O’zbtkiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

3.12.2. Himoyada harakatli vazifalarni samarali hal etishning asosiy 
shartlari 
 
 Himoyachi  harakatlarini  maqsadi  to‘pni  qabul  qilish  (qaytarish), 
bog‘lovchi  o‘yinchiga  yetkazish  hisoblanadi.  Himoyachilar  to‘pni 
qaytarishda  pastdan  ikki  qo‘llab,  ba’zida  bir  qo‘llab  bajarish  usulidan 
foydalanishga 
intiladilar. 
To‘p 
uzatilgach, 
uchish 
tezligi 
va 
trayektoriyasi,  himoyachigacha bo‘lgan  masofa bilan  aniqlanadi.  To‘pni 
ko‘pincha tez va kuchli urish jarayonidan qaytarishga to‘g‘ri keladi. 
Ayrim  vaziyatlarda  himoyachilarga  yuqori  usulda,  shuningdek,  bir 
yoki  ikki  qo‘llab  qabul  qilish  qulay  bo‘ladi,  bu  uning  ancha  aniq 
yetkazilishini  ta’minlaydi.  Yuqorida  uzatish  texnikasini  farqlari  to‘p 
bilan  ishlashda  qo‘l  barmoqlarining  katta  zo‘riqishidan  va  oyoqlarning 
kamroq ishlashidan iboratdir. 
Himoya  harakatlarini,  boshqalari  bilan  birgalikda,  texnik-taktik 
sifatida  tasniflash  mumkin.  Shundan  kelib  chiqqan  holda,  himoyadagi 
o‘yin  samaradorligini  belgilovchi  barcha  vazifalarni  ham  texnik-
taktikaviy  xarakter  kasb  etadi  deyish  mumkin.  Ular  orasida  eng 
muhumlarini  himoyachi  birinchi  navbatda  hal  etishi  zarur.  Joyni  

---

138 
himoyachi  yoki  to‘siqchi  tomonidan,  guruh  yoki  jamoa  taktikasini 
hisobga  olgan  holda,  shuningdek,  raqibning  hujumchi  o‘yinchilarining 
xususiyatlarini va vujudga kelgan o‘yin vaziyatini hisobga olib, zarbadan 
oldinroq  tanlash.  Hujumchining  zarbadan  oldingi  harakatlari,  o‘yin 
vaziyati,  hujumchi  o‘yinchilarning  xususiyatlari  asosida  hujum 
yo‘nalishini  oldindan  seza  bilish.  Himoyalovchi  platforma  maydonini 
kengaytirish  –  to‘pni  qaytarish  uchun  bir  emas,  ikkala  qo‘ldan 
foydalanish,  to‘pni  barmoqlarning  orqa  tomoni  bilan  emas,  balki 
tirsakning  old  qismi  bilan  qaytarish.  Himoyachi  tomonidan  qaytaruvchi 
platformaning  to‘p  bilan  uchrashish  joyiga  tez  va  oqilona  o‘tkazilishi, 
uning  joylashishidagi  zaruriy  mo‘ljalini  saqlab  qolish,  to‘pning  uchib 
ketishi kerakli trayektoriyasini ta’minlash. 
Platformaning  maqsadga  muvofiq  siljishi  hisobidan  to‘pni  yetkazib 
berishi  uchun  zarur bo‘lgan  vektor  tezligini  ta’minlash: qarshidan  zarba 
bo‘lganda, harakatsiz holatda turib  qolish  yoki  bo‘shashuvchi  harakatda 
va boshqalar. Mohiyatiga ko‘ra, faqat quyida bayon qilinadigan vazifalar 
an’anaviy o‘yin “texnikasi” tushunchasi doirasida hal etiladi.