Ozuqa vitaminlari va antibiotiklar ishlab chiqarish. Reja

Antibiotiklarni sintezlovchi produtsent mikroorganizmlar 
Antibiotik moddalarni sanoat sharoitida ishlab chiqarish, asosan mikrobiologik 
sintez asosida amalga oshiriladi yoki biosintez jarayonida olingan fiziologik faol 

---

birikma molekulasini kimyoviy modifikatsiya qilish yo’li bilan olinadi. Faqat 
sanoqli antibiotiklargina kimyoviy sintez yo’li bilan olinadi (masalan, 
xloramfenikol). Sanoatda ishlab chiqarilayotgan antibiotiklarning asosiy 
produtsentlari bakteriyalar, aktinomisetlar va miseliali zamburug’lardir.
Bakteriyalar sintez qiladigan antibiotiklar 
Bakteriyalar ishlab chiqaradigan antibiotiklar 600 ga yaqin nom bilan ataladi. 
Lekin, ulardan uncha ko’p bo’lmagan miqdori sanoat asosida ishlab chiqariladi. 
Bular orasida Bacillus brevis var G.B., hosil qiladigan gramisidin C ni, Bac. 
Polymyxa va Bac.circulans lar ishlab chiqaradigan polimiksinlar, Bacillus 
licheniformis sintezlaydigan basitrasinlar, Streptococcus lactis kulturasi hosil 
qiladigan nizinlarni aytish mumkin.
Bakteriyalar sintez qiladigan antibiotiklarning o’ziga xos bo’lgan tomoni shundan 
iboratki, ular kimyoviy tuzilishi bo’yicha polipeptidlarga (uzunchoq yoki 
halqasimon) va kichik molekulali oqsillar guruhiga kiradilar.
Bir produtsent o’zining taraqqiyoti jarayonida kimyoviy tuzilishi jihatidan bir-
biriga yaqin bo’lgan bir qancha antibiotiklar sintez qilishi mumkin, masalan:
- 
Gramisidinlarni besh shakldagisi ma’lum (A, B, CD, C(S), D), bular bir-
birlaridan aminokislotalarning tarkibi bilan farqlanadilar;
- 
Polimiksinlarning (22 xil shakli ma’lum, shular qatorida, A1, A2, B1, B2, C1, 
D1,D2, E1 (kolistin A), E2 (kolistin B), M, P1, P2) va boshqalar bor. Polimiksinlar 
tarkibiga aminokislotalar bilan bir qatorda diaminmoy va metiloktan kislotalari 
(metilgeptan) ham kiradi.
- 
Basirotsinlar o’nta alohida antibiotiklarni bir guruhga birlashtiradi A, A1, B, C, 
D, E, F1, F2, F3, va G). sut achituvchi streptokokklar sintez qiladigan nizin, 7 ta 
asosiy oqsil tarkibiga kiradi. Lekin ulardan faqat nizin biologik faollikka ega xolos. 
Nizin streptokokklar sintez qiladigan hamma oqsilning 20% ga yaqinini tashkil 
qiladi.