Озон қатламининг емирилиши ва уни сақлаб қолиш чора-тадбирлари

Хулоса қилиб айтиш мумкинки, озон қатлами сайёрамизнинг барча ҳудудлари бўйлаб сийраклашиши мумкин.Унинг емирилиш манбаи бўлиб, нафақат фреонлар балки ишлаб чиқариш корхоналаридан чиқариладиган турли зарарли бирикмалар ҳамда табиий факторлар ҳам хизмат қилади.

• КЕЙС 3

• Ультрабинафша нурлари органик молекулалар, жумладан ДНК молекулаларини вайрон қилиш қудратига эга. Тирик организмларга бундай нурлар орқали хужум уюштирилганда турли касалликлар, жумладан рак келиб чиқади.. Олимларнинг аниқлашича озон қатлами зичлигининг 1 % га камайиши ультрабинафша нурларининг ер юзига тушиши ҳамда 3-6% ер аҳолисининг тери раки билан касалланишига сабаб бўлади. УБ нурланиш инсон учун икки маротоба хавфли таъсир кўрсатади. Улар нафақат тери ракини келтириб чиқаради, балки онкологик касалликларга қаршилик кўрсатадиган иммун тизимини ишдан чиқаради. Иммун тизимининг ишдан чиқиши бошқа турли касалликлар,жумладан герпес касаллигигиа ҳам олиб келади. Шунингдек, ультрабинафша нурлар кўз касалликларини ҳам келтириб чиқаради. Катаракта билн касалланиш 2060 йига бориб 130 млн кишида кузатилиши мумкин.
• 1. Озон қатламини емирилиши тирик организмларга қандай таъсир кўрсатади?
• 2. Қайси касалликларни келиб чиқишига озон муаммоси сабабчи?
• 3. Хайвонот ва ўсимликлар оламига ҳам озон муаммоси таъсир кўрсатадими?

Тери раки касалликлари

Озон қатламининг емирилиши ҳамда қуёш фаоллигининг ошиши натижасида китлар ва дельфинлар терисининг куйишини кузатиш мумкин

• Ультрабинафша нурлар микроорганизмлар яшайдиган океан тубигага етиб боради. Озуқа занжирини ташкил этадиган микроорганизмларга таъсири натижасида океанда яшайдиган популяцияларга ҳалокат келтиради.

• Тирик организмларда УБ нурланишдан ўзига хос ҳимоя воситалари (жун, пигментлар, тангачалар ва х.к.з) мавжуд. Баъзи турларда ҳимоя воситалари яхши, баъзиларида эса ёмон ривожланган. Шу сабабли бир хил турларнинг йўқолиб кетиши, аксинча баъзиларининг кўпайиб кетиши натижасида ер юзидаги мувозанат бузилиши мумкин.Айниқса китлар бошқа ҳайвонлардан фарқли равишда ҳимоя воситалари яъни соч, жун,пат ва х.к.з каби ҳимоя воситаларига эга эмас. Нафас олиш мақсадида сувнинг юқори қисмига чиқишга мажбур.Шу сабабли қуёш радиацияси таъсирида терисининг куйиши кузатилади