O`zbyekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta‘lim vazirligi

13.2. Suvni qatlamga haydashga yaroqliligini aniqlash. 

 

Suvlarni qatlamga  haydashga yaroqliligi laboratoriya sharoitida, tabiiy kernlar orqali filtratsiya 

qilish yo`li bilan aniqlanadi. Bunda tabiiy kerning o`tkazuvchanligi o`zgarmasa, suv qatlamga haydash 

uchun  yaroqli  deb  hisoblanadi.  Lekin  bu  usul  har  doim  ham  samara  bermaydi,  Chunki  bitta  kern 

misolida  mahsuldor  qatlamning  butun  qalinligiga  baho  berib  bo`lmaydi.  Shuning  uchun  qatlamga 

haydalayotgan  suvning  sifati  to`g`risida  ma„lumot  olish  uchun  Chuqurlik  sarf  o`lchagichidan 

foydalanib  sinov  haydashlar  o`tkazish  lozim.  Chuqurlik  sarf  o`lchagichlari  mahsuldor  

qatlamshalarning yutuvshanlik qobiliyatini qayd qilib boradi. 

Shunday  savol  tug`ilishi  mumkin  –  mahsuldor  qatlamga  chuchuk  suvlarni  haydash  ko`proq 

samara beradimi yoki oqova suvlarni? 

Qatlamga suv haydashning katta tajribasidan kelib chiqqan holda, bu savolga javob berish qiyin 

emas:  oqova  suvlarni  qatlamga  haydash  chuchuk  suvlarni  qatlamga  haydashga  nisbatan  katta  samara 

beradi. Oqova suvlar asosan qatlam suvlaridan tashkil topgan bo`lib, ularning tarkibidagi deemulgator 

suv  bilan  birgalikda  qatlamga  singib,  neftni  tog`  jinClaridan  jadallik  bilan  yuvib  olishga  yordam 

beradi.  Bundan  tashqari  oqova  suvlarning  kimyoviy  tarkibi  qatlam  suvlarining  kimyoviy  tarkibiga 

yaqin,  Shuning  uchun  ham  ular  o`zaro  ta„sirlashganda  kelib  chiqishiga  ko`ra  kimyoviy  bo`lgan 

cho`kmalar hosil qilmaydi va haydovchi quduqlarning qabul qilaolishlik qobiliyatini pasaytirmaydi. 

 

---

 

38