari harakatga keladi,  ulardan  eshitish nervi 

ham  harakatga  keladi.

Gelmgols eshituv sezgilarining sifat farqlarini (tonlarning farqlarini) 

tushuntirganda  umumiy  rezonans  nazariyasiga tayanadi.  Bu  nazariya­

ga  ko‘ra,  har  bir  musiqa  asbobi  tashqaridan  keluvchi  biron  tovushga 

javoban  o‘sha tovushga bir tonda  moslangan torini tebrantiradi, xolos. 

Gelmgols nazariyasiga  muvofiq,  odam qulog‘ida ham shunga o‘xshash 

hodisa voqe boMadi.  Endolimfaga o‘tuvchi  muayyan balandlikdagi  har 

qanday tovushga javoban  asosiy  membrana  o‘z  tolalaridan  birontasini 

tebrantiradi,  qo'zg'alish o‘sha tola orqali  eshitish  nerviga o‘tadi.  Eshi­

tish haqidagi rezonans nazariyasi ko‘p faktlar bilan tasdiqlanishini aytib 

o‘tmoq  kerak.

Asosiy  membrana  tolalarining  soni  odam  qulog'i  sezadigan  tovush- 

laming soniga umuman baravar keladi, ya’ni 20000 tacha bo'ladi. So'ngra, 

arpa yoki guslining uzun torlari singari,  asosiy membrananing uzun tola­

lari  ham  past  (yo'g'on)  tovushlarga  rezonans  (aks-sado)  beradi,  musiqa 

asbobining  kalta  torlari  singari,  asosiy  membrananing  kalta  tolalari  ham 

baland  (ingichka)  tovushlarga  rezonans  beradi.  Bu,  masalan,  hayvonlar 

ustida  qilingan  quyidagi  tajribalar bilan  isbot  etiladi.  Agar it  qulog'ining 

asosiy  membranasidagi  uzun  tolalar  qirqib  olinsa,  u  past  (yo'g'on)  to- 

vushlami sezmaydigan bo'lib qoladi, agar asosiy membrananing kalta tola­

lari kesib olinsa, baland (ingichka) tovushlami sezmaydigan bo'lib qoladi.




Download 25,74 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   542




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish