Oziq ovqat texnologiyasi kafedrasi oziq-ovqat texnologiyasi asoslari

Xom mahsulotlarni bo’lish. 
Bu jarayon ikki bosqichdan iborat: matristadan 
presslangan xom mahsulotlarni kerakli uzunlikda qirqish va ularni kerakli uzunlikda qirqish va 
ularni quritishga tayyorlangan maxsulot turiga va qo’llanilayotgan quritish uskunasiga bog’lik 
bo’lib, xom mahsulotni turli transportyorlarga, ramkalarga yoki kassetalarga joylashtirishdan 
iborat, yoxud xom mahsulot uzun tolalarini qurituvchi xodachalar bastunlarga osishdan iborat 
bo’ladi.
Presslangan mahsulotlarni kesishdan oldin yoki kesish jarayonida ularning sirti 
quritilgan bo’lishi uchun havo bilan intensiv shishiriladi. Bu esa mahsulotlarning o’zaro, 
pichoqqa va qurituvchi sirtga yopishib qolishini oldini oladi.
Mahsulotlarni quritish. 
Quritishdan maqsad – mahsulotlarning shaklini 
mustaxkamlash va ularda mikroorganizmlar rivojlanishini oldini olish. Bu texnologik 
jarayonning eng ko’p vakt talab qiladigan va eng ma’suliyatli bosqichi hisoblanib, 
mahsulotlarning mustahkamligi birinchi navbatda mana shu bosqichning tug’ri olib borilganiga 
bog’liq.
Juda intensiv quritish quritilgan mahsulotlarda yoriqlar (darzlar) paydo bo’lishiga olib 
keladi, juda sekin quritish esa, ayniqsa namlikni yo’qotishning birinchi bosqichida 
mahsulotlarni ochib qolishiga va mog’orlab qolishiga olib keladi.
Hozirgi vaqtda makaron korxonalarida makaron mahsulotlarini konvektiv quritish, ya’ni 
mahulotlarni qizdirilgan havo bilan shishirishdan foydalanilmokda.
Quritilgan mahsulotlarni sovutish. 
Bu jarayon – quritgichdan chiqayotgan mahsulotlar 
yuqori temperaturasini upakovka qiluvchi bo’lim havo temperaturasigacha tushirish uchun 
kerak bo’ladi. Agar makaron mahsulotlarini sovutmasdan upakovka qilinsa, namlikning 
bug’lanishi upakovkada davom etadi, bu esa upakovkalangan mahsulot massasining 
kamayishiga olib keladi, nam o’tkazmaydigan upakovkalarda esa – uning ichki sirtida 
namlikning kondensastiyalanishiga olib keladi.
Ko’proq quritilgan mahsulotlarni mahsus bunker yoki kameralarda sekin sovutish afzal.
106

---

Sovutilgan mahsulotlardan yaroqsizini ajratiladi, bunda ularning sifatiga qo’yiladigan 
talablarga javob bermaydigan mahsulotlarni olib tashlanadi, so’ng mahsulotlarni upakovka 
qilinadi.