P. I. Ivanov m. E. Zufarova umumiy psixologiya

Odamning  mehnatga  munosabatini  ifodalovchi  hislar

Mehnat yuksak ma’naviy ahamiyatga ega bo'lgan faoliyat turidir.  Biz­

ning  xalqimiz  o'z  faoliyatini  ijtimoiy  burchini  bajarilishini,  o'z  vijdoniy 

burchini  bajarish  deb  biladi.  Shu  sababli  u  har  qanday  ishni  bajarishga 

o'zining  ma’naviy javobgarligini  his qilib  kirishadi.

Ma’lumki, mehnat — shaxs va jamiyatning moddiy va ma’naviy ehtiyoj­

larini  qondirish  uchun  zarur bo'lgan  ijtimoiy  mahsulotlarni  yetishtirishga 

qaratilgan faoliyatdir. Mehnat qilish orqali inson ongi har tomonlama shakl­

lanadi.  Mehnat  orqali  voqelik  o'zgartiriladi,  yangilik  yaratiladi,  ijod  qili­

nadi.  Tevarak-atrofdagi  voqelik  o'zgartirib  yuboradigan  mehnat jarayoni­

ning o'zi  kishilarda ma’naviy mamnuniyat, xursandlik hissini paydo qiladi. 

Bu  hislar esa kishining kuchiga-kuch,  g'ayratiga-g'ayrat  baxsh  etadi.

O'z  burchini  anglagan,  o'z  Vatani,  xalqi  uchun jon  kuydirib  mehnat 

qiladigan  kishilar odatda  o'z  ishlarini  bajarganlarida  biror g'arazli,  xud- 

binlik maqsadlarini  ko'zlamaydilar. Jamiyat  foydasiga bo'ladigan  ishlarni 

bajarayotganlarida  yuksak  ma’naviy  hislarga  to'lib-toshadilar va  shu  ta­

riqa turmush gashtini suradilar, buni o'zlari  uchun baxt deb biladilar.  Shu 

ma’naviy  burch  hissi  pedagogik  mehnat jarayonida  ko'proq  va  xilma-xil 

namoyon  bo'ladi.  Shu  narsa  yaxshi  ma’lumki,  yosh  avlodni  o'qitish  va 

tarbiyalash  jarayonida  muallimlar  va  tarbiyachilar  hamisha  ma’naviy

---

mas’uliyat,  tashvish,  xursandlik va  mamnuniyat  his  qiladilar.  Ko'pchilik 

muallimlarimiz  yosh  avlodni