О‘zr oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi buyrug‘i Buyruq №434 2017

BIOTEXNOLOGIYA VA BIOMUHANDISLIKNI RIVOJLANTIRISH 
BO‘YICHA OLIB BORILAYOTGAN ISHLARGA JAHON 
HAMJAMIYATLARINING QARASHLARI 
Evropa  iqtisodiy  hamjamiyatining  (EES)  bir  qator  mamlakatlarida, 
biotexnologiyaga,  ayniqsa,  genetik  modifikatsiya  qilingan  organizmlar  yaratishga 
nisbatan salbiy qarashlar paydo bo‘lgan. Evroparlament va EES hukumati genetik 
modifikatsiya  qilingan  o‘simliklarni  yaratishni  cheklab  qo‘yish,  hatto  bunday 
ishlarni taqiqlab qo‘yish bo‘yicha maxsus hujjatlar qabul qilganlar. 
Shunday  bir  vaqtda, AQSH, Buyuk  Britaniya, Fransiya  va  SHarqiy  Evropa 
mamlakatlarida  bu  sohani  yanada  tezroq  rivojlantirish  bo‘yicha  qator  hujjatlar 
qabul  qilingan  va  ularni  hayotga  tadbiq  etish  bo‘yicha  Davlat  dasturlari  qabul 
qilinib, unga katta miqdorda mablag‘lar ham ajratilgan. 
Rossiyada  gen  muhandislik  faoliyatini  boshqarish  bo‘yicha  qonun  va  qator 
me’yoriy-huquqiy  hujjatlar  qabul  qilingan.  Gen  muhandislik  ishlariga  qarshi 
turganlar  orasida  olimlar  yo‘q.  Ularning  ko‘pchiligi  muxbirlar,  siyosatchilar  va 
ishbilarmonlardir.  Bunday  ishlarni  zararini  ko‘rsatib  beradigan  ilmiy  asoslangan 
fikrlar  ham  yo‘q.  Transgen  organizmlar  muammosiga  oid  ilmiy  asoslangan 
bashoratlar  jamoatchilik  tomonidan  bu  masalaga  nisbatan  salbiy  qarashlar 
oxirlashib borayotganligiga guvohlik qilmoqda. 
Ko‘zga  ko‘ringan  biotexnolog  mutaxasisslarning  fikricha  bu  masalaga 
qarshilik qiladigan mamlakatlar iqtisodiy inqirozga uchrashlari aniq, chunki dunyo 
bo‘yicha  transgen  organizmlardan  olinadigan  mahsulotlarni  miqdori  yildan-yilga 
oshib  bormoqda  va  oshib  boraveradi  ham,  biotexnologiya  fani  rivojlanmagan 
mamlakatlar esa bu maxsulotlarni valyutaga sotib olishga majbur bo‘lmoqdalar.  
Insonlarni  va  xatto  ba’zi-bir  mamlakatlarning  biotexnologiyaga,  ayniqsa, 
transgen  organizmlarga  bo‘lgan  munosabatlari  nima  uchun  qarama-qarshi 
ekanligini  tushuntirib,  Nobel  mukofoti  sovrindori  “