О‘zbyekiston Ryespublikasi Oliy va О‘rta maxsus ta’lim Vazirligi

SHarqiy YEvropa uchun ryekonstrukцiya va taraqqiyot YEvropa banki – SHarqiy YEvropa mamlakatlariga, jumladan Rossiya Fyedyeraцiyasiga kryedit byerish orqali ularning taraqqiyotiga kо‘maklashuvini kо‘zda tutgan YEvropa banki. 1990 yilning yanvarida tashkil topgan. Mazkur bank 12 davlat ishtirokida tuzilgan.
SHimoliy Amyerika mamlakatlarining iqtisodiy ҳamkorlik tashkiloti (NAFTA) – tashkilot 1989 yilda tashkil topdi. SHimoliy Amyerikaning 3 yirik davlatini (AQSH, Kanada, Myeksika) birlashtirgan.
EKOVAS – BMTning iqtisodiy komissiyalaridan biri bо‘lib, rasman 1973 yilda tashkil topdi. G‘arbiy Afrikaning 16 davlatini birlashtirgan.
Eksport kvotasi — mamlakat eksporti qiymatining yalpi ichki maҳsuloti (YAIM)ga nisbati (foizlarda).
Embargo — aloҳida mamlakat yoki davlatlar guruҳi bilan savdoni butunlayin ta’qiqlash siyosati.
Erkin iqtisodiy ҳududlar - mamlakatning shunday ҳududiki, bu yerga olib kirilgan tovarlar milliy bojxona yurisdikцiyasidan tashqarida ҳisoblanadi, binobarin bojxona nazorati va soliqqa tortishdan ozod etiladi, ya’ni - bu milliy iqtisodiyotning bir qismini tashkil etib, mamlakatning boshqa ҳududlarida qо‘llanilmaydigan о‘ziga xos imtiyozlar va rag‘batlantirishlar tizimidan kyeng foydalaniladi.
Erkin savdo ҳududlari (ESҲ) — pryefyeryenцial ҳudud ҳisoblanib, uning doirasida bojxona va miqdoriy chyeklashlardan ҳoli savdo tartibiga rioya qilinadi.
ESKATO – BMTning iqtisodiy komissiyalaridan biri ҳisoblanadi. Osiyo va Tinch okyeani mintaqasida joylashgan mamlakatlarning (31 ta davlat) iqtisodiy ҳamkorlik jamiyati. ESKATO 1947-74 yillarda Osiyo va Uzoq SHarq mamlakatlari ҳamjamiyati ҳam dyeb yuritilgan. Unga RF, AQSH, Franцiya, Buyuk Britaniya (SHvyeyцariya konsulьtativ statusga ega) kabi davlatlar ҳam a’zodir.
“YUng plani” – Gyermaniya uchun ikkinchi ryeparaцion tо‘lov (xarbiy tо‘lovlar) ryejasi bо‘lib, Daues ryejasining ҳammualliflari O.YUng tomonidan ishlab chiqilgan. Ryejaga kо‘ra Gyermaniya g‘olib davlatlarga 113,9 mlrd. marka tovon tо‘lashi kо‘rsatilgan edi. Jaҳon kapitalizmining umumiy iqtisodiy krizis yillarida (1929-1933 ) bu ryeja amalda bajarilmadi. Lozanna konfyeryenцiyasi esa “YUng plani”ni mutlaqo byekor qildi (AQSHning roli katta bо‘ldi). Gyermaniyada ҳarbiy va og‘ir sanoat maҳsulotlarini ishlab chiqarish juda katta tyezlikda rivojlanish davriga qadam qо‘ydi.
YUNKTAD – bu tashkilot 1964 yilning 30 dyekabrida tashkil topgan bо‘lib, unga BMTning barcha a’zo mamlakatlari va boshqa davlatlar ҳam kiradi. Vazifasi: xalqaro savqdoning rivojlanishiga xomiylik qilish, uning xuquqiy asoslarini ishlab chiqish, xalqaro savdo va shuningdyek xalqaro savdo bilan bog‘liq bо‘lgan tashkilotlar faoliyatini muvofiqlashtirishdan iboratdir.