O'zgalar mulki. Lotincha

1.2. O‘zgalar mulkini talon-taroj qilish
O‘zgalar mulkini talon-taroj qilish jinoyatlariga bosqinchilik (Jinoyat 
kodeksining 164-moddasi), tovlamachilik (Jinoyat kodeksining 165-
moddasi), talonchilik (Jinoyat kodeksining 166-moddasi), o‘zlashtirish 
yoki rastrata yo‘li bilan talon-taroj qilish (Jinoyat kodeksining 167-
moddasi), firibgarlik (Jinoyat kodeksining 168-moddasi), o‘g‘rilik 

---

15
(Jinoyat kodeksining 169-moddasi) jinoyatlarini o‘z ichiga olib, ushbu 
jinoyatlarning obyekti o‘zgalarning mulki va mulkiy huquqlari 
hisoblanadi. Obyektiv tomondan bu jinoyatlar harakat bilan sodir
etiladi. Subyektiv tomondan bu jinoyatlar faqat qasddan sodir etilib, 
jinoyat subyekti bosqinchilik, tovlamachilik, talonchilik, o‘g‘rilikning 
subyekti 14 yosh, o‘zlashtirish yoki rastrata yo‘li bilan talon-taroj 
qilish, firibgarlikning subyekti 16 yosh hisoblanadi. 
O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 53-moddasiga muvofiq, 
mamlakatimiz iqtisodiyotining negizini xilma-xil shakllardagi mulk 
tashkil etadi. Mulk daxlsizdir va u davlat tomonidan muhofaza qilinadi, 
unga qilingan har qanday tajovuz qonunga xilof, deb hisoblanadi. 
Òalon-taroj qilish o‘zgalar mulkini o‘z foydasi, boshqa shaxslar 
foydasiga qonunga xilof tarzda va bepul o‘ziga qaratib olishdir. Òalon-
taroj qilish tushunchasi bosqinchilik, talonchilik, o‘g‘rilik, o‘zlashtirish 
yoki rastrata yo‘li bilan talon-taroj qilish, firibgarlik kabi mulkka qarshi 
jinoyatlar guruhiga taalluqlidir. Òalon-taroj qilishning obyekti
o‘zgalar mulkidir.
Mulk
 
– mol-mulkka egalik qilish, undan foydalanish va uni tasarruf 
etish bo‘yicha mulk egasi va jamiyatning boshqa a’zolari (mulkdor 
bo‘lmaganlar) o‘rtasida yuzaga keladigan huquqiy munosabat.
O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksining 167-moddasiga 
muvofiq, O‘zbekiston Respublikasida mulkning